Owsica (roślina)
Owsica (Avenula (Dumort.) Dumort.) – rodzaj bylin z rodziny wiechlinowatych. Rodzaj w zależności od ujęcia liczy od jednego gatunku (owsicy omszonej A. pubescens) do ok. 30 gatunków, ewentualnie włączany do rodzaju Helictotrichon. W szerokim ujęciu występuje w Eurazji, północnej Afryce i Ameryce Północnej[6]. W wąskim ujęciu zasięg rodzaju obejmuje tylko Eurazję, od Hiszpanii po Chiny[5]. Rodzaj w szerokim ujęciu jest w Polsce reprezentowany przez cztery gatunki, a w wąskim przez jeden[7].
 Owsica omszona | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
owsica | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Avenula (Dumort.) Dumort. Bull. Soc. Roy. Bot. Belgique 7: 68 (1868)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
A. pubescens (Hudson) Dumortier[4] | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna
Rodzaj należący do rodziny wiechlinowatych (Poaceae), rzędu wiechlinowców (Poales)[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny wiechlinowych (Pooideae), plemienia Poeae, podplemienia Aveninae[8]. Ujęcie rodzaju Avenula na podstawie kryteriów morfologicznych i anatomicznych było bardzo problematyczne i analizowane przez różnych autorów w drugiej połowie XX wieku. Zastosowanie metod molekularnych ujawniło, że tradycyjne podziały na rodzaje Avenula i Helictotrichon czynią z nich w efekcie taksony para- lub polifiletyczne. W latach 2009 i 2011 przearanżowano klasyfikację w tej grupie, wyróżniając wąsko ujmowane ww. rodzaje oraz Tricholemma i Helictochloa[9][5]. W efekcie rodzaj owsica Avenula stał się taksonem monofiletycznym z gatunkiem owsica omszona A. pubescens, a pozostałe tu klasyfikowane gatunki przeniesiono do ww. rodzajów[5]. Alternatywnie zachowywane jest szerokie ujęcie rodzaju, aczkolwiek podkreślana jest niepewna i odrębna pozycja A. pubescens na drzewie filogenetycznym[6].
- Gatunki flory Polski[7]
W wąskim, monotypowym ujęciu rodzaju w Polsce występuje jedyny jego przedstawiciel:
- owsica omszona Avenula pubescens (Huds.) Dumort.
W szerokim ujęciu rodzaju włączane są tu kolejne trzy gatunki[7] (druga nazwa naukowa według klasyfikacji wyróżniającej taksony monofiletyczne w wąskim ujęciu według Zarco[5][3]).
- owsica łąkowa Avenula pratensis (L.) Dumort. ≡ Helictochloa pratensis (L.) Romero Zarco
- owsica pstra Avenula versicolor (Vill.) M.Laínz ≡ Helictochloa versicolor (Vill.) Romero Zarco
- owsica spłaszczona Avenula planiculmis (Schrad.) W.Sauer & Chmel. ≡ Helictochloa planiculmis (Schrad.) Romero Zarco
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-03] (ang.).
- ↑ a b c Avenula (Dumort.) Dumort.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-03].
- ↑ Avenula. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-03].
- ↑ a b c d e f Carlos Romero-Zarco. Helictochloa Romero Zarco (Poaceae), a New Genus of Oat Grass. „Candollea”. 66, 1, s. 87-103, 2011. DOI: 10.15553/c2011v661a6.
- ↑ a b Elizabeth Anne Kellogg, Flowering plants. Monocots: Poaceae, Cham 2015, s. 241, ISBN 978-3-319-15332-2, OCLC 909772430.
- ↑ a b c Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 36, ISBN 978-83-62975-45-7.
- ↑ Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2010-12-30]. (ang.).
- ↑ Röser, M., Döring, E., Winterfeld, G. & Schneider, J.. Neue Gattungsumgrenzungen in der Gräser-Tribus Aveneae (Poaceae). „Schlechtendalia”. 19, s. 27–38, 2009.