Visserij

Een vissersboot in de haven van Stellendam.

Vissersvlootrevue op de Schelde bij Vlissingen (1933)

Visserij is een verzamelnaam voor alle menselijke activiteiten met als doel organismen uit het water te halen. De mensheid vangt al sinds mensenheugenis vis, weekdieren, schaaldieren, zoogdieren en algen. De vangst van week- schaal- en zoogdieren, en wieren is bescheiden in vergelijking met de vangst van vis. Dat neemt niet weg dat de vangst en kweek van weekdieren als mossel en oester, kreeftachtigen en garnalen in alle gematigde klimaatzones een rol speelt.

Inleiding

De zeevisserij bestaat voor een groot gedeelte uit de vangst van haring, kabeljauw, makreel en tonijn. De vangst van haai, rog en zoogdieren zoals dolfijn en walvis staat ter discussie; een groot aantal landen hebben de vangst daarvan verboden. Een bijzondere vorm van de visserij is het kweken van vis in een aquacultuur. Het doel van de visserij is deels voedselvoorziening (directe en indirecte voedselvoorziening) en deels als productiegrondstof (voor onder andere lijm).

De visserij kan worden gebruikt als bron van inkomsten of als voedingsmiddel, de beroepsvisserij, of als recreatie, de sportvisserij. In relatief veel landen is de visvangst een belangrijke bron van inkomsten. Het aandeel dat de visserij door middel van dierlijke eiwitten oplevert is ongeveer achttien procent, dit kan in derdewereldlanden zelfs oplopen tot meer dan dertig procent.

Overbevissing is een ernstig probleem in vele zeeën wereldwijd. De landen binnen de Europese Unie hebben visquota afgesproken, waarbij jaarlijks wordt bepaald hoeveel vis elk land mag vissen.

Geschiedenis

Het verzamelen van weekdieren uit zee is al zeer oud. De oudste bewijzen daarvoor zijn de prehistorische mosselafvalhopen (Engels: middens), die langs kusten gevonden zijn. Bekende mosselafvalhopen zijn gevonden bij Pinnacle-Point aan de Indische oceaan in Zuid-Afrika. Deze afvalhopen zijn gedateerd op een ouderdom van 164.000 jaar,^[1] oudere vondsten zijn gedaan in Terra Amata bij Nizza, deze zijn ongeveer 400.000 jaar oud (Paola Villa 1983). Visgerei wordt sinds de steentijd gebruikt door mensen. De oudst bekende overblijfselen van de visvangst zijn gevonden in Katanda aan de rivier “Semliki” in de Grote Slenk in de Democratische Republiek Congo. Hier werden naast harpoenen ook de graten van twee meter lange meervallen gevonden, die gedateerd zijn op een ouderdom van 90.000 jaar. Reeds 35.000-10.000 jaar geleden werden afbeeldingen van vissen gemaakt in Franse grotten en als versiering op voorwerpen. Visgerei werd vervaardigd uit beenderen of uit hoorn. Naast forel werd gevist op snoek en op zalm.

Visgerei ontwikkelde zich en vanaf het mesolithicum zijn er duidelijk bewijzen voor het gebruik van visvangst met behulp van een hengel, visspeer, drietand, harpoen en met visnetten zoals drijfnet, werpnet, sleepnet, fuik en staand want daarnaast met behulp van een visdam. Vanaf zevenduizend jaar geleden zijn er aanwijzingen dat de visserij ook vanuit boten plaatsvond. In Oost-Timor zijn zelfs aanwijzingen gevonden dat daar al 42.000 jaar geleden op zee werd gevist met boten.^[2]^[3]

Indeling binnen de visserij

We kunnen de visserij als volgt indelen:

Het milieu waar gevist wordt: zoet-, brak- of zeewatervisserij of in een viskwekerij.
Geografische ligging van het visgebied: zee- kust- riviervisserij etc.
Naar de soort vissen waar men op vist: haring, platvis, paling etc.
Het soort vistuig: actief, bijvoorbeeld boomkor, trawl, zegen. Of passief, bijvoorbeeld vleet, hoekwant, fuik, hengel etc.
Naar het gebruikersdoel: Industrie- of bevolkingsvisserij.
naar de technologische ontwikkelingsfase: industriële, semi-industriële en ambachtelijke visserij.

Nederlandse en Belgische visserij

De Nederlandse en Belgische visserij is naar verschillende gezichtspunten in te delen:

Professionaliteit:

beroepsvissers
sportvissers

Vangstgebied:

diepzeevisserij (de oceanen, met vriestrawlers)
Noordzeevisserij (vnl. met grote boomkorkotters)
kustvisserij (vnl. met Eurokotters)
binnenvisserij (IJsselmeer en binnenwateren)

Vissoort:

de platvisvloot
de rondvisvloot
de garnalenvloot
de schelpdiervisserij (mosselen, oesters, kokkels en dergelijke)

De belangrijkste visserijplaatsen van Nederland zijn: Breskens, Arnemuiden, Vlissingen, Yerseke, Bruinisse, Tholen, Stellendam, Goedereede, Ouddorp, Scheveningen, Katwijk, Den Helder, Oudeschild, Den Oever, Urk, Harlingen en Zoutkamp. Belangrijke havens zijn verder Scheveningen, IJmuiden, Colijnsplaat, Lauwersoog en Vlissingen. Die van België zijn: Oostende, Zeebrugge en Nieuwpoort.

Verwante onderwerpen

Zie ook

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Curtis W. Marean et al.: Early human use of marine resources and pigment in South Africa during the Middle Pleistocene. In: Nature. Bd. 449, 2007, S. 905-908.
↑ Sue O’Connor et al.:Pelagic Fishing at 42,000 Years Before the Present and the Maritime Skills of Modern Humans. Science, Bd. 334, S. 1117, 2011
↑ Adelaide Now: World's first anglers hooked in Timor, 26. November 2011

Zie de categorie Fishing van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Curtis W. Marean et al.: Early human use of marine resources and pigment in South Africa during the Middle Pleistocene. In: Nature. Bd. 449, 2007, S. 905-908.

[2] Sue O’Connor et al.:Pelagic Fishing at 42,000 Years Before the Present and the Maritime Skills of Modern Humans. Science, Bd. 334, S. 1117, 2011

[3] Adelaide Now: World's first anglers hooked in Timor, 26. November 2011

[1]

[2]

[3]