Christelijk-Historische Unie: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Feiten en cijfers: staat wel niet recht onder elkaar., ,a |
k Wikipedia:Stemlokaal/Modificatie Amsterdamconstructies, replaced: Nederland → Nederland (hoofdbetekenis) (5), tweede wereldoorlog → Tweede Wereldoorlog, replaced: ISBN 978-90-850-6649-1 → {{ISBN|978-90-850- met AWB |
||
| Regel 17: | Regel 17: | ||
| leden = |
| leden = |
||
}} |
}} |
||
De '''Christelijk-Historische Unie''' ('''CHU''') was een [[Nederland]]se [[protestants-christelijk]]e [[politieke partij]], die in 1908 werd opgericht en tot 1980 als zelfstandige partij heeft bestaan. |
De '''Christelijk-Historische Unie''' ('''CHU''') was een [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]se [[protestants-christelijk]]e [[politieke partij]], die in 1908 werd opgericht en tot 1980 als zelfstandige partij heeft bestaan. |
||
==Geschiedenis== |
==Geschiedenis== |
||
De CHU werd op [[9 juli]] [[1908]] opgericht, als fusie van de [[Christelijk-Historische Partij]] (opgericht 1903) en de [[Friese Bond|Bond van kiesvereningingen op Christelijk-Historischen grondslag in de provincie Friesland]] (opgericht 1898). De partij kwam voort uit de [[vrij-antirevolutionairen]] van [[jonkheer|jhr.]] [[Alexander de Savornin Lohman]], die als vooraanstaand [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Kamerlid]] voor de [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] in conflict was gekomen met zijn eigen partij. Dit conflict ging o.a. over de invoering van het algemeen [[Stemrecht|kiesrecht]] en de politieke strategie van de ARP, namelijk de [[Antithese (politiek)|antithese]]: een bondgenootschap van de protestanten met de katholieken tegenover de [[secularisme|seculiere]] politieke partijen. De Savornin Lohman was tot zijn dood in 1924 het belangrijkste gezicht van de CHU. |
De CHU werd op [[9 juli]] [[1908]] opgericht, als fusie van de [[Christelijk-Historische Partij]] (opgericht 1903) en de [[Friese Bond|Bond van kiesvereningingen op Christelijk-Historischen grondslag in de provincie Friesland]] (opgericht 1898). De partij kwam voort uit de [[vrij-antirevolutionairen]] van [[jonkheer|jhr.]] [[Alexander de Savornin Lohman]], die als vooraanstaand [[Tweede Kamer der Staten-Generaal|Kamerlid]] voor de [[Anti-Revolutionaire Partij|ARP]] in conflict was gekomen met zijn eigen partij. Dit conflict ging o.a. over de invoering van het algemeen [[Stemrecht|kiesrecht]] en de politieke strategie van de ARP, namelijk de [[Antithese (politiek)|antithese]]: een bondgenootschap van de protestanten met de katholieken tegenover de [[secularisme|seculiere]] politieke partijen. De Savornin Lohman was tot zijn dood in 1924 het belangrijkste gezicht van de CHU. |
||
De CHU rekruteerde haar aanhang voornamelijk uit de leden van de [[Nederlandse Hervormde Kerk|hervormde kerk]]. Zij telde veel [[adel (hoofdbetekenis)|adel]]lijke personen onder haar aanhang. In tegenstelling tot de ARP was het partijverband van de CHU altijd zeer losjes, waardoor de CHU-fractie vaak verdeeld stemde. |
De CHU rekruteerde haar aanhang voornamelijk uit de leden van de [[Nederlandse Hervormde Kerk (hoofdbetekenis)|hervormde kerk]]. Zij telde veel [[adel (hoofdbetekenis)|adel]]lijke personen onder haar aanhang. In tegenstelling tot de ARP was het partijverband van de CHU altijd zeer losjes, waardoor de CHU-fractie vaak verdeeld stemde. |
||
De Unie had een gematigd-[[conservatisme|conservatief]] karakter. Samen met de ARP en de [[Roomsch-Katholieke Staatspartij]] (RKSP) vormde ze de rechterzijde in de Nederlandse politiek. CHU-leider jhr. [[Dirk Jan de Geer]] was in het [[interbellum]] tweemaal minister-president. |
De Unie had een gematigd-[[conservatisme|conservatief]] karakter. Samen met de ARP en de [[Roomsch-Katholieke Staatspartij]] (RKSP) vormde ze de rechterzijde in de Nederlandse politiek. CHU-leider jhr. [[Dirk Jan de Geer]] was in het [[interbellum]] tweemaal minister-president. |
||
| Regel 33: | Regel 33: | ||
==Bolwerken== |
==Bolwerken== |
||
De CHU haalde de hoogste percentages stemmen in de provincies [[Friesland]], [[Zeeland (provincie)|Zeeland]] en [[Overijssel]]. Met name het westen en zuidwesten van Friesland, het huidige [[Steenwijkerland]], [[Zuid-Beveland]], [[Walcheren]], [[Marken (Markermeer)|Marken]] en de Veluwe waren bolwerken van de partij. |
De CHU haalde de hoogste percentages stemmen in de provincies [[Friesland (hoofdbetekenis)|Friesland]], [[Zeeland (provincie)|Zeeland]] en [[Overijssel]]. Met name het westen en zuidwesten van Friesland, het huidige [[Steenwijkerland]], [[Zuid-Beveland]], [[Walcheren (hoofdbetekenis)|Walcheren]], [[Marken (Markermeer)|Marken]] en de Veluwe waren bolwerken van de partij. |
||
==Eeuwfeest 2008== |
==Eeuwfeest 2008== |
||
In oktober 2008, honderd jaar na de oprichting, werd een boek gepresenteerd over de geschiedenis van de CHU, mede geschreven door [[historicus]] [[Gerrit Voerman]] van het [[Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen|DNPP]]. Volgens Voerman was vanuit historisch-wetenschappelijke kring weinig aandacht besteed aan de ''"apolitieke partij"''. De ''"machtspolitici van de KVP"'' en ''"de [[mannetjesputter]]s van de ARP"'' trokken veel meer de aandacht. De CHU kende tal van ''"eigenzinnige types"'', maar had ook ''"een stijl die wars was van scherpslijperij"''. Voormalig CHU-er [[Wim Deetman]], lid van de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]], overhandigde het eerste exemplaar aan minister [[Ernst Hirsch Ballin]], die als katholieke CDA-representant ''"het belang van de herinnering aan de verscheidenheid binnen de partij"'' benadrukte. Deetman haalde een partij-[[adagium]] aan: ''"het gaat niet om de majoriteit van het getal, maar om de autoriteit van het Woord van God"'' en noemde het een typerende CHU-opvatting dat de overheid ''"een goddelijke roeping"'' heeft en dat de staatkunde is gebaseerd op het Woord van God, ook al kan de interpretatie ervan uiteenlopen. CHU'ers waren als [[dualisme|dualisten]] in de Kamer ''"echte volksvertegenwoordigers"'' met het besef dat ze de burger niet naar de mond moeten praten, maar het publieke belang dienen. |
In oktober 2008, honderd jaar na de oprichting, werd een boek gepresenteerd over de geschiedenis van de CHU, mede geschreven door [[historicus]] [[Gerrit Voerman]] van het [[Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen|DNPP]]. Volgens Voerman was vanuit historisch-wetenschappelijke kring weinig aandacht besteed aan de ''"apolitieke partij"''. De ''"machtspolitici van de KVP"'' en ''"de [[mannetjesputter]]s van de ARP"'' trokken veel meer de aandacht. De CHU kende tal van ''"eigenzinnige types"'', maar had ook ''"een stijl die wars was van scherpslijperij"''. Voormalig CHU-er [[Wim Deetman]], lid van de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]], overhandigde het eerste exemplaar aan minister [[Ernst Hirsch Ballin]], die als katholieke CDA-representant ''"het belang van de herinnering aan de verscheidenheid binnen de partij"'' benadrukte. Deetman haalde een partij-[[adagium]] aan: ''"het gaat niet om de majoriteit van het getal, maar om de autoriteit van het Woord van God"'' en noemde het een typerende CHU-opvatting dat de overheid ''"een goddelijke roeping"'' heeft en dat de staatkunde is gebaseerd op het Woord van God, ook al kan de interpretatie ervan uiteenlopen. CHU'ers waren als [[dualisme (hoofdbetekenis)|dualisten]] in de Kamer ''"echte volksvertegenwoordigers"'' met het besef dat ze de burger niet naar de mond moeten praten, maar het publieke belang dienen.<ref>Piet H. de Jong ''Honderden oud-CHU'ers vieren virtueel eeuwfeest'' in Nederlands Dagblad donderdag 9 oktober 2008, pag.3</ref><ref>Pieter Jan Dijkman ''CHU ers vieren denkbeeldig eeuwfeest'' in Reformatorisch Dagblad donderdag 9 oktober 2008, pag.5</ref><ref>''Meer dan vijftig jaar gescheiden'' in Friesch Dagblad maandag 13 oktober 2008</ref>. |
||
==Vrouwenbeweging en jeugdafdeling== |
==Vrouwenbeweging en jeugdafdeling== |
||
| Regel 149: | Regel 149: | ||
==Literatuur== |
==Literatuur== |
||
* [[Marcel ten Hooven]] en [[Ron de Jong]], ''Geschiedenis van de Christelijk-Historische Unie 1908-1980'', 2008, 400 p., [[Boom (uitgeverij)|Boom]] - Amsterdam, ISBN |
* [[Marcel ten Hooven]] en [[Ron de Jong]], ''Geschiedenis van de Christelijk-Historische Unie 1908-1980'', 2008, 400 p., [[Boom (uitgeverij)|Boom]] - Amsterdam, {{ISBN|978-90-850-6649-1}} <ref>[http://www.trouw.nl/nieuws/politiek/article1873898.ece/De_eigenaardigste_partij.html De eigenaardigste partij], [[Trouw (krant)|Trouw]], 8 okt 2008</ref><ref>[http://www.trouw.nl/cultuur/boeken/article1875209.ece/_De_CHU__meer_een_levenshouding__dan_een_politieke_keuze_.html De CHU: meer een levenshouding dan een politieke keuze], [[Jan Kuijk]], Trouw, 11 okt 2008</ref><ref>[[Gerry van der List]] ''Lieve conservatieven'' in Elsevier 18 oktober 2008 (jrg.64, nr.42), pag.122</ref>. |
||
* [[Willem Pekelder]] ''Voor volk en geweten; de Christelijk-Historische Unie'' in de Groene Amsterdammer 17 oktober 2008 (jrg.132, nr.42). |
* [[Willem Pekelder]] ''Voor volk en geweten; de Christelijk-Historische Unie'' in de Groene Amsterdammer 17 oktober 2008 (jrg.132, nr.42). |
||
* M.R.H. Calmeyer ''Herinneringen: memoires van een christen, militair en politicus'', uitg. Sdu, Den Haag (1997) <small>ISBN |
* M.R.H. Calmeyer ''Herinneringen: memoires van een christen, militair en politicus'', uitg. Sdu, Den Haag (1997) <small>{{ISBN|90-12-08440-7}}</small> |
||
* A.Rh. van Deursen 'Overheid en publiek belang: jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, Christelijk-Historische Unie en reformatorische politiek, uitg. Marnix van St. Aldegonde Stichting, Wetenschappelijk Studiecentrum van de RPF, Nunspeet (1994) <small>ISBN |
* A.Rh. van Deursen 'Overheid en publiek belang: jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, Christelijk-Historische Unie en reformatorische politiek, uitg. Marnix van St. Aldegonde Stichting, Wetenschappelijk Studiecentrum van de RPF, Nunspeet (1994) <small>{{ISBN|90-72016-19-X}}</small> |
||
* Hans van Spanning ''In dienst van de theocratie. Korte geschiedenis van de Protestantse Unie en de Centrumgespreksgroep in de CHU'',uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, (1994) <small>ISBN |
* Hans van Spanning ''In dienst van de theocratie. Korte geschiedenis van de Protestantse Unie en de Centrumgespreksgroep in de CHU'',uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, (1994) <small>{{ISBN|90-239-1469-4}}</small>. |
||
* Hans van Spanning ''De Christelijk-Historische Unie (1909-1980). Enige hoofdlijnen uit haar geschiedenis'' (1988). |
* Hans van Spanning ''De Christelijk-Historische Unie (1909-1980). Enige hoofdlijnen uit haar geschiedenis'' (1988). |
||
* W.F. de Gaay Fortman (red.) ''Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, 29 mei 1837-11 juni 1924'', uitg. Kok, Kampen (1987) <small>ISBN90-242-5231-8</small> |
* W.F. de Gaay Fortman (red.) ''Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, 29 mei 1837-11 juni 1924'', uitg. Kok, Kampen (1987) <small>ISBN90-242-5231-8</small> |
||
* Jan Wieten ''Dagblad en doorbraak: De Nederlander en De Nieuwe Nederlander'' <small>ISBN |
* Jan Wieten ''Dagblad en doorbraak: De Nederlander en De Nieuwe Nederlander'' <small>{{ISBN|90-242-0924-2}}</small> |
||
* A.J. van Dulst (red.) ''Herinneringen aan de Unie waarin we ons thuis voelden'' Werkgroep Christelijk-Historische Karakteristieken, uitg. Stichting Uniepers, Den Haag (1980). |
* A.J. van Dulst (red.) ''Herinneringen aan de Unie waarin we ons thuis voelden'' Werkgroep Christelijk-Historische Karakteristieken, uitg. Stichting Uniepers, Den Haag (1980). |
||
* Hans van Spanning & B. Woelderink, red.K. de Vries & E. Bleumink ''Unie in het vizier: een korte kenschets van de ontwikkelingen in de Christelijk-Historische Unie na de |
* Hans van Spanning & B. Woelderink, red.K. de Vries & E. Bleumink ''Unie in het vizier: een korte kenschets van de ontwikkelingen in de Christelijk-Historische Unie na de Tweede Wereldoorlog'', uitg. Semper Agendo, Apeldoorn (1968) |
||
* (''brochure'') ''Het vrijheidsbegrip bij C.H.U. en V.V.D.'' uitg. Jhr. Mr. A.F. de Savornin Lohmanstichting (1959). |
* (''brochure'') ''Het vrijheidsbegrip bij C.H.U. en V.V.D.'' uitg. Jhr. Mr. A.F. de Savornin Lohmanstichting (1959). |
||
* P.A. Diepenhorst ''Trouw en met ere: de ontwikkelingsgang der antirevolutionaire of christelijk-historische richting in vogelvlucht'', uitg. Ruys, Amsterdam (1952) |
* P.A. Diepenhorst ''Trouw en met ere: de ontwikkelingsgang der antirevolutionaire of christelijk-historische richting in vogelvlucht'', uitg. Ruys, Amsterdam (1952) |
||
Versie van 6 aug 2017 20:04
| Christelijk-Historische Unie | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| ||||
| Personen | ||||
| Partijvoorzitter | jhr. A.F. de Savornin Lohman (1908-1910) J.Th. de Visser (1910-1918) Jan Schokking (1918-1925; 1927-1932) J.R. Slotemaker de Bruïne (1925-1926; 1932-1933) jhr. D.J. de Geer (1933-1939) H.W. Tilanus (1939-1958) Henk Beernink (1958-1966) A.D.W. Tilanus (1966-1968) J.W. van Hulst (1969-1972) O.W.A. baron van Verschuer (1972-1977) L.M. van Leeuwen (1977-1980) | |||
| Geschiedenis | ||||
| Opgericht | 9 juli 1908 | |||
| Opheffing | 11 oktober 1980 | |||
| Fusie van | Friese Bond (1898-1908) Christelijk-Historische Partij (1903-1908) | |||
| Afsplitsing van | Vrij Christelijk-Historischen (1946) | |||
| Algemene gegevens | ||||
| Actief in | Nederland | |||
| Richting | Centrum-rechts (Volgens vooroorlogse opvattingen: "Rechts") | |||
| Ideologie | Christendemocratie Traditioneel Conservatisme Orangisme Theocratie | |||
| Jongerenorganisatie | Federatie van Christelijk Historische Jongeren | |||
| Wetenschappelijk bureau | jhr. mr. A.F. de Savornin Lohmanstichting (1955-1980) | |||
| Europese fractie | Fractie van de Europese Volkspartij (v.a. 1976) | |||
| Europese organisatie | Nouvelles Equipes Internationales Europese Volkspartij (v.a. 1976) | |||
| ||||
De Christelijk-Historische Unie (CHU) was een Nederlandse protestants-christelijke politieke partij, die in 1908 werd opgericht en tot 1980 als zelfstandige partij heeft bestaan.
Geschiedenis
De CHU werd op 9 juli 1908 opgericht, als fusie van de Christelijk-Historische Partij (opgericht 1903) en de Bond van kiesvereningingen op Christelijk-Historischen grondslag in de provincie Friesland (opgericht 1898). De partij kwam voort uit de vrij-antirevolutionairen van jhr. Alexander de Savornin Lohman, die als vooraanstaand Kamerlid voor de ARP in conflict was gekomen met zijn eigen partij. Dit conflict ging o.a. over de invoering van het algemeen kiesrecht en de politieke strategie van de ARP, namelijk de antithese: een bondgenootschap van de protestanten met de katholieken tegenover de seculiere politieke partijen. De Savornin Lohman was tot zijn dood in 1924 het belangrijkste gezicht van de CHU.
De CHU rekruteerde haar aanhang voornamelijk uit de leden van de hervormde kerk. Zij telde veel adellijke personen onder haar aanhang. In tegenstelling tot de ARP was het partijverband van de CHU altijd zeer losjes, waardoor de CHU-fractie vaak verdeeld stemde.
De Unie had een gematigd-conservatief karakter. Samen met de ARP en de Roomsch-Katholieke Staatspartij (RKSP) vormde ze de rechterzijde in de Nederlandse politiek. CHU-leider jhr. Dirk Jan de Geer was in het interbellum tweemaal minister-president.
Na de Tweede Wereldoorlog kwam de CHU onder de leiding van Tilanus "de Oudere" en Tilanus "de Jongere". Een bekend CHU-parlementariër was freule Christine Wttewaall van Stoetwegen. In de jaren 70 werd onder leiders als Berend Jan Udink en Kruisinga een steeds rechtsere koers gevaren. Terwijl de partners KVP en ARP gedoogsteun gaven aan het kabinet-Den Uyl, koos de CHU voor de oppositie. "Gedoopte liberalen", werden de leden wel genoemd.
De krant die met de zuil van de CHU was gelieerd, was het dagblad De Nederlander en later De Nieuwe Nederlander.
In 1980 gingen de CHU, de ARP en de Katholieke Volkspartij (KVP) op in een nieuwe politieke partij, het Christen-Democratisch Appèl (CDA).
Bolwerken
De CHU haalde de hoogste percentages stemmen in de provincies Friesland, Zeeland en Overijssel. Met name het westen en zuidwesten van Friesland, het huidige Steenwijkerland, Zuid-Beveland, Walcheren, Marken en de Veluwe waren bolwerken van de partij.
Eeuwfeest 2008
In oktober 2008, honderd jaar na de oprichting, werd een boek gepresenteerd over de geschiedenis van de CHU, mede geschreven door historicus Gerrit Voerman van het DNPP. Volgens Voerman was vanuit historisch-wetenschappelijke kring weinig aandacht besteed aan de "apolitieke partij". De "machtspolitici van de KVP" en "de mannetjesputters van de ARP" trokken veel meer de aandacht. De CHU kende tal van "eigenzinnige types", maar had ook "een stijl die wars was van scherpslijperij". Voormalig CHU-er Wim Deetman, lid van de Raad van State, overhandigde het eerste exemplaar aan minister Ernst Hirsch Ballin, die als katholieke CDA-representant "het belang van de herinnering aan de verscheidenheid binnen de partij" benadrukte. Deetman haalde een partij-adagium aan: "het gaat niet om de majoriteit van het getal, maar om de autoriteit van het Woord van God" en noemde het een typerende CHU-opvatting dat de overheid "een goddelijke roeping" heeft en dat de staatkunde is gebaseerd op het Woord van God, ook al kan de interpretatie ervan uiteenlopen. CHU'ers waren als dualisten in de Kamer "echte volksvertegenwoordigers" met het besef dat ze de burger niet naar de mond moeten praten, maar het publieke belang dienen.[1][2][3].
Vrouwenbeweging en jeugdafdeling
Anders dan de ARP bestonden er binnen de CHU minder bezwaren tegen vrouwen in de politiek. In 1922 werd mevr. Frida Katz in de Tweede Kamer gekozen. In 1935 kwam de Centrale van Christelijk Historische Vrouwengroepen tot stand. Mevr. Katz werd de eerste voorzitter van de vrouwenbeweging. Na de oorlog nam jkvr. Wttewaall van Stoetwegen de leiding van de vrouwenbeweging over. Het tijdschrift van de Christelijk Historische Vrouwengroepen was Vrouwengeluiden.
Er was een ook een jeugdafdeling: de Federatie van Christelijk Historische Jongeren. Het tijdschrift heette De Christelijk-Historische Jongeren.
Feiten en cijfers
Zetels in de Tweede Kamer
Van de honderd leden van de Tweede Kamer:
Van de honderdvijftig leden:
- 1956 - 13 zetels (8,4%)
- 1959 - 12 zetels (8,1%)
- 1963 - 13 zetels (8,5%)
- 1967 - 12 zetels (8,1%)
- 1971 - 10 zetels (6,3%)
- 1972 - 7 zetels (4,4%)
Bron: CHU en de Tweede Kamerverkiezingen tussen 1946 en 1980
Zetels in de Eerste Kamer
Van de vijftig leden van de Eerste Kamer:
Van de vijfenzeventig leden:
- 1956 - 8 zetels
- 1960 - 8 zetels
- 1963 - 7 zetels
- 1966 - 7 zetels
- 1969 - 8 zetels
- 1971 - 7 zetels
- 1974 - 7 zetels
Bron: Zetelverdeling Eerste Kamer 1946-heden
Bekende personen
- Koos Andriessen
- Jhr. Frans Beelaerts van Blokland
- Albert Christiaan Willem Beerman
- Henk Beernink
- Hendrik van Boeijen
- Gerardus Philippus Helders
- Jhr. Bonifacius Cornelis de Jonge
- Willem Jan Arend Kernkamp
- Piet Lieftinck
- Hendrik Mulderije
- Jan Willem de Pous
- Aart van Rhijn
- Jan Schokking
- Wim Schokking
- Ynso Scholten
- Jan Rudolph Slotemaker de Bruïne
- Kees Staf
- Berend Jan Udink
- Chris van Veen
- Johannes Theodoor de Visser
- Johannes Anthonie de Visser
- Michael Rudolph Hendrik Calmeyer
- Isaäc Nicolaas Theodoor Diepenhorst
- Bert Haars
- Joop Haex (een katholiek!)
- Roelof Kruisinga
- Durk van der Mei
- Willem Scholten
Eerste Kamervoorzitters:
- 1904 - 1914 Jan Elias Nicolaas baron Schimmelpenninck van der Oye
- 1929 - 1946 Willem Lodewijk baron de Vos van Steenwijk
Tweede Kamervoorzitter:
- 1909 - 1912 Frederik graaf van Bylandt
Fractievoorzitters Tweede Kamer:
- 1908 - 1921 Jhr. Alexander Frederik de Savornin Lohman
- 1921 - 1925 Jan Schokking
- 1925 - 1929 Johannes Theodoor de Visser
- 1929 - 1933 Jan Schokking
- 1932 - 1933 Reinhardt Snoeck Henkemans
- 1933 - 1939 Dirk Jan de Geer
- 1939 - 1963 Hendrik Willem Tilanus
- 1963 - 1967 Henk Beernink
- 1967 - 1968 Jur Mellema
- 1968 - 1968 Christine Wttewaall van Stoetwegen (waarnemend)
- 1968 - 1969 Arnold Tilanus
- 1969 - 1971 Jur Mellema
- 1971 - 1971 Roelof Kruisinga (juli)
- 1971 - 1972 Jur Mellema
- 1972 - 1973 Arnold Tilanus
- 1973 - 1977 Roelof Kruisinga
Fractievoorzitters Eerste Kamer:
- 1923 - 1929 Willem Lodewijk baron de Vos van Steenwijk
- 1929 - 1946 Jhr. Bonne de Savornin Lohman
- 1946 - 1946 Rommert Pollema
- 1946 - 1959 Gualthérus Kolff
- 1959 - 1965 Rommert Pollema
- 1965 - 1966 Marien Geuze
- 1966 - 1968 Johannes Christiaan Bührmann
- 1968 - 1977 Johan van Hulst
Literatuur
- Marcel ten Hooven en Ron de Jong, Geschiedenis van de Christelijk-Historische Unie 1908-1980, 2008, 400 p., Boom - Amsterdam, ISBN 978-90-850-6649-1 [4][5][6].
- Willem Pekelder Voor volk en geweten; de Christelijk-Historische Unie in de Groene Amsterdammer 17 oktober 2008 (jrg.132, nr.42).
- M.R.H. Calmeyer Herinneringen: memoires van een christen, militair en politicus, uitg. Sdu, Den Haag (1997) ISBN 90-12-08440-7
- A.Rh. van Deursen 'Overheid en publiek belang: jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, Christelijk-Historische Unie en reformatorische politiek, uitg. Marnix van St. Aldegonde Stichting, Wetenschappelijk Studiecentrum van de RPF, Nunspeet (1994) ISBN 90-72016-19-X
- Hans van Spanning In dienst van de theocratie. Korte geschiedenis van de Protestantse Unie en de Centrumgespreksgroep in de CHU,uitg. Boekencentrum, Zoetermeer, (1994) ISBN 90-239-1469-4.
- Hans van Spanning De Christelijk-Historische Unie (1909-1980). Enige hoofdlijnen uit haar geschiedenis (1988).
- W.F. de Gaay Fortman (red.) Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohman, 29 mei 1837-11 juni 1924, uitg. Kok, Kampen (1987) ISBN90-242-5231-8
- Jan Wieten Dagblad en doorbraak: De Nederlander en De Nieuwe Nederlander ISBN 90-242-0924-2
- A.J. van Dulst (red.) Herinneringen aan de Unie waarin we ons thuis voelden Werkgroep Christelijk-Historische Karakteristieken, uitg. Stichting Uniepers, Den Haag (1980).
- Hans van Spanning & B. Woelderink, red.K. de Vries & E. Bleumink Unie in het vizier: een korte kenschets van de ontwikkelingen in de Christelijk-Historische Unie na de Tweede Wereldoorlog, uitg. Semper Agendo, Apeldoorn (1968)
- (brochure) Het vrijheidsbegrip bij C.H.U. en V.V.D. uitg. Jhr. Mr. A.F. de Savornin Lohmanstichting (1959).
- P.A. Diepenhorst Trouw en met ere: de ontwikkelingsgang der antirevolutionaire of christelijk-historische richting in vogelvlucht, uitg. Ruys, Amsterdam (1952)
- J.J.R. Schmal Christelijk-Historisch ook nu - Inleidende Beschouwingen, uitg. Blommendaal, Den Haag (1948)
- J.R. Snoeck Henkemans Geschiedenis en beginsel van de Christelijk-Historische Unie uitg. Persvereeniging "Koningin en Vaderland", Apeldoorn
(1929, herz. editie 1934)
- C.E. van Koetsveld De Christelijk-Historische Unie, uitg. Hollandia, Baarn (1909, herz. editie 1918)
- J. Haafkens Toelichting op het program der christelijk-historische partij, uitg. Höveker & Wormser, Amsterdam (1905)
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ Piet H. de Jong Honderden oud-CHU'ers vieren virtueel eeuwfeest in Nederlands Dagblad donderdag 9 oktober 2008, pag.3
- ↑ Pieter Jan Dijkman CHU ers vieren denkbeeldig eeuwfeest in Reformatorisch Dagblad donderdag 9 oktober 2008, pag.5
- ↑ Meer dan vijftig jaar gescheiden in Friesch Dagblad maandag 13 oktober 2008
- ↑ De eigenaardigste partij, Trouw, 8 okt 2008
- ↑ De CHU: meer een levenshouding dan een politieke keuze, Jan Kuijk, Trouw, 11 okt 2008
- ↑ Gerry van der List Lieve conservatieven in Elsevier 18 oktober 2008 (jrg.64, nr.42), pag.122
· 
· 
· · 
Zie de categorie Christelijk-Historische Unie van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.