Kreodonty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
cd. przypisów, cdn |
cd. przypisów, cdn |
||
Linia 32:
W 1880 roku Cope zaliczał do Creodonta już pięć rodzin: [[Oxyaenidae]], Amblyctonidae (obecnie uznawana za młodszy synonim Oxyaenidae), Miacidae, [[Arctocyonidae]] i Mesonychidae. W roku 1883 Cope wydzielił Creodonta z Insectivora, klasyfikując obie te grupy jako podrzędy w obrębie wyróżnianego przez niego rzędu Bunotheria (obecnie nie jest wyróżniany ze względu na jego [[Takson polifiletyczny|polifiletyzm]]). Jako cechy łączące przedstawicieli kreodontów Cope wskazał wówczas obecność trzech lub dwóch guzków na górnych [[Ząb trzonowy|zębach trzonowych]], [[siekacz]]e, które nie cechowały się stałym wzrostem oraz [[Paluch (palec)|paluch]], który nie był przeciwstawny do pozostałych palców. Cechy te są obecne o wielu grup ssaków, nie uznawanych obecnie za blisko spokrewnione; Cope (1883) zaliczył do kreodontów te same rodziny, co w 1880 roku (z wyjątkiem Arctocyonidae, przeniesionych przez niego do Insectivora), a dodatkowo także rodzinę Centetidae (= Leptictidae), Esthonychidae (obecnie zaliczane do [[Tilodonty|tilodontów]]), [[kretowate]] i [[złotokrety]]. Rok później Cope włączył też do Creodonta rodzinę Mythomyidae (obecnie uznawana za młodszy synonim podrodziny wodnic w obrębie rodziny [[Tenrekowate|tenrekowatych]]) oraz rodzinę Hyaenodontidae. Cope uważał Creodonta za prawdopodobnych przodków Carnivora i być może także Insectivora.
[[William Berryman Scott|Scott]] (1892) zaliczał do Creodonta Miacidae, wydzieloną z Oxyaenidae rodzinę Palaeonictidae, rodzinę Hyaenodontidae (w jego klasyfikacji synonim Oxyaenidae) i wydzieloną z niej rodzinę Proviverridae, Mesonychidae i wydzieloną z niej rodzinę [[Triisodontidae]], a także nową rodzinę [[Oxyclaenidae]] (do której, poza rodzajami zaliczanymi do niej obecnie, zaliczał też rodzaj ''[[Loxolophus]]'', obecnie zaliczany do Arctocyonidae, oraz ''[[Pentacodon]]'', obecnie zaliczany do [[Pantolestidae]]){{r|Scott1892}}. Matthew (1909) zaliczał do kreodontów już tylko rodziny Hyaenodontidae, Oxyaenidae, Miacidae, Arctocyonidae i Mesonychidae; za możliwych przedstawicieli Creodonta uznał ponadto rodzinę Oxyclaenidae (do której zaliczał też rodzaj ''[[Deltatherium]]'', obecnie zaliczany do tilodontów). Matthew uznał tak rozumiane kreodonty, a w ich obrębie zwłaszcza Miacidae, za bliskich krewnych współczesnych ssaków drapieżnych, sklasyfikował też Creodonta jako podrząd w obrębie Carnivora{{r|Matthew1909}}.
Późniejsi autorzy stopniowo wykluczali kolejne z wyżej wymienionych rodzin z Creodonta. [[George Gaylord Simpson|Simpson]] (1945) nie zaliczał już do kreodontów rodziny Miacidae; autor ten w dalszym ciągu zaliczał jednak do Creodonta pozostałe rodziny włączane do tej grupy przez Matthewa, w dalszym ciągu też klasyfikował kreodonty jako podrząd w obrębie Carnivora{{r|Simpson1945}}. [[Leigh Van Valen]] (1966) stwierdził, że rodziny Arctocyonidae i Mesonychidae nie są blisko spokrewnione z rodzinami Hyaenodontidae i Oxyaenidae; jednocześnie jednak autor postulował by w ogóle przestać wyróżniać Creodonta ze względu na prawdopodobny polifiletyzm tej grupy i zaliczył rodziny Hyaenodontidae i Oxyaenidae, wraz z rodzinami [[Palaeoryctidae]] (do której Van Valen zaliczał też taksony obecnie zaliczane do rodzin [[Cimolestidae]], [[Deltatheridiidae]] i [[Micropternodontidae]]) i [[Didymoconidae]] do nowego rzędu Deltatheridia. Nie uznawał też za potwierdzone szczególnie bliskiego pokrewieństwa przedstawicieli tego rzędu z Carnivora{{r|VanValen1966}}. Percy Butler i [[Zofia Kielan-Jaworowska]] (1973) stwierdzili jednak, że ''[[Deltatheridium]]'' był
W znaczeniu zaproponowanym przez McKennę Creodonta są wyróżniane przez część autorów do dziś. Pozostaje jednak sporne, czy grupa ta jest [[Takson monofiletyczny|monofiletyczna]] oraz jaką pozycję filogenetyczną zajmuje w obrębie Eutheria i czy faktycznie wszyscy lub przynajmniej część jej przedstawicieli jest blisko spokrewniona z Carnivora. Niektórzy autorzy wskazują na podobieństwa w budowie szkieletu łączące Hyaenodontidae z Oxyaenidae oraz Creodonta z Carnivora{{r|Flynnetal1988}}{{r|WyssFlynn1993}}{{r|Gunnell1998}}, inni jednak kwestionują ich znaczenie, wskazując, że cechy te występują też innych ssaków z grupy Eutheria lub że nie występują one u wszystkich drapieżnych i kreodontów{{r|FoxYouzwyshyn1994}}{{r|Gazinocyon}}{{r|Janisetal1998}}. Zarówno u kreodontów, jak i u drapieżnych występują łamacze, jednak u drapieżnych łamaczami są tylko: czwarty górny [[ząb przedtrzonowy]] i pierwszy dolny ząb trzonowy, podczas gdy u kreodontów łamaczami są także pierwszy górny i drugi dolny ząb trzonowy, a u Hyaenodontidae (poza przedstawicielami podrodziny [[Limnocyoninae]]) – jeszcze dodatkowo drugi górny i trzeci dolny ząb trzonowy; u Oxyaenidae i Limnocyoninae najbardziej rozwiniętymi łamaczami były te wykształcone z pierwszego górnego i drugiego dolnego zęba trzonowego, u pozostałych przedstawicieli Hyaenodontidae – te wykształcone z drugiego górnego i trzeciego dolnego zęba trzonowego{{r|Gunnell1998}}{{r|Rose2006}}{{r|LewisiMorlo}}. Te różnice mogą dowodzić, że łamacze drapieżnych i kreodontów nie są [[Homologia (biologia)|homologiczne]], a ich występowanie u przedstawicieli obu grup jest tylko rezultatem [[Konwergencja (biologia)|konwergencji]]{{r|Rose2006}}.
Linia 54:
{{Przypisy|przypisy=
<ref name=Cope1875>{{Cytuj pismo |autor=Edward Drinker Cope |tytuł=On the supposed Carnivora of the Eocene of the Rocky Mountains |czasopismo=Proceedings of the Academy of Natural Sciences, Philadelphia |wolumin=27 |strony=444–449 |rok=1875 |url=http://biostor.org/reference/50152 |język=en}}</ref>
<ref name=Scott1892>{{Cytuj pismo |autor=W. B. Scott |tytuł=A Revision of the North American Creodonta with Notes on Some Genera Which Have Been Referred to That Group |czasopismo=Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia |wolumin=44 |strony=291–323 |rok=1892 |url=http://www.jstor.org/stable/4061883 |język=en}}</ref>
<ref name=Matthew1909>{{Cytuj pismo |autor=William Diller Matthew |tytuł=The Carnivora and Insectivora of the Bridger Basin, middle Eocene |czasopismo=Memoirs of the American Museum of Natural History |wolumin=9 |wydanie=6 |strony=289–567 |rok=1909 |url=http://hdl.handle.net/2246/5744 |język=en}}</ref>
<ref name=Simpson1945>{{Cytuj pismo |autor=George Gaylord Simpson |tytuł=The principles of classification and a classification of mammals |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=85 |strony=1–350 |rok=1945 |url=http://hdl.handle.net/2246/1104 |język=en}}</ref>
<ref name=VanValen1966>{{Cytuj pismo |autor=Leigh Van Valen |tytuł=Deltatheridia, a new order of mammals |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=132 |strony=1–126 |rok=1966 |url=http://hdl.handle.net/2246/1126 |język=en}}</ref>
<ref name=Nature1973>{{Cytuj pismo |autor=Percy M. Butler i Zofia Kielan-Jaworowska |rok=1973 |tytuł=Is </em>Deltatheridium<em> a marsupial? |czasopismo=Nature |wolumin=245 |wydanie=5420 |strony=105–106 |doi=10.1038/245105a0 |język=en}}</ref>
<ref name=Flynnetal1988>{{Cytuj książkę |autor r=John J. Flynn, Nancy A. Neff i Richard H. Tedford |rozdział=Phylogeny of the Carnivora |autor=M. J. Benton (red.) |tytuł=The Phylogeny and Classification of the Tetrapods. Tom 2: Mammals |wydawca=Clarendon Press |miejsce=Oksford |rok=1988 |strony=73–116 |isbn=0-198-57712-5}}</ref>
<ref name=WyssFlynn1993>{{Cytuj książkę |autor r=André R. Wyss i John J. Flynn |rozdział=A phylogenetic analysis and definition
Linia 63 ⟶ 66:
<ref name=Janisetal1998>{{Cytuj książkę |autor r=Christine M. Janis, Jon A. Baskin, Annalisa Berta, John J. Flynn, Gregg F. Gunnell, Robert M. Hunt, jr, Larry D. Martin i Kathleen Munthe |rozdział=Carnivorous mammals |autor=Christine Marie Janis, Kathleen Marie Scott i Louis L. Jacobs (red.) |tytuł=Evolution of Tertiary Mammals of North America. Tom 1. Terrestrial carnivores, ungulates, and ungulatelike mammals |wydawca=Cambridge University Press |miejsce=Cambridge; Nowy Jork; Melbourne |rok=1998 |strony=73–90 |isbn=0-521-35519-2}}</ref>
<ref name=Gunnell1998>{{Cytuj książkę |autor r=Gregg F. Gunnell |rozdział=Creodonta |autor=Christine Marie Janis, Kathleen Marie Scott i Louis L. Jacobs (red.) |tytuł=Evolution of Tertiary Mammals of North America. Tom 1. Terrestrial carnivores, ungulates, and ungulatelike mammals |wydawca=Cambridge University Press |miejsce=Cambridge; Nowy Jork; Melbourne |rok=1998 |strony=91–109 |isbn=0-521-35519-2}}</ref>
<ref name=Metatherians>{{Cytuj książkę |rozdział=Metatherians |nazwisko=Kielan-Jaworowska |imię=Zofia |nazwisko2=Cifelli |imię2=Richard L. |nazwisko3=Luo |imię3=Zhe-Xi |tytuł=Mammals from the Age of Dinosaurs. Origins, evolution and structure |wydawca=Columbia University Press |miejsce=Nowy Jork; Chichester, West Sussex |rok=2004 |strony=425–462 |isbn=0-231-11918-6}}</ref>
<ref name=Rose2006>{{Cytuj książkę |rozdział=Creodonta and Carnivora |nazwisko=Rose |imię=Kenneth David |tytuł=The Beginning of the Age of Mammals |wydanie= |wydawca=Johns Hopkins University Press |miejsce=Baltimore |rok=2006 |strony=119–137 |isbn=0-801-88472-1}}</ref>
<ref name=Spauldingetal>{{Cytuj pismo |nazwisko=Spaulding |imię=Michelle |nazwisko2=O'Leary |imię2=Maureen A. |nazwisko3=Gatesy |imię3=John |rok=2009 |tytuł=Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution |czasopismo=PLoS ONE |wolumin=4 |wydanie=9 |strony=e7062 |doi=10.1371/journal.pone.0007062 |język=en}}</ref>
| |||