Luteina (barwnik)
Luteina (E161b) – organiczny związek chemiczny, żółty barwnik należący do ksantofili (podgrupa karotenoidów), alkoholowa pochodna α-karotenu. Do zastosowań przemysłowych otrzymuje się ją z traw[2].
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C40H56O2 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
568,87 g/mol | ||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||
| Podobne związki |
zeaksantyna (izomer luteiny) | ||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||
Występowanie
edytujW stanie naturalnym występuje m.in. w żółtku i komórkach tłuszczowych[3]. Jest jednym z głównych ksantofili obecnych w tkankach roślinnych oraz olejach pochodzenia roślinnego[4]. Jest powszechnie obecna w owocach i warzywach. W krajach europejskich do najistotniejszych jej źródeł należą (ze względu na wielkość spożycia i wysoką zawartość luteiny): szpinak, groch, sałata, brokuł, papryka, pomidor, jaja kurze, marchew, pomarańcza, cykoria[5].
Działanie
edytujLuteina jest istotna dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, gdyż chroni go przed uszkodzeniami powodowanymi przez wolne rodniki[6]. Szczególnie dużo luteiny zawiera siatkówka oka, oraz plamka żółta, za której kolor odpowiadają także inne ksantofile - zeaksantyna i β-kryptoksantyna[4].
Zastosowanie
edytujW przemyśle spożywczym używa się jej jako barwnika do zup i napojów alkoholowych[2], a także ciast i przetworzonej żywności. Luteina jest również składnikiem niektórych karm dla zwierząt (np. drobiu)[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Sicherheitsdatenblatt gemäß Verordnung (EG) Nr. 1907/2006 (Lutein Rotichrom TLC) [online], Carl Roth, 27 października 2011 [zarchiwizowane z adresu 2012-03-13] (niem.).
- ↑ a b Food-Info.net: E161b: Luteina. [dostęp 2010-12-21]. (pol.).
- ↑ a b Bill Statham: E213: Tabele dodatków i składników chemicznych. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2006. ISBN 978-83-7243-529-3.
- ↑ a b Saskia Franke i inni, Analysis of carotenoids and vitamin E in selected oilseeds, press cakes and oils, „European Journal of Lipid Science and Technology”, 112 (10), 2010, s. 1122–1129, DOI: 10.1002/ejlt.200900251.
- ↑ F. Granado, B. Olmedilla, I. Blanco, Nutritional and clinical relevance of lutein in human health, „The British Journal of Nutrition”, 90 (3), 2003, s. 487–502, DOI: 10.1079/bjn2003927, PMID: 14513828.
- ↑ W.B. Szostak, D. Szostak-Węgierek, Żywienie w profilaktyce zwyrodnienia plamki żółtej, „Przegląd Lekarski”, 65 (6), 2008, s. 308–311, PMID: 18853663.