Aleksandr Pietrow (gubernator)
Aleksandr Iwanowicz Pietrow (ros. Александр Иванович Петров; ur. 16 lutego?/28 lutego 1838, zm. 19 sierpnia?/1 września 1915) – działacz państwowy Imperium Rosyjskiego, członek Senatu Rządzącego, gubernator miński i charkowski, wicegubernator siedlecki.
.jpg)
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Aleksandr Iwanowicz Pietrow |
|---|---|
| Data urodzenia |
16 lutego?/28 lutego 1838 |
| Data śmierci |
19 sierpnia?/1 września 1915 |
| Senator w Senacie Rządzącym | |
| Okres |
od 12 lutego?/24 lutego 1897 |
| Pomocnik warszawskiego generał-gubernatora do spraw administracyjnych | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Gubernator charkowski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Gubernator miński | |
| Okres |
od 30 sierpnia?/11 września 1879 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wicegubernator siedlecki | |
| Okres |
od 2 sierpnia?/14 sierpnia 1874 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys
edytujAleksandr Iwanowicz Pietrow urodził się 16 lutego 1838 roku[1]. Jego rodzina wywodziła się z prawosławnej szlachty guberni saratowskiej. Posiadała tam 309 dziesięcin skarbowych ziemi, a poza tym 762 w guberni podolskiej (odpowiednio 337,6 i 832,5 ha)[2].
Kariera wojskowa
edytujUkończył Połocki Korpus Kadetów[3][4][a]. Wszedł do służby 6 czerwca 1857 roku, skierowano go w stopniu podporucznika (XIII ranga wojskowa) do 17. Batalionu Strzelców, z którym związał swą dalszą służbę. Na krótko znalazł się w Wzorcowym Batalionie Piechoty (od 22 sierpnia 1858 roku), zaś między 22 listopada 1858, a 5 listopada 1859 roku szkolił się w Oficerskiej Szkołę Strzelców, przypisany do jej strzeleckiej roty. Szkołę tę opuścił z dyplomem I kategorii, zaś jeszcze w czasie nauki został – 15 kwietnia 1859 roku – awansowany na porucznika (ranga XII). Dwa lata spędził w sztabie Inspektora Batalionów Strzeleckich (od 30 marca 1860 do 11 czerwca 1862 roku). Stamtąd oddelegowano go do Batalionu Strzelców Lejb-gwardii. 15 stycznia 1863 roku powrócił do 17. Batalionu Strzelców. W ramach tej jednostki walczył przeciwko powstańcom styczniowym. Jego batalion działał w ramach Wileńskiego Okręgu Wojskowego i ścierał się z Polakami pomiędzy 9 lutego a 22 grudnia 1863 roku. W trakcie walk, 12 czerwca, Pietrow miał się wykazać bohaterstwem w okolicach wsi Mątwidowo, za co został 29 lipca wyróżniony Orderem Świętej Anny III klasy z mieczami i kokardą. Przez ponad 3 miesiące (25 czerwca–6 października) pełnił również obowiązki naczelnika wojennego w 2. rewirze powiatu szawelskiego. W 1864 roku dwukrotnie zmieniał swój przydział w batalionie – między 4 kwietnia a 11 sierpnia dowodził 3. rotą (kompanią), zaś od 24 października zarządzał batalionowym arsenałem[5].
Kariera urzędnicza w Królestwie Polskim
edytujAleksandr Pietrow 6 lutego 1864 roku został podporządkowany Komitetowi Urządzającemu w Królestwie Polskim. Ten przydzielił porucznika do Kieleckiej Komisji ds. Włościańskich na stanowisko komisarza (pełnił obowiązki od 17 lutego, oficjalnie zatwierdzony 13 września). W 1866 roku oficjalnie opuścił służbę wojskową i w randze radcy tytularnego (ranga IX) rozpoczął cywilną karierę urzędniczą. Urząd komisarza włościańskiego[b] obejmował jeszcze dwukrotnie, w powiecie skierniewickim (4 grudnia 1868 roku) i włocławskim (13 grudnia 1869 roku). Pietrow kolejne awanse otrzymywał zgodnie z wysługą lat: asesor kolegialny 27 lutego 1869, radca nadworny 23 maja 1872, kolegialny 7 sierpnia 1875 i radca stanu 28 lipca 1877 roku. Stosunkowo niska, VII ranga radcy nadwornego nie przeszkodziła Aleksandrowi 2 sierpnia 1874 roku w nominacji na zarezerwowane dla rangi V stanowisko wicegubernatora[c] w guberni siedleckiej, wakujące od 5 czerwca w wyniku śmierci Andrieja Drukarta[6]. Urząd ten sprawował do 14 kwietnia 1878 roku, na stanowisku zastąpił go Nikołaj Iwanienko[7]. Tego dnia wszedł w skład Tymczasowej Komisji ds. Włościańskich Guberni Królestwa Polskiego. Pietrow był stronnikiem generał-gubernatora Iosifa Hurki. Był zwolennikiem twardego traktowania Polaków[5].
W elitach urzędniczych Imperium Rosyjskiego
edytujPietrow uzyskał rangę rzeczywistego radcy stanu (IV cywilna) 1 kwietnia 1879 roku. Niedługo potem, 30 sierpnia, objął stanowiska gubernatora mińskiego, które pełnił do 30 stycznia 1886 roku (zastąpił Walerego Czarykowa, po nim zaś stanowisko zajął książę Nikołaj Trubieckoj[8]). W czasie urzędowania w Mińsku objął także funkcję honorowego sędziego pokoju (7 grudnia 1874 roku), a już po wyjeździe z miasta został wybrany jego honorowym obywatelem (18 grudnia 1886 roku). Następnym stanowiskiem Pietrowa było gubernatorstwo charkowskie, które sprawował w latach 1886–1895 (poprzednik – Alexander von Uexküll-Güldenband, następca – Hermann von Tobiesen[9]), od 30 sierpnia 1887 jako tajny radca (III ranga cywilna). Na prośbę profesora Aleksandra Brandta wydał zgodę na budowę charkowskiego zoo wraz z kompleksem akwarystycznym. Podczas pobytu w Mińsku, 18 czerwca 1894 roku uzyskał równoległą do posiadanej III rangę dworską – ochmistrza dworu. W dzień zakończenia służby w tym mieście – 24 marca 1895 roku – został przyjęty do Charkowskiego Komitetu Opiekuńczego nad Przytułkami Dziecięcymi jako członek honorowy. Kolejny jego przydział oznaczał powrót do Królestwa Polskiego – był pomocnikiem generał-gubernatora do spraw administrowania Krajem Nadwiślańskim (przed nim funkcję tę pełnił Nikołaj Medem, po nim Aleksandr Obolenski[10]). Obowiązki te wypełniał oficjalnie do 28 kwietnia 1897 roku. Na dwa miesiące przed końcem służby u generał-gubernatora warszawskiego, 12 lutego został nominowany do Senatu Rządzącego. Zasiadał, od 28 października, w jego II Departamencie. Od 3 maja 1902 roku był też honorowym członkiem komitetu zajmującego się opieką nad pomnikami[5].
Aleksandr Pietrow zmarł 19 sierpnia 1915 roku[11]. Został pochowany na Cmentarzu Nikołajewskim przy Ławrze Aleksandra Newskiego w Petersburgu[12].
Rodzina
edytujAleksandr Iwanowicz wstąpił w związek małżeński w 1871 roku. Jego żoną została córka pułkownika, Aleksandra Michajłowna Zielenko, zmarła 9 czerwca 1916 roku. Mieli jedną córkę, urodzoną 21 grudnia 1872 roku Aleksandrę, wydaną za pułkownika artylerii Nikołaja Aleksandrowicza Krutikowa[13][12].
Odznaczenia i nagrody
edytujAleksandr Pietrow był kawalerem następujących orderów:
- Ordery rosyjskie
- III klasa – 23 kwietnia 1861 roku,
- II klasa – 8 listopada 1868 roku,
- II klasa z koroną – 26 marca 1871 roku,
- I klasa – 1 stycznia 1882 roku[11].
- III klasy z mieczem i kokardą – 29 lipca 1863 roku,
- II klasa z koroną – 30 marca 1873 roku,
- I klasa – 1 stycznia 1885 roku[11].
- III klasa – 19 czerwca 1875 roku,
- II klasa – 1 kwietnia 1890 roku[11].
- Order Orła Białego – 1895 rok[11].
- Order Świętego Aleksandra Newskiego – 1904 rok[11].
- Ordery zagraniczne
- I klasa – 21 grudnia 1883 roku[11].
- I klasa – 1902 rok[11].
- Medale
- Medal za Uśmierzenie Buntu Polskiego – 1865 rok[11].
- Srebrny Medal za Pracę przy Realizacji Reformy Uwłaszczeniowej w Królestwie Polskim – 19 lutego 1866 roku[11].
- Srebrny Medal dla Upamiętnienia Panowania Aleksandra III – 26 kwietnia 1882 roku[11].
Poza odznaczeniami Pietrow otrzymał czterokrotnie pisemne podziękowanie od cesarza: 26 kwietnia 1882 roku od Aleksandra III, oraz trzykrotnie, w latach 1897, 1900 i 1914, od Mikołaja II. W trakcie swojej służby był również nagradzany dodatkowymi świadczeniami finansowymi: 4 maja 1864 roku otrzymał 300, 23 września 1866 roku 800, zaś 19 grudnia 1891 roku 2000 rubli. Przysługiwał mu również dodatek piętnastoprocentowy za pięcioletni staż służby w Królestwie Polskim przyznany 1 stycznia 1873 roku. Aleksander III przyznał mu również 30 sierpnia 1890 roku arendę w wysokości 2000 rubli rocznie. Pierwotnie miała ona obowiązywać przez 6 lat, jednak jej termin został dwukrotnie przedłużony o czteroletnie okresy[11].
Uwagi
edytuj- ↑ Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 352 podaje Korpus Konstantynowski, ten jednak nie został wówczas jeszcze utworzony.
- ↑ Do 1 stycznia 1869 roku urząd nazywał się „komisarz ds. włościańskich”.
- ↑ Przepisy pozwalały na obejmowanie w wyjątkowych okolicznościach stanowiska odpowiadającego randze do dwóch stopni wyższej, niż ranga urzędnika – patrz Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 37–38.
Przypisy
edytuj- ↑ Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 351.
- ↑ Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 351–352.
- ↑ Поляков 2010 ↓, s. 12.
- ↑ Мурзанов 2011 ↓, s. 338.
- ↑ a b c Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 352–353.
- ↑ Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 147;352–353.
- ↑ Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 47.
- ↑ Самохвалов 2003 ↓, s. 168.
- ↑ Самохвалов 2003 ↓, s. 319.
- ↑ Самохвалов 2003 ↓, s. 16.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 353.
- ↑ a b Мурзанов 2011 ↓, s. 339.
- ↑ Górak, Kozłowski i Latawiec 2015 ↓, s. 352.
Bibliografia
edytuj- Artur Górak, Jan Kozłowski, Krzysztof Latawiec, Słownik biograficzny gubernatorów i wicegubernatorów w Królestwie Polskim (1867–1918), Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015, ISBN 978-83-7784-553-0 (pol.).
- С.И. Поляков, Полоцкий кадетский корпус. История в лицах, Połock: Полоцкое кн. изд-во, 2010 (Наследие Полоцкой земли), s. 12, ISBN 978-985-6936-28-2 (ros.).
- Николай Александрович Мурзанов, Словарь русских сенаторов 1711–1917 гг., Petersburg: Российская национальная библиотека, 2011, s. 338–339, ISBN 978-5-86007-666-2 (ros.).
- Н.Ф. Самохвалов (red.), Губернии Российской империи. История и руководители 1708–1917, Moskwa: Объединненная редакця МВД России, 2003 (ros.).