Kreodonty: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Bibliografia: , WP:SK -, szablon |
|||
| (Nie pokazano 42 wersji utworzonych przez 16 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{Zwierzę infobox
|
|nazwa łacińska = Creodonta
|TSN =
|zoolog = [[Edward Drinker Cope|Cope]], 1875
|okres istnienia = {{okres istnienia grupy organizmów 2|Paleocene|Miocene}}
|grafika = Hyaenodon Heinrich Harder.jpeg
|opis grafiki = ''[[hienodon|Hyaenodon]]''
|typ = [[strunowce]]
|podtyp = [[kręgowce]]
|gromada = [[ssaki]]
|podgromada = [[żyworodne]]
|infragromada = [[łożyskowce]]
|rząd = '''kreodonty'''
|synonimy =
|ranga podtaksonu = [[Rodzina (biologia)|Rodziny]]
|podtaksony =
* [[hienodonty|Hyaenodontidae]]
* [[Oxyaenidae]]
|wikispecies = Creodonta
|commons = Category:Creodonta
}}
'''Kreodonty, pradrapieżne, pramięsożerne''' (†Creodonta) – rząd kopalnych [[ssaki|ssaków]] drapieżnych różnej wielkości. Pierwsze kreodonty przypominały ssaki [[owadożerne]]. U późniejszych rozwinęły się [[łamacz]]e, ale w odmiennej formie niż u ssaków [[Drapieżne|drapieżnych]] (Carnivora).
Pojawiły się w [[paleocen]]ie, zaczęły wymierać w [[oligocen]]ie, nieliczne dotrwały do [[miocen]]u.
Była to ważna grupa [[
== Historia klasyfikacji ==
Kreodonty zostały wyróżnione w 1875 roku przez [[Edward Drinker Cope|Edwarda Drinkera Cope’a]]; Cope sklasyfikował Creodonta jako podrząd w obrębie [[Owadożerne|Insectivora]]{{r|Cope1875}}. Od czasu wyróżnienia tej grupy różni autorzy zaliczali do niej lub wykluczali z niej różne ssaki, z których nie wszystkie są obecnie uznawane za blisko spokrewnione. Cope (1875) zaliczał do Creodonta rodzaje ''[[Ambloctonus]]'', ''[[Oxyaena]]'', ''[[Palaeonictis]]'' (obecnie zaliczane do [[Oxyaenidae]]), ''[[Stypolophus]]'', ''[[Pterodon (rodzaj)|Pterodon]]'' ([[Hyaenodontidae]]) i ''[[Didymictis]]'' (przedstawiciela spokrewnionej z Carnivora rodziny [[Viverravidae]]); za możliwych przedstawicieli tej grupy uznał też rodzaje ''[[Synoplotherium]]'' (obecnie zaliczany do rodziny [[Mesonychidae]]) i ''[[Diacodon]]'' (zaliczany do [[Erinaceomorpha]] lub do [[Leptictidae]]){{r|Cope1875}}. Ponadto według Cope’a do kreodontów należały też eoceńskie mięsożerne ssaki z [[Wyoming]], które według [[Othniel Charles Marsh|Othniela Marsha]] były przedstawicielami Carnivora spokrewnionymi z [[Łaszowate|łaszowatymi]]{{r|Cope1875}}; Cope nie sprecyzował, do jakich ssaków odnosiła się ta uwaga, jednak według [[William Diller Matthew|Williama Matthew]] (1909) chodzi tu o rodzaje ''[[Viverravus]]'' (Viverravidae), ''[[Limnocyon]]'' (Hyaenodontidae) i ''Harpalodon'' (młodszy synonim rodzaju ''[[Miacis]]'' z rodziny [[Miacidae]]){{r|Matthew1909}}.
W 1880 roku Cope zaliczał do Creodonta już pięć rodzin: [[Oxyaenidae]], Amblyctonidae (obecnie uznawana za młodszy synonim Oxyaenidae), Miacidae, [[Arctocyonidae]] i Mesonychidae{{r|Cope1880}}. W roku 1883 Cope wydzielił Creodonta z Insectivora, klasyfikując obie te grupy jako podrzędy w obrębie wyróżnianego przez niego rzędu Bunotheria (obecnie nie jest wyróżniany ze względu na jego [[Takson polifiletyczny|polifiletyzm]]). Jako cechy łączące przedstawicieli kreodontów Cope wskazał wówczas obecność trzech lub dwóch guzków na górnych [[Ząb trzonowy|zębach trzonowych]], [[siekacz]]e, które nie cechowały się stałym wzrostem oraz [[Paluch (palec)|paluch]], który nie był przeciwstawny do pozostałych palców. Cechy te są obecne o wielu grup ssaków, nie uznawanych obecnie za blisko spokrewnione; Cope (1883) zaliczył do kreodontów te same rodziny, co w 1880 roku (z wyjątkiem Arctocyonidae, przeniesionych przez niego do Insectivora), a dodatkowo także rodzinę Centetidae (= Leptictidae), Esthonychidae (obecnie zaliczane do [[Tilodonty|tilodontów]]), [[kretowate]] i [[złotokrety]]{{r|Cope1883}}. Rok później Cope włączył też do Creodonta rodzinę Mythomyidae (obecnie uznawana za młodszy synonim podrodziny wodnic w obrębie rodziny [[Tenrekowate|tenrekowatych]]) oraz rodzinę Hyaenodontidae. Cope uważał Creodonta za prawdopodobnych przodków Carnivora i być może także Insectivora{{r|Cope1884}}.
[[William Berryman Scott|Scott]] (1892) zaliczał do Creodonta Miacidae, wydzieloną z Oxyaenidae rodzinę Palaeonictidae, rodzinę Hyaenodontidae (w jego klasyfikacji synonim Oxyaenidae) i wydzieloną z niej rodzinę Proviverridae, Mesonychidae i wydzieloną z niej rodzinę [[Triisodontidae]], a także nową rodzinę [[Oxyclaenidae]] (do której, poza rodzajami zaliczanymi do niej obecnie, zaliczał też rodzaj ''[[Loxolophus]]'', obecnie zaliczany do Arctocyonidae, oraz ''[[Pentacodon]]'', obecnie zaliczany do [[Pantolestidae]]){{r|Scott1892}}. Matthew (1909) zaliczał do kreodontów już tylko rodziny Hyaenodontidae, Oxyaenidae, Miacidae, Arctocyonidae i Mesonychidae; za możliwych przedstawicieli Creodonta uznał ponadto rodzinę Oxyclaenidae (do której zaliczał też rodzaj ''[[Deltatherium]]'', obecnie zaliczany do tilodontów). Matthew uznał tak rozumiane kreodonty, a w ich obrębie zwłaszcza Miacidae, za bliskich krewnych współczesnych ssaków drapieżnych, sklasyfikował też Creodonta jako podrząd w obrębie Carnivora{{r|Matthew1909}}.
Późniejsi autorzy stopniowo wykluczali kolejne z wyżej wymienionych rodzin z Creodonta. [[George Gaylord Simpson|Simpson]] (1945) nie zaliczał już do kreodontów rodziny Miacidae; autor ten w dalszym ciągu zaliczał jednak do Creodonta pozostałe rodziny włączane do tej grupy przez Matthew, w dalszym ciągu też klasyfikował kreodonty jako podrząd w obrębie Carnivora{{r|Simpson1945}}. [[Leigh Van Valen]] (1966) stwierdził, że rodziny Arctocyonidae i Mesonychidae nie są blisko spokrewnione z rodzinami Hyaenodontidae i Oxyaenidae; jednocześnie jednak autor postulował by w ogóle przestać wyróżniać Creodonta ze względu na prawdopodobny polifiletyzm tej grupy i zaliczył rodziny Hyaenodontidae i Oxyaenidae, wraz z rodzinami [[Palaeoryctidae]] (do której Van Valen zaliczał też taksony obecnie zaliczane do rodzin [[Cimolestidae]], [[Deltatheridiidae]] i [[Micropternodontidae]]) i [[Didymoconidae]] do nowego rzędu Deltatheridia. Nie uznawał też za potwierdzone szczególnie bliskiego pokrewieństwa przedstawicieli tego rzędu z Carnivora{{r|VanValen1966}}. W późniejszej publikacji Van Valen dodatkowo zaliczył do Deltatheridia rodziny tenrekowatych, [[Almikowate|almikowatych]] i złotokretów{{r|VanValen1967}}. Percy Butler i [[Zofia Kielan-Jaworowska]] (1973) stwierdzili jednak, że ''[[Deltatheridium]]'' był przedstawicielem kladu [[Ssaki żyworodne|Theria]] o niepewnej pozycji filogenetycznej, mogącym być wczesnym przedstawicielem grupy [[Ssaki niższe|Metatheria]] (obejmującej [[torbacze]]) lub Eutheria (obejmującej łożyskowce); zdaniem autorów nie ma dowodów na jego bliskie pokrewieństwo z innymi ssakami zaliczonymi przez Van Valena do Deltatheridia{{r|Nature1973}}. Obecnie ''Deltatheridium'' jest zaliczane do Metatheria{{r|Metatherians}}. [[Malcolm McKenna]] (1975) w swojej klasyfikacji ssaków zamiast Deltatheridia wyróżnił rząd Creodonta, do którego zaliczał już tylko grupy Hyaenodontoidea i Oxyaenoidea, i który wraz z drapieżnymi zaliczał do nadrzędu [[Ferae]]; Palaeoryctidae i Cimolestidae McKenna włączył do nowego rzędu [[Cimolesta]]{{r|McKenna1975}}. Savage (1977) zaliczył do Creodonta jedną nadrodzinę Oxyaenoidea obejmującą tylko dwie rodziny: Hyaenodontidae i Oxyaenidae{{r|Savage1977}}.
W znaczeniu zaproponowanym przez McKennę i Savage'a Creodonta są wyróżniane przez część autorów do dziś. Pozostaje jednak sporne, czy grupa ta jest [[Takson monofiletyczny|monofiletyczna]] oraz jaką pozycję filogenetyczną zajmuje w obrębie Eutheria i czy faktycznie wszyscy lub przynajmniej część jej przedstawicieli jest blisko spokrewniona z Carnivora. Niektórzy autorzy wskazują na podobieństwa w budowie szkieletu łączące Hyaenodontidae z Oxyaenidae oraz Creodonta z Carnivora{{r|Flynnetal1988}}{{r|WyssFlynn1993}}{{r|Gunnell1998}}, inni jednak kwestionują ich znaczenie, wskazując, że cechy te występują też innych ssaków z grupy Eutheria lub że nie występują one u wszystkich drapieżnych i kreodontów{{r|FoxYouzwyshyn1994}}{{r|Gazinocyon}}{{r|Janisetal1998}}. Zarówno u kreodontów, jak i u drapieżnych występują łamacze, jednak u drapieżnych łamaczami są tylko: czwarty górny [[ząb przedtrzonowy]] i pierwszy dolny ząb trzonowy, podczas gdy u kreodontów łamaczami są także pierwszy górny i drugi dolny ząb trzonowy, a u Hyaenodontidae (poza przedstawicielami podrodziny [[Limnocyoninae]]) – jeszcze dodatkowo drugi górny i trzeci dolny ząb trzonowy; u Oxyaenidae i Limnocyoninae najbardziej rozwiniętymi łamaczami były te wykształcone z pierwszego górnego i drugiego dolnego zęba trzonowego, u pozostałych przedstawicieli Hyaenodontidae – te wykształcone z drugiego górnego i trzeciego dolnego zęba trzonowego{{r|Gunnell1998}}{{r|Rose2006}}{{r|LewisiMorlo}}. Te różnice mogą dowodzić, że łamacze drapieżnych i kreodontów nie są [[Homologia (biologia)|homologiczne]], a ich występowanie u przedstawicieli obu grup jest tylko rezultatem [[Konwergencja (biologia)|konwergencji]]{{r|Rose2006}}.
Analiza [[Filogeneza|filogenetyczna]] przeprowadzona przez Spaulding, O’Leary i Gatesy’ego (2009), uwzględniająca cztery kreodonty (''[[Hyaenodon]]'', ''[[Sinopa]]'' i ''[[Thinocyon]]'' z rodziny Hyaenodontidae oraz ''[[Patriofelis]]'' z rodziny Oxyaenidae) wykazała monofiletyzm Creodonta oraz bliskie pokrewieństwo tej grupy z Carnivora – z analizy tej wynika bowiem, że kreodonty i drapieżne są taksonami siostrzanymi; analiza nie potwierdziła natomiast monofiletycznego charakteru rodziny Hyaenodontidae{{r|Spauldingetal}}. W późniejszej analizie filogenetycznej O'Leary i współpracowników (2013) uwzględniono tylko jednego kreodonta – gatunek ''Sinopa rapax''; z analizy wynikło, że był on [[Grupa siostrzana|taksonem siostrzanym]] do kladu obejmującego Carnivora i gatunki z rodzaju ''[[Vulpavus]]''{{r|science13}}. Natomiast analiza Morlo, Gunnella i Polly’ego (2009) wykazała polifiletyzm kreodontów; według tej analizy taksony tradycyjnie zaliczane do Creodonta należały do trzech bliżej niespokrewnionych grup ssaków{{r|Morloetal2009}}. Autorzy zakładający polifiletyzm kreodontów nie wyróżniają tej grupy, proponując zamiast niej wyróżnianie dwóch odrębnych grup Hyaenodontida i Oxyaenodonta{{r|Apterodonlangebadreae}}{{r|Morlodonvellerei}}{{r|SinopaninaeandArfianinae}}{{r|Furodon}}{{r|GB13}}.
== Środowisko ==
Zwierzęta te panowały na 4 [[kontynent]]ach, przypominały dzisiejsze drapieżne.
Występowały wśród nich formy zbliżone do kotów -
Największym przedstawicielem rzędu jest ''[[megistoterium|Megistotherium]]'', będący jednocześnie jednym z ostatnich przedstawicieli całej grupy
Obecnie ich nisze ekologiczne zajmują [[kotowate]], [[łasicowate]], [[niedźwiedziowate]], [[hienowate]] i [[psowate]].
== Przyczyny wyginięcia ==
Nie zostało do końca wyjaśnione, dlaczego grupa ta została wyparta przez drapieżne. Przyczyną mogły być mniejsze rozmiary [[
==
{{Przypisy|
<ref name=Cope1875>{{Cytuj pismo |autor=Edward Drinker Cope |tytuł=On the supposed Carnivora of the Eocene of the Rocky Mountains |czasopismo=Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia |wolumin=27 |wydanie=3 |strony=444–449 |rok=1875 |url=http://biostor.org/reference/50152 |język=en}}</ref>
<ref name=Cope1880>{{Cytuj pismo |autor=Edward Drinker Cope |tytuł=On the genera of the Creodonta |czasopismo=Proceedings of the American Philosophical Society |wolumin=19 |wydanie=107 |strony=76–82 |rok=1880 |url=https://www.jstor.org/stable/982610 |język=en}}</ref>
<ref name=Cope1883>{{Cytuj pismo |autor=Edward Drinker Cope |tytuł=On the mutual relations of the bunotherian Mammalia |czasopismo=Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia |wolumin=35 |strony=77–83 |rok=1883 |url=https://www.jstor.org/stable/4060854 |język=en}}</ref>
<ref name=Cope1884>{{Cytuj pismo |autor=Edward Drinker Cope |tytuł=The Creodonta |czasopismo=The American Naturalist |wolumin=18 |wydanie=3 |strony=255–267 |rok=1884 |url=https://www.jstor.org/stable/2450770 |język=en}}</ref>
<ref name=Scott1892>{{Cytuj pismo |autor=W. B. Scott |tytuł=A Revision of the North American Creodonta with Notes on Some Genera Which Have Been Referred to That Group |czasopismo=Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia |wolumin=44 |strony=291–323 |rok=1892 |url=https://www.jstor.org/stable/4061883 |język=en}}</ref>
<ref name=Matthew1909>{{Cytuj pismo |autor=William Diller Matthew |tytuł=The Carnivora and Insectivora of the Bridger Basin, middle Eocene |czasopismo=Memoirs of the American Museum of Natural History |wolumin=9 |wydanie=6 |strony=289–567 |rok=1909 |url=http://hdl.handle.net/2246/5744 |język=en}}</ref>
<ref name=Simpson1945>{{Cytuj pismo |autor=George Gaylord Simpson |tytuł=The principles of classification and a classification of mammals |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=85 |strony=1–350 |rok=1945 |url=http://hdl.handle.net/2246/1104 |język=en}}</ref>
<ref name=VanValen1966>{{Cytuj pismo |autor=Leigh Van Valen |tytuł=Deltatheridia, a new order of mammals |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=132 |strony=1–126 |rok=1966 |url=http://hdl.handle.net/2246/1126 |język=en}}</ref>
<ref name=VanValen1967>{{Cytuj pismo |autor=Leigh Van Valen |tytuł=New Paleocene insectivores and insectivore classification |czasopismo=Bulletin of the American Museum of Natural History |wolumin=135 |strony=219–284 |rok=1967 |url=http://hdl.handle.net/2246/358 |język=en}}</ref>
<ref name=Nature1973>{{Cytuj pismo |autor=Percy M. Butler i Zofia Kielan-Jaworowska |rok=1973 |tytuł=Is <em>Deltatheridium</em> a marsupial? |czasopismo=Nature |wolumin=245 |wydanie=5420 |strony=105–106 |doi=10.1038/245105a0 |język=en}}</ref>
<ref name=McKenna1975>{{Cytuj książkę |autor r=Malcolm C. McKenna |rozdział=Toward a phylogenetic classification of the Mammalia |autor=Winter Patrick Luckett i Frederick S. Szalay (red.) |tytuł=Phylogeny of the primates. A multidisciplinary approach |wydawca=Plenum Press |miejsce=Nowy Jork |rok=1975 |strony=21–46 |isbn=0-306-30852-5 |doi=10.1007/978-1-4684-2166-8_2 }}</ref>
<ref name=Savage1977>{{Cytuj pismo |autor=Robert Joseph Gay Savage |rok=1977 |tytuł=Evolution in carnivorous mammals |czasopismo=Palaeontology |wolumin=20 |wydanie=2 |strony=237–271 |url=http://web.archive.org/web/20150724033748/http://cdn.palass.org/publications/palaeontology/volume_20/pdf/vol20_part2_pp237-271.pdf |język=en}}</ref>
<ref name=Flynnetal1988>{{Cytuj książkę |autor r=John J. Flynn, Nancy A. Neff i Richard H. Tedford |rozdział=Phylogeny of the Carnivora |autor=M. J. Benton (red.) |tytuł=The Phylogeny and Classification of the Tetrapods. Tom 2: Mammals |wydawca=Clarendon Press |miejsce=Oksford |rok=1988 |strony=73–116 |isbn=0-198-57712-5}}</ref>
<ref name=WyssFlynn1993>{{Cytuj książkę |autor r=André R. Wyss i John J. Flynn |rozdział=A phylogenetic analysis and definition
of the Carnivora |autor=F. S. Szalay, M. J. Novacek i M. C. McKenna (red.) |tytuł=Mammal Phylogeny. Tom 2: Placentals |wydawca=Springer |miejsce=Nowy Jork |rok=1993 |strony=32–52 |isbn=0-387-97853-4}}</ref>
<ref name=FoxYouzwyshyn1994>{{Cytuj pismo |autor=Richard C. Fox i Gordon P. Youzwyshyn |rok=1994 |tytuł=New primitive carnivorans (Mammalia) from the Paleocene of western Canada, and their bearing on relationships of the order |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=14 |wydanie=3 |strony=382–404 |doi=10.1080/02724634.1994.10011566 |język=en}}</ref>
<ref name=Gazinocyon>{{Cytuj pismo |autor=Paul David Polly |rok=1996 |tytuł=The skeleton of <em>Gazinocyon vulpeculus</em> gen. et comb. nov. and the cladistic relationships of Hyaenodontidae (Eutheria, Mammalia) |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=16 |wydanie=2 |strony=303–319 |doi=10.1080/02724634.1996.10011318 |język=en}}</ref>
<ref name=Janisetal1998>{{Cytuj książkę |autor r=Christine M. Janis, Jon A. Baskin, Annalisa Berta, John J. Flynn, Gregg F. Gunnell, Robert M. Hunt, jr, Larry D. Martin i Kathleen Munthe |rozdział=Carnivorous mammals |autor=Christine Marie Janis, Kathleen Marie Scott i Louis L. Jacobs (red.) |tytuł=Evolution of Tertiary Mammals of North America. Tom 1. Terrestrial carnivores, ungulates, and ungulatelike mammals |wydawca=Cambridge University Press |miejsce=Cambridge; Nowy Jork; Melbourne |rok=1998 |strony=73–90 |isbn=0-521-35519-2}}</ref>
<ref name=Gunnell1998>{{Cytuj książkę |autor r=Gregg F. Gunnell |rozdział=Creodonta |autor=Christine Marie Janis, Kathleen Marie Scott i Louis L. Jacobs (red.) |tytuł=Evolution of Tertiary Mammals of North America. Tom 1. Terrestrial carnivores, ungulates, and ungulatelike mammals |wydawca=Cambridge University Press |miejsce=Cambridge; Nowy Jork; Melbourne |rok=1998 |strony=91–109 |isbn=0-521-35519-2}}</ref>
<ref name=Metatherians>{{Cytuj książkę |rozdział=Metatherians |nazwisko=Kielan-Jaworowska |imię=Zofia |nazwisko2=Cifelli |imię2=Richard L. |nazwisko3=Luo |imię3=Zhe-Xi |tytuł=Mammals from the Age of Dinosaurs. Origins, evolution and structure |wydawca=Columbia University Press |miejsce=Nowy Jork; Chichester, West Sussex |rok=2004 |strony=425–462 |isbn=0-231-11918-6}}</ref>
<ref name=Rose2006>{{Cytuj książkę |rozdział=Creodonta and Carnivora |nazwisko=Rose |imię=Kenneth David |tytuł=The Beginning of the Age of Mammals |wydanie= |wydawca=Johns Hopkins University Press |miejsce=Baltimore |rok=2006 |strony=119–137 |isbn=0-801-88472-1}}</ref>
<ref name=Spauldingetal>{{Cytuj pismo |nazwisko=Spaulding |imię=Michelle |nazwisko2=O'Leary |imię2=Maureen A. |nazwisko3=Gatesy |imię3=John |rok=2009 |tytuł=Relationships of Cetacea (Artiodactyla) Among Mammals: Increased Taxon Sampling Alters Interpretations of Key Fossils and Character Evolution |czasopismo=PLoS ONE |wolumin=4 |wydanie=9 |strony=e7062 |doi=10.1371/journal.pone.0007062 |język=en}}</ref>
<ref name=Morloetal2009>{{Cytuj pismo |autor=Michael Morlo, Gregg Gunnell i P. David Polly |rok=2009 |tytuł=What, if not nothing, is a creodont? Phylogeny and classifiction of Hyaenodontida and other former creodonts |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=29 |wydanie=dodatek do wydania 3 |strony=152A |doi=10.1080/02724634.2009.10411818 |język=en}}</ref>
<ref name=LewisiMorlo>{{Cytuj książkę |autor r=Margaret E. Lewis i Michael Morlo |rozdział=Creodonta |autor=Lars Werdelin i William Joseph Sanders (red.) |tytuł=Cenozoic mammals of Africa |wydawca=University of California Press |miejsce= |rok=2010 |strony=549–566 |isbn=0-520-25721-9}}</ref>
<ref name=Apterodonlangebadreae>{{Cytuj pismo |autor=Camille Grohé, Michael Morlo, Yaowalak Chaimanee, Cécile Blondel, Pauline Coster, Xavier Valentin, Mustapha Salem, Awad A. Bilal, Jean-Jacques Jaeger i Michel Brunet |rok=2012 |tytuł=New Apterodontinae (Hyaenodontida) from the Eocene Locality of Dur At-Talah (Libya): Systematic, Paleoecological and Phylogenetical Implications |czasopismo=PLoS ONE |wolumin=7 |wydanie=11 |strony=e49054 |doi=10.1371/journal.pone.0049054 |język=en}}</ref>
<ref name=Morlodonvellerei>{{Cytuj pismo |autor=Floréal Solé |rok=2013 |tytuł=New proviverrine genus from the Early Eocene of Europe and the first phylogeny of Late Palaeocene–Middle Eocene hyaenodontidans (Mammalia) |czasopismo=Journal of Systematic Palaeontology |wolumin=11 |wydanie=4 |strony=375–398 |doi=10.1080/14772019.2012.686927 |język=en}}</ref>
<ref name=SinopaninaeandArfianinae>{{Cytuj pismo |autor=Floréal Solé, Emmanuel Gheerbrant i Marc Godinot |rok=2013 |tytuł=Sinopaninae and Arfianinae (Hyaenodontida, Mammalia) from the Early Eocene of Europe and Asia; evidence for dispersal in Laurasia around the Paleocene/Eocene boundary and for an unnoticed faunal turnover in Europe |czasopismo=Geobios |wolumin=46 |wydanie=4 |strony=313–327 |doi=10.1016/j.geobios.2013.02.003 |język=en}}</ref>
<ref name=Furodon>{{Cytuj pismo |autor=Floréal Solé, Julie Lhuillier, Mohammed Adaci, Mustapha Bensalah, M’hammed Mahboubi i Rodolphe Tabuce |rok=2013 |tytuł=The hyaenodontidans from the Gour Lazib area (?Early Eocene, Algeria): implications concerning the systematics and the origin of the Hyainailourinae and Teratodontinae |czasopismo=Journal of Systematic Palaeontology |wolumin= |wydanie= |strony= |doi=10.1080/14772019.2013.795196 |język=en}}</ref>
<ref name=science13>{{Cytuj pismo |autor=Maureen O'Leary i in |tytuł=The placental mammal ancestor and the post-K-Pg radiation of placentals |czasopismo=Science |wolumin=339 |wydanie=6120 |strony=662–667 |rok=2013 |doi=10.1126/science.1229237 |język=en}}</ref>
<ref name=GB13>{{Cytuj pismo |autor=Floréal Solé i Thierry Smith |tytuł=Dispersals of placental carnivorous mammals (Carnivoramorpha, Oxyaenodonta & Hyaenodontida) near the Paleocene-Eocene boundary: a climatic and almost worldwide story |czasopismo=Geologica Belgica |wolumin=16 |wydanie=4 |strony=254–261 |rok=2013 |url=http://popups.ulg.ac.be/Geol/document.php?id=4283 |język=en}}</ref>
}}
== Bibliografia ==
* ''The Velvet Claw: A Natural History of the Carnivores'', David Macdonald, BBC Books, {{ISBN
* David Lambert and the Diagram Group. ''The Field Guide to Prehistoric Life''. New York: Facts on File Publications, 1985. {{ISBN
== Linki zewnętrzne ==
* {{cytuj stronę |url=http://coo.fieldofscience.com/2009/08/creodonts-carnivores-by-association.html |tytuł="Creodonts": Carnivores by Association |data dostępu=2013-06-02 |autor=Christopher Taylor |data=8 lipca 2009 r. |opublikowany=Catalogue of Organisms |język=en}}
{{Paleontologia}}
{{Kontrola autorytatywna}}
[[Kategoria:Kreodonty| ]]
| |||