Naar inhoud springen

Vendelen: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(44 tussenliggende versies door 34 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Fahnenschwinger und Alphornbläser auf der Seebodenalp (2a) (cropped).jpg|thumb|Vlaggen hoog in de lucht bij een volksfeest in het [[Schwyz (kanton)|kanton Schwyz]] (Zwitserland)]]
'''Vendelen''', beter bekend onder de term '''vaandelzwaaien''' of '''vendelzwaaien''', is een [[sport]] waarbij behendigheid en lenigheid centraal staan. [[Vaandrig]] is de naam voor de vendelier, diegene die met de vlag zwaait.
'''Vendelen''', beter bekend als '''vendelzwaaien''' of '''vaandelzwaaien''', is een [[sport]] en [[folklore|folkloristische]] activiteit, waarbij vendeliers of [[vaandrig]]s met [[vlag]]gen of [[vaandel]]s zwaaien en/of deze in de lucht gooien (en weer opvangen). Bij het vendelen wordt gestreefd naar sierlijkheid in de bewegingen; de figuren vloeien als het ware in elkaar over.
[[Bestand:Gildefeesten-511242.ogv|right|thumb|Polygoonjournaal (zonder geluid) uit 1940. Samenkomst van Brabantse schuttersgilden. Op een grasveld worden wedstrijden vendelzwaaien gehouden]]
== Ontstaan ==
Over het ontstaan van het vendelzwaaien bestaat geen overeenstemming: sommigen beweren dat het rond de [[15e eeuw]] is ontstaan; anderen menen dat er al in de tijden vóór Christus gevendeld werd. Mogelijk is het vaandel in Europa terechtgekomen door de [[kruistocht]]en naar het Heilige Land.{{Bron?||2023|5|14}} Het vendelen wordt soms gezien als een gebed, een uiting van de strijd tussen goed en kwaad.{{Bron?||2023|5|14}}


==Ontstaan==
== Verspreiding ==
⚫
Het vendelen wordt beoefend in een groot gedeelte van het Europese vasteland, voornamelijk Italië, Zwitserland, Duitsland, Polen, Frankrijk, België en Nederland. De meeste vendelzwaaiers zijn mannen, hoewel de sport ook door vrouwen beoefend wordt.
Over het ontstaan van de sport bestaan grote discussies: sommige [[folklore|folkloristen]] beweren dat er al in de tijden vóór Christus gevendeld werd, andere zeggen dat het rond de [[15e eeuw]] is ontstaan. Ook de plaats waar het ontstaan is, is niet bekend. Feit is dat de vaandel in Europa terechtgekomen is door de [[kruistocht]]en naar het Heilige Land.


In Nederland wordt het vendelzwaaien vooral beoefend door leden van [[Schutterij (folklore)|schutterijen]] en gilden in traditioneel katholieke regio's in Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.
Bij vendelen heeft sierlijkheid de bovenhand in de bewegingen; de figuren vloeien als het ware in elkaar over.


In België is het vooral de [[Katholieke Landelijke Jeugd]] (KLJ) die zich veel bezighoudt met vendelen door elk jaar sportfeesten te organiseren en om de twee jaar het landjuweel. Hier komen verschillende KLJ-afdelingen samen. Vendelzwaaien wordt in [[Vlaanderen]] ook beoefend door [[Vlaamse volksdans|volkskunst]]groepen, dit vaak in combinatie met [[Vlaamse volksdans]]en. Deze activiteiten worden in Vlaanderen soms geassocieerd met [[Vlaams-nationalisme]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/nb2rl097|titel=Vlaanderen vlagt|bezochtdatum=2022-05-19|werk=De Standaard|taal=nl-BE}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.knack.be/magazine/ik-zou-mezelf-een-menselijke-conservatief-willen-noemen/|titel='ik zou mezelf een menselijke conservatief willen noemen'|bezochtdatum=2022-05-19|auteur=Redactie Knack|datum=2007-01-16|werk=Knack|taal=nl}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://lectrr.be/nl/cartoon/2019_07_11_Vendelzwaaien|titel=Cartoon {{!}} Lectrr|bezochtdatum=2022-05-19|werk=lectrr.be|taal=nl}}</ref>
Het vendelen wordt vaak gezien als een uiting van het gebed tussen goed en kwaad. Elke regio/vereniging heeft zo zijn eigen vendelgebed.


Er zijn twee [[Aalst (Oost-Vlaanderen)|Aalsterse]] verenigingen die vlaggenzwaaien, trommelen en dans combineren. Hierbij proberen traditie en het hedendaagse samen te brengen. De oudste van de twee is [[Kunstgroep Alkuone|Koninkrijk Kunstroep Alkuone]]. [[Spektakelgroep Vredon]] is ongeveer twintig jaar later ontstaan.
==Voorkomen==
⚫
Het vendelen wordt beoefend in een groot gedeelte van het Europese vaste land, voornamelijk Italië, Duitsland, Zwitserland, België en Nederland.


== Kledij ==
In Nederland zijn het vooral [[schutterij]]en en [[schutterij|gilden]] uit Gelderland, Noord-Brabant en Limburg die zich hiermee bezig houden.
De kledij van de vendelzwaaiers is traditioneel en verschilt per vereniging. Soms verwijst de kleding naar de middeleeuwen of andere historische periodes. Vaak zijn de kleuren afgestemd op die van het vaandel. Soms wordt gewone kleding gedragen, bij voorbeeld een wit hemd en een grijze broek.


<gallery widths="160" heights="130">
In België houdt de jeugdbeweging [[KLJ]] het vendelen op een hoog nivieau. Iedere zondag in de zomer komen honderden klj'ers samen om het tegen elkaar op te nemen tijdens de sportfeesten. Op zo'n sportfeest staat het vendelen en wimpelen centraal.
Bestand:Maastricht, opening Gouvernement, GAM 36803.jpg|Limburgse vendelzwaaiers vormen een erehaag voor koningin [[Beatrix der Nederlanden|Beatrix]], 1986
In tegen stelling tot wat velen denken is het vendelen bij de klj zeer modern en het kan zelfs de term ruig toegeschreven krijgen door de vele worpen die tijdens het vendelen gebeuren van de ene vendelier naar de andere.
Bestand:Maastricht, Heiligdomsvaart 1990, GAM 36919.jpg|Vendelzwaaiers uit [[Rijsel]] in de [[Heiligdomsvaart van Maastricht]], 1990
Er is individueel vendelen waarbij de vendelier alleen vendelt.
Bestand:Carnavals de montagne 2012 abc25.jpg|Italiaanse vendelzwaaiers (''Sbandieratori'') in [[Valle d'Aosta]], 2012
Men vendelt ook in korps of in gilden, meestal bestaande uit 8 vendeliers.
Bestand:Fête des Brodeuses 2014 - Kunstgroep Alkuone.JPG|[[Kunstgroep Alkuone]] uit [[Aalst (Oost-Vlaanderen)|Aalst]] tijdens een optreden in [[Pont-l'Abbé]], 2014
Deze gilden kunnen op het teken van de tamboer vendelen, de brechtse, of een vooropgelegde reeks vendelen op muziek, de muziekreeks, of zelf een reeks in elkaar steken op een vooraf gekozen liedje door de klj.
Bestand:Fahnenschwinger Mindelheim.jpg|Duitse vendelzwaaiers (''Fahnenschwinger'') in [[Mindelheim]], 2015
De hoofdgilde, zeg maar de top van het vendelen, vendelt ook een muziekreeks waarbij de moeilijkheidsgraad hoger is dan bij de gilden.
</gallery>
Ook de hoofdgilde heeft een vrije reeks, maar mag zelf het liedje waar op ze vendelen kiezen.


{{Appendix}}
⚫
[[Categorie:KLJ]]

⚫
[[Categorie:Sportterm]]
⚫
[[Categorie:Vexillologie]]
⚫
[[Categorie:Sportterminologie]]
[[Categorie:Schutterij]]
[[Categorie:Schutterij]]

Huidige versie van 25 aug 2024 om 13:46

Vlaggen hoog in de lucht bij een volksfeest in het kanton Schwyz (Zwitserland)

Vendelen, beter bekend als vendelzwaaien of vaandelzwaaien, is een sport en folkloristische activiteit, waarbij vendeliers of vaandrigs met vlaggen of vaandels zwaaien en/of deze in de lucht gooien (en weer opvangen). Bij het vendelen wordt gestreefd naar sierlijkheid in de bewegingen; de figuren vloeien als het ware in elkaar over.

Polygoonjournaal (zonder geluid) uit 1940. Samenkomst van Brabantse schuttersgilden. Op een grasveld worden wedstrijden vendelzwaaien gehouden

Ontstaan

[bewerken | brontekst bewerken]

Over het ontstaan van het vendelzwaaien bestaat geen overeenstemming: sommigen beweren dat het rond de 15e eeuw is ontstaan; anderen menen dat er al in de tijden vóór Christus gevendeld werd. Mogelijk is het vaandel in Europa terechtgekomen door de kruistochten naar het Heilige Land.[bron?] Het vendelen wordt soms gezien als een gebed, een uiting van de strijd tussen goed en kwaad.[bron?]

Verspreiding

[bewerken | brontekst bewerken]

Het vendelen wordt beoefend in een groot gedeelte van het Europese vasteland, voornamelijk Italië, Zwitserland, Duitsland, Polen, Frankrijk, België en Nederland. De meeste vendelzwaaiers zijn mannen, hoewel de sport ook door vrouwen beoefend wordt.

In Nederland wordt het vendelzwaaien vooral beoefend door leden van schutterijen en gilden in traditioneel katholieke regio's in Gelderland, Noord-Brabant en Limburg.

In België is het vooral de Katholieke Landelijke Jeugd (KLJ) die zich veel bezighoudt met vendelen door elk jaar sportfeesten te organiseren en om de twee jaar het landjuweel. Hier komen verschillende KLJ-afdelingen samen. Vendelzwaaien wordt in Vlaanderen ook beoefend door volkskunstgroepen, dit vaak in combinatie met Vlaamse volksdansen. Deze activiteiten worden in Vlaanderen soms geassocieerd met Vlaams-nationalisme.[1][2][3]

Er zijn twee Aalsterse verenigingen die vlaggenzwaaien, trommelen en dans combineren. Hierbij proberen traditie en het hedendaagse samen te brengen. De oudste van de twee is Koninkrijk Kunstroep Alkuone. Spektakelgroep Vredon is ongeveer twintig jaar later ontstaan.

Kledij

[bewerken | brontekst bewerken]

De kledij van de vendelzwaaiers is traditioneel en verschilt per vereniging. Soms verwijst de kleding naar de middeleeuwen of andere historische periodes. Vaak zijn de kleuren afgestemd op die van het vaandel. Soms wordt gewone kleding gedragen, bij voorbeeld een wit hemd en een grijze broek.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vendelen&oldid=68016580"