Преглед на кодот на Загреб

{{Инфокутија за град
| тип                           =
| име                           = Загреб
| изворно име                   = Grad Zagreb
| друго име1                    = 
| друго име2                    = 
| друго име3                    = 
| слика                         = Montage of major Zagreb landmarks.jpg
| сл-големина                   = 
| опис                          = 
| знаме                         = Flag of Zagreb.svg
| знаме-големина                = 
| знаме-врска                   = 
| грб                           = Грб на Загреб.gif
| грб-големина                  = 
| грб-врска                     = 
| локација                      = Zagreb within Croatia.PNG
| лок-големина                  = 
| лок-коментар                  = Местоположба на Загреб<br />на картата на Хрватска
| lat_dir = N | lat_deg = 45 | lat_min = 49 | lat_sec = 0
| lon_dir = E | lon_deg = 15 | lon_min = 59 | lon_sec = 0
| временска зона                = [[Средноевропско време|CET]] (UTC +1)
| вз-лето                       = [[Средноевропско летно време|CEST]] (UTC +2)
| прекар                        = 
| прекар изворно                = 
| прекар2                       = 
| прекар2 изворно               = 
| прекар3                       = 
| прекар3 изворно               = 
| прекар4                       = 
| прекар4 изворно               = 
| мото                          = 
| мото изворно                  = 
| доселување                    = 
| основан од                    = 
| основан во                    = [[1094]]
| старо име1                    = 
| старо име2                    = 
| старо име3                    = 
| старо име4                    = 
| авто                          = ZG
| празник датум                 = 
| празник име                   = 
| поштенски код                 = 10000
| повикувачки број              = 01
| официјална страница           = [http://www.zagreb.hr/ www.zagreb.hr]
| земја                         = {{знамеикона|Хрватска}} Хрватска
| поделба-тип1                  = Жупанија
| поделба-име1                  = Град Загреб
| поделба-тип2                  = 
| поделба-име2                  = 
| поделба-тип3                  = 
| поделба-име3                  = 
| поделба-тип4                  = 
| поделба-име4                  = 
| општини                       = 
| административна распределба   = 
| населби                       = 
| градоначалник                 = Јелена Павчиќ Вукичевиќ (в.д.)
| партија                       = 
| површина                      = 641,29<ref name="odel za statistika">{{Наведена мрежна страница |url=http://www.zagreb.hr/zgstat/o_zagrebu_stat.html |title=''Gradski zavod za prostorno uređenje - Odjel za statistiku'' |accessdate=2007-11-13 |archive-date=2007-10-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071011040234/http://www.zagreb.hr/zgstat/o_zagrebu_stat.html |url-status=dead }}</ref>
| копно                         = 
| вода                          = 
| паркови                       = 
| надморска височина            = 122–1,035
| латитуда                      = 
| лонгитуда                     = 
| клима                         = 
| население                     = 801&nbsp;554
| година на попис1              = 2001<ref name="odel za statistika" />
| мажи                          = 
| жени                          = 
| високо                        = 
| средно                        = 
| основно                       = 
| неписмени                     = 
| густина на население          = 1&nbsp;214,9
| година на попис2              = 
| етнички групи                 = 
}}
'''Загреб''' ({{lang-hr|Zagreb}}) — [[главен град]] на [[Хрватска|Република Хрватска]], најголем [[град]] во Хрватска по број на жители. Историски гледано, Загреб израснал од две населби на два соседни рида, [[Градец (Загреб)|Градец]] и [[Каптол (Загреб)|Каптол]], кои го сочинуваат јадрото на денешен Загреб, неговиот стар град.

Денес Загреб претставува административен, деловен, културен, сообраќаен и научен центар на Хрватска. И по местоположбата и својата култура, Загреб спаѓа во градовите на [[Средна Европа]]. Стариот и Новиот град се сметаат за споменици на културата кои успеале да го сочуваат чувството на [[среден век|средниот век]] и [[барок]]ниот период.

== Географија ==
Загреб се наоѓа  во [[Централна Хрватска]], на југозападниот дел на [[Панонска Низина]], на просечна надморска височина од 122м, под јужните падини на планината [[Медведница]], на брегот на реката [[Сава]], која во подрачјето на градот е претежно низинска [[река]]. [[Сава]] има типично дождливо-снежен режим со висок водостој на [[пролет]] и на [[есен]], а низок во летото, што доведува до големи осцилации на водостојот на самата река.

Шумите покриваат дури 30,45% од територијата на градот (како управна заедница). Долината на [[река]] [[Сава]], некогаш претставувала континуиран појас на [[шума]]: вбри и тополи, а денес се присутни само малку деградирани дрвја од тој вид. Во пониските делови на [[Медведница]], до 400м надморска височина и на ридовите, на благите падини, преовладува храст, граб, бука и див кастен. Над таа граница, од 300м до 800м надморска височина, доминира буката, која над таа висина се меша со ела. Земјоделските површини во градот зафаќаат дури 31,84%, додека останатите површини (првенствено градежен дел) зафаќаат 37,71% од територијата на градот.

=== Природни одлики ===
[[Слика:Zagreb SPOT 1038.jpg|мини|лево|250п|Сателитска снимка на Загреб]]

Поширокото подрачје на Загреб изградено е од карпи од магматски, седиментен и метаморфен тип.
Загребското подрачје е зона за појачани сеизмички активности како последица на интензивните тектонски движења. Сеизмичноста изнесува од 7 до 9 степени по [[Меркалиева скала]].<ref name="ГрЗгПО">{{cite web |url=http://puo.mzopu.hr/default.aspx?id=746 |title=Seizmologija zagrebačkog područja |access-date=27 јануари 2021 |archive-date=2016-03-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305154556/http://puo.mzopu.hr/default.aspx?id=746 |url-status=dead }}</ref> Два важни премини поминуваат низ загребското подрачје, савски премин, кој се пружа на падините на [[Вукомерички гори]], и медведничкиот премин, кој се пружа на потег од [[Жумберачка гора]] - [[Медведница]].<ref name="ГрЗгПО" />

=== Клима ===
Според Кепеновата класификација на [[клима]], Загреб има континентална клима со топли лета. Просечната годишна [[температура]] на воздухот во градот изнесува 11,4°С, средна јануарска [[температура]] на воздухот изнесува -0,1°С, додека средната [[температура]] во [[јули]] изнесува 20,7°С. Годишно вкупно има 844мм врнежи, додека на [[Медведница]] годишно паѓа 50% повеќе (1238мм). Врнежите во текот на годината се релативно рамномерно распоредени. [[Снег]] годишно просечно се појавува и трае околу 40 дена. Просечен број на денови со [[снег]] е 4. Во текот на годината најчесто дуваат слаби ветрови со североисточен и југозападен правец. Годишно Загреб има 26 дена со силен, а 2 дена со олуен ветер. Најмногу денови со грмежи проследени со врнежи се во топлиот дел од годината (од [[април]] до [[септември]]). Годишно во Загреб има 2.030 сончеви ласови, додека на [[Медведница]] бројот на сончеви часови е нешто поголем, бидејќи во ладниот дел од годината (од [[октомври]] до [[март]]) во Загреб е честа појавата на [[магла]].<ref>{{cite web |url=https://worldweather.wmo.int/en/city.html?cityId=70 |title=World Weather Information Service - Zagreb |website=worldweather.wmo.int |publisher=World Meteorological Organization |access-date=27 јанури 2021}}</ref>

{{climate chart|Загреб
|- 4|3|63.7
|- 4|5|41.2
|0|11|51.3
|4|15|63.5
|9|20|77
|13|23|96.6
|14|25|81.5
|14|25|89.9
|10|22|86.5
|6|15|74.1
|1|8|82
|- 2|3|63.7
|float=right
|source=[http://www.wordtravels.com/Cities/Croatia/Zagreb/Climate -{Zagreb Climate Data}-] (температура) и [http://klima.hr/klima.php?id=mjes&param=01 Државен хидрометеоролошки завод на Хрватска] (врнежи)
}}

== Историја ==

=== Праисторија ===
[[Слика:Andautonia.jpg|мини|лево|250п|Андаутонија]]
[[Слика:Kamenita vrata N.jpg|мини|десно|250п|Каменити врати, некогашен дел на одбранбениот систем на Градец, денес една од сочувани градски врати и смбол на Загреб]]
[[Слика:Zagreb Lotrščak Tower 1.jpg|мини|десно|250п|Кула Лотршчак, екогашен дел на одбранбениот систем на Градец, денес една од сочувани градски врати и смбол на Загреб]]
Населбите на поширокото загребско подрачје постојат уште во праисторијата. Во прештерата [[Ветерница]], на југозападната страна на планината [[Медведница]], која на палеолитските ловци им служела како склониште или живееалиште, пронајдено е камено оружје и орудие, како и остатоци од огништа на човековите предци кои биле современици на крапинскиот [[прачовек]]. Староста на остатоците датира од околу 40.000 години.<ref name="ГрЗгИПи">{{cite web |url=http://www.pp-medvednica.hr/Medvednica_hr/Medvednica_kultura2.htm#Veternica |title = Park prirode Medvednica — Kulturna baština — Lokaliteti  |publisher = pp-medvednica.hr |access-date=20 септември 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110926204101/http://www.pp-medvednica.hr/Medvednica_hr/Medvednica_kultura2.htm#Veternica |archive-date=26 септември 2011 |url-status=dead}}</ref> Трагите на живот се пронајдени и во долината на [[река]] [[Сава]], каде е пронајдено бронзено орудие и гробови на културни полиња со урни, наречени според начинот на сахранувањето на покојниците.

=== Антика ===
За време на [[Римско Царство]] на подрачјето на Загреб, поточно на местото на денешното [[село]] [[Шчитарјево]] во близина на [[Голема Горица]], се наоѓала [[Андаутонија]], староримска населба и [[општина]]. На местото на [[Андаутонија]] до пред римската се наоѓало илирска населба. [[Андаутонија]] се наоѓала на десниот брег на [[река]] [[Сава]] на местото каде се наоѓа римскиот пат [[Сисција]]-[[Петовио]] ([[Сисак]]-[[Птуј]]). Со Археолошките ископувања се откриени бадеми, некрополи, термален комплекс со [[вода]], канализација и систем за загревање на просторија, траги на пристаништа и предмети од свакодневниот [[живот]]. [[Андаутонија]] губи на значење во периодот од [[4 век]] до [[7 век]] за време на [[Големата преселба на народите]].

=== Среден век ===
Континуираната [[историја]] на градот Загреб може да се прати од [[1094]] [[година]] каде унгарскиот [[крал]] [[Ладислав I]] ја оснивал Загрепската епископија на [[Капитол (Загреб)|Каптол]].<ref name="ЗгПов1">{{cite web |url=http://www.zagrebcity.com/hr/zagreb/ |title=Povijest Zagreba |publisher=zagrebcity.com |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718150638/http://www.zagrebcity.com/hr/zagreb/ |archive-date=18 јули 2011 |url-status=dead}}</ref><ref name="ЗгПов2">{{cite web |url=http://www.zagreb.hr/default.aspx?id=1081 |title=Službene stranice Grada Zagreba — O Zagrebu |publisher=Zagreb.hr |access-date=27 јануари 2021}}</ref><ref name="ЗгПов3">{{cite web |url=http://www.zagreb-touristinfo.hr/?id=34&l=h&nav=nav2 |title=Turistička zajednica Grada Zagreba — Kratka povijest Zagreba |publisher=zagreb-touristinfo.hr |access-date=27 јануари 2021}}</ref> Во [[1134]] [[година]] издадена е и писмена одредба во која се споменува основач на епископијата [[крал]] [[Ладислав]], прв загрепски епископ со свештеништво. Таа повелба е прва писмена трага за Загрепската епископија.

Во [[1217]] [[година]] е довршена посветената црква, која тешко настрадала при нападот на [[Татари]]те во [[1242]] [[година]].<ref>{{cite web |url=http://www.glas-koncila.hr/katedrala_povijest.html |title=Povijest katedrale |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090224194130/http://www.glas-koncila.hr/katedrala_povijest.html |archive-date=24 февруари 2009}}</ref> Преживеаното население побарало спас во шумите на [[Медведница]]. По заминувањето на [[Татари]]те дел од населението се вратило на повисокиот брег кој од соседната бискупска населба бил одделен со потокот [[Медвешчак]]. Унгарскиот [[крал]] [[Бела IV]], кој и сам се повлекувал пред Тетарите, во знак на благодарност за сигурно уточиште, на новата населба [[Градец]] и нејзиното население, им доделил признание. [[Градец]] така станал слободна кралска област.<ref name="ЗгПов1" /><ref name="ЗгПов2" /><ref name="ЗгПов3" /> Се проценува дека Загреб тогаш имал околу 1000 жители.

=== Нов век ===
[[Слика:Zagreb-Valvasor.jpg|мини|лево|250п|Загреб во [[1689]]. [[година]]]]
[[Слика:Zagreb Gornji grad.jpg|мини|десно|250п|Горниот дел од Загреб]]
Загреб првпат се споменал како [[главен град]] на [[Хрватска]] во [[1557]] [[година]].<ref name="ЗгПов1" /><ref name="ЗгПов2" /> Во текот на [[17 век]] и [[XVIII век]] катастрофални пожари повеќепати ја уништувале населбата. Со постепена изградба на куќите од изгорениците со време е ограничена разорна моќ на чести големи пожари. Во [[1664]] [[година]] во Загреб е основана првата [[печатница]].<ref name="ЗгПов3" /> Во [[1669]] [[година]] е основа [[Загрепски универзитет]].<ref name="ЗгПов2" /> Тогаш [[Цар на Светото Римско Царство|царот на Светото Римско Царство]] [[Леополд I (Свето Римско Царство)|Леополд I]] го потврдил правото на универзитето со повелба од Кралската академија.

Во меѓувреме во [[1667]] [[година]] избиле тешки и крвави битки во предградието и на мостот преку потокот кој го делел градот на две населени места. Помеѓу жителите од двете населени места често се појавувале спорови и недоразбирања. Со време недоразбирањата, престанале. Во [[1742]] [[година]] во Загреб постоеле 560 куќи со 5.600 жители. Дваесет и пет години подоцна, во [[1767]] [[година]]. Кралското собрание веќе го одредило Вараждин за свое повремено седиште. Но, по големиот пожар во Вараждин во [[1776]] [[година]] во кој е уништена и зградата на Кралското собрание, во Загреб трајно се преселиле големите управи, судски и училишни установи, како и значаен дел од племињата.<ref name="ЗгПов1" /><ref name="ЗгПов2" />

=== 19 век ===
Во почетокот на [[XIX век]] во Загреб живееле 7.706 жители и тој број бил во постојан пораст. Во [[1834]] [[година]], со преуредување на стариот градски дел на Загреб го добил првиот постојан театар, а во [[1847]] [[година]] во Хрватскиот сабор, хрваткиот јазик е прогласен за службен [[јазик]] со што е заменет дотогашниот службен [[јазик]] - латинскиот. Револуционерната [[848]] [[година]] Загреб, како и останатиот дел на [[Европа]], бил едно од најбурните политички случувања. Средишниот градски [[плоштад]] истата година бил преименуван во [[Јелевачев плоштад]].

Со „царскиот пакет“ од [[7 септември]] [[1850]] година споени се дотогашните делови на Загреб во единствена населба, со што се создале услови за забрзан развој на модерен средноевропски [[град]]. Тоа било време на големо градење, во кој прераснало ново урбано средиште, [[Долен Град]]. За тоа време на [[Трњ]] и [[Трешњевец]] настанала неплански градена населба со сиромашен слој на граѓани, додека на шумовитите брегови се градел резиденцијалниот дел од градот.

Во [[1862]] [[година]] низ градот поминала првата железничка станица. Пругата е изградена како јужен крак на пругата [[Виена]]-[[Љубљана]]-[[Трст]] и го споила ѕидниот мост преку Загреб со [[Сисак]]. Следната [[година]] во работа е ставена и градската плинара. ВО [[1866]] [[година]] во Загреб е основата Југословенската академија за образование и уметност, денешната [[Хрватска академија на науки и уметности]]. Во истата [[година]] на централниот градски плоштад поставен е споменик на [[Бане Јелачиќ]]  и довршена е изградбата на православната црква на Плоштадот [[Петар Прерадовиќ]]. Во [[1867]] изградена е загрепската синагога, а во [[1874]] [[година]] Загреб добил нов [[универзитет]].

Во [[1874]] [[година]] воведена е јавната планинска расвета, а во [[1878]] [[година]] започанл со работа и градскиот водовод. На [[9 ноември]] [[1880]] [[година]], Загреб бил погоден од силен [[земјотрес]] во кој многу згради биле оштетени, но без поголеми човечки жртви. По оштетувањата кои настанале од земјотресот, започнала обнова на Каптола и загрепската катедрала, која тогаш го добила градскиот изглед. Првата телефонска линија во Загреб е воспоставена во [[1881]] [[година]], а од [[1886]] [[година]] се воведува јавниот телефонски сообраќај. Првиот [[трамвај]], Загреб го добива во [[1891]] [[година]], а една година подоцна, изградена е главната железничка станица - Државен колодвор - кој ја проектирал главниот инженер, на унгарските државни железници [[Ференц Фаф]].

<gallery perrow=6>
Слика:Banski dvori.jpg| Зграда Бански двор од [[1809]]. година
Слика:Mirogoj Cemetery Front.jpg| Влез на гробиштата [[Мирогој]] изградени во [[1876]]. година
Слика:Trg1880.jpg| [[Плоштад Бане Јелачића (Загреб)]] [[1880]]. 
Слика:Croatian Academy of Science and Arts.JPG| Зграда [[Хрватска академија на науки и уметности]], денес [[Хрватска академија на науки и уметности]] од [[1880]]. година
Слика:The Zagreb Cathedral renovated according to designs of Hermann Bolle (end of 19 century).jpg | 
Слика:Zagreb Glavni kolodvor 1.JPG| Зградата на главната железничка станица од [[1892]]. година
</gallery>

=== 20 век ===
[[Слика:Zagreb Ilica.jpg|мини|десно|250п|Пешачка зона на Илица]]
[[Слика:Mamutica Zagreb vrh.jpg|мини|десно|250п|„[[Мамутица]]“ у [[Нов Загреб]]]]
[[Слика:Zgrada_Kockica_Zagreb.jpg|десно|мини|250п|Зграда Коцкица на Присављ, изградена во 1968. година]]
[[Слика:Zagreb.bogovic.street.j1.jpg|мини|лево|200п|Боговиќева улица]]

На преминот во [[XX век]] во Загреб живееле 61.000 жители. Наставено е големо проширување на градот и градската содржина во која центарот на градот го добил денешниот изглед. Градот се шири на исток спрема Пешеница и на запад кон Чрномерец. Првите два стални бископи во Загреб отворени се во [[1906]] [[година]]. Следната година во работа е пуштена првата јавна електрана, па почунва изградба на електрична мрежа и првите куќни приклучувања. Доцното воведување на [[електрична енергија]] во Загреб се препишува на договорот помеѓу Градскиот поглавар и плинарата која имала концесија на јавна планинска расвета. Исто така, во истата [[година]], основана е и библиотеката наменета за граѓаните и која го претставува алштатот на денешните градски книжари.

Електричниот [[трамвај]] го заменил трамвајот во [[1910]] [[година]]. Пред крајот на Првата светска војна и во првите години после него отворени се и големи факултети и високи школи, меѓу кои и Медицинскиот факултет ([[1917]]),, Земјоделсско-шумарскиот факултет ([[1919]]), Ветеринарен факултет ([[1924]]) и др. Во [[1921]] [[година]] во Загреб првпат се потпишани над 100.000 жители, поточно 108.674. По војната на растојанието помеѓу железничката пруга и реката [[Сава]] се градат раднички населби.

По војната започнува уште еден циклус на изградба и индустријализација на градот, кој за тоа време континуирано и демографски расте. Загреб воедно и станува административен центар, прво НР, а потоа и [[СР Хрватска]]. Во [[1950]] [[година]], Загреб станува и управно-територијално проширен. На градот му се приклучуваат многу мали дотогашни самостални населени места: [[Подсусед]], [[Стењевец]], [[Врапче]], [[Шпанско]], [[Млинови]], [[Грачани]], [[Шестине]], [[Ремете]], [[Маркушевец]]. Загреб на десниот брег на [[Сава]] почнува да се шири од [[1957]] [[година]], кога почнува изградба на први големи станбени четврти, најпрво [[Савски Гај]] и [[Запруџа]]. На просторот на [[1953]] [[година]] попишани се 2.000 жители изграден е нов дел на градот во кој денес живеат повеќе од 100.000 жители. Во индустриската зона на Житњак истата година почнува изградба на постројка [[Органско-хемиска индустрија]]. Во [[1964]] [[година]] Загреб е погоден од најголемата природна катастрофа во неговата историја. Во октомври надојдените води на [[Сава]] се излеале од речното корито и полавиле површина од околу 60кm². За да се избегнат опасности од нови излевања и поплави, во [[1971]] [[година]] е завршен системот на нови савски насипи и доводен канал [[Сава]]-[[Одра]]-[[Сава]]. Во [[есен]], истата [[година]], Загреб за време на Храватската пролет бил упориште на студентски демонстрации.

Во [[1975]] [[година]] отворен е и хотелот „[[Интерконтинентал]]“, прв хотел од висока категорија во Загреб. Следната [[година]] завршена е и најголемата и тогаш најголема работна зграда во Загреб, популарно наречена „[[Загрепчанка]]“.

Во Загреб, на [[8 октомври]] [[1991]] [[година]], три месеци по [[Брионска деклараија]], стапила на сила уставна одредба на Хрватскиот сабор од месец [[јуни]] истата [[година]], за самосталност на [[Хрватска]], со Загреб како [[главен град]]. Во летото [[1991]] [[година]] во Загреб се одивани пуцања околу касарната [[ЈНА „Маршал Тито“]], но интензивни борби не постоеле па градот е поштеден од разорувања. Со потпишувањето на Сараевското примирје на [[3 јануари]] [[1992]] [[година]], постигна е [[договор]] за повлекување на [[ЈНА]], чии единици се повлечени во текот на истиот месец. Во [[мај]] [[1995]] [[година]], Загреб бил мета на ракетен напад во кој погинале 6 цивили, а ранети најмалку 175.

По признавањето на самосталноста на [[Хрватска]], од страна на многу држави, во Загреб започнуваат да се отвораат многу амбасади од кои прва ја отворила [[СР Германија]]. Со воведување на новата територијална организација во [[Република Хрватска]] формирани се 20 жупании и Град Загреб, исто така со статус [[жупанија]]. Во Загреб исто така се наоѓа и центар на соседната [[Загрепска жупанија]].

<gallery>
Слика:Croatian State Archive.jpg| Зграда на државниот Храватски архив [[1913]]. година
Слика:Staritrgburze.jpg| Плошта Бурза [[1930]]  година
Слика:TrgBurze1.jpg| Зграда на Хрватската народна банка
Слика:Zagrepcanka dan.jpg| Облакодер ''[[Загрепќанка]]'' од [[1976]]. година (до [[2005]]. Највисока зграда во Загреб)
Слика:Zgrada HRT Zagreb.jpg| Зграда на Хрватската Радио Телевизија од [[1984]]. година
Слика:NSK Zagreb.jpg| Зграда на националната универзитетска библиотека во Загреб од [[1995]]. година
</gallery>

== Демографија ==

На пописот на население од [[2011]] година, град Загреб имаше 790.017 жители, од кои во самото населено место Загреб 688.163.

===Град Загреб===

{| class="wikitable" style="margin: 0.5em auto; text-align: center;"
|-
! colspan="16" | Број на жители според пописот<ref name=autogenerated1>[http://www.dzs.hr - Republika Hrvatska - Državni zavod za statistiku: Naselja i stanovništvo Republike Hrvatske 1857.-2001.]</ref>
|-
| [[1857]] || [[1869]] || [[1880]] || [[1890]] || [[1900]] || [[1910]] || [[1921]] || [[1931]] || [[1948]] || [[1953]] || [[1961]] || [[1971]] || [[1981]] || [[1991]] || [[2001]] || [[2011]]
|-
| 48.266 || 54.761 || 67.188 || 82.848 || 111.565 || 136.351 || 167.765 || 258.024 || 356.529 || 393.919 || 478.076 || 629.896 || 723.065 || 777.826 || 779.145 || 790.017  
|-
|}

===Загреб (населено место)===

{| class="wikitable" style="margin: 0.5em auto; text-align: center;"
|-
! colspan="16" | Број на жители според пописот<ref name=autogenerated1 />
|-
| [[1857]] || [[1869]] || [[1880]] || [[1890]] || [[1900]] || [[1910]] || [[1921]] || [[1931]] || [[1948]] || [[1953]] || [[1961]] || [[1971]] || [[1981]] || [[1991]] || [[2001]] || [[2011]]
|-
| 32.203 || 37.001 || 48.136 || 60.910 || 87.239 || 109.029 || 140.815 || 227.838 || 325.223 || 361.564 || 442.768 || 579.943 || 656.380 || 706.770 || 691.724 || 688.163
|-
|}

====Попис [[1991]]====

{| class="wikitable" style="margin: 0.5em auto; text-align: center;"
|-
! colspan="1" | Загреб
|-
| [[1991]]. 
|-
| {{Кружен графикон
| мини  = центар
| опис=вкупно: 706.770
| ставка1 = [[Хрвати]] 594.323
| износ1 = 84.09
| боја1 = #4169E1
| ставка2 = [[Срби]] 44.384
| износ2 = 6.27
| боја2 = #FF0000
| ставка3 = [[Југословени]] 14.218
| износ3 = 2.01
| боја3 = #8B008B
| ставка4 = [[Бошњаци|Муслимани]] 11.247
| износ4 = 1.59
| боја4 = #228B22
| ставка5 = [[Словенци]] 6.299
| износ5 = 0.89
| боја5 = #FF55A3
| ставка6 = [[Албанци]] 2.526
| износ6 = 0.35
| боја6 = #4B3621
| ставка7 = [[Црногорци]] 2.332
| износ7 = 0.32
| боја7 = #C19A6B
| ставка8 = [[Македонци]] 1.707
| износ8 = 0.24
| боја8 = #FF7E00
| ставка9 = [[Унгарци]] 1.033
| износ9 = 0.14
| боја9 = #665D1E
| ставка10 = [[Чеси]] 973
| износ10 = 0.13
| боја10 = #B94E48
| ставка11 = [[Роми]] 902
| износ11 = 0.12
| боја11 = #91A3B0
| ставка12 = [[Евреи]] 392
| износ12 = 0.05
| боја12 = #F0DC82
| ставка13 = [[Германци]] 296
| износ13 = 0.04
| боја13 = #BDB76B
| ставка14 = [[Италијанци]] 261
| износ14 = 0.03
| боја14 = #007FFF
| ставка15 = [[Украинци]] 249
| износ15 = 0.03
| боја15 = #7FFF00
| ставка16 = [[Руси]] 214
| износ16 = 0.03
| боја16 = #F400A1
| ставка17 = [[Словаци]] 203
| износ17 = 0.02
| боја17 = #9966CC
| ставка18 = [[Бугари]] 144
| износ18 = 0.02
| боја18 = #FF9966
| ставка19 = [[Полјаци]] 127
| износ19 = 0.01
| боја19 = #800020
| ставка20 = [[Русини]] 117
| износ20 = 0.01
| боја20 = #00416A
| ставка21 = [[Романци]] 105
| износ21 = 0.01
| боја21 = #08E8DE
| ставка22 = [[Турци]] 77
| износ22 = 0.01
| боја22 = #006A4E
| ставка23 = [[Грци]] 68
| износ23 = 0.00
| боја23 = #0087BD
| ставка24 = [[Австријци]] 56
| износ24 = 0.00
| боја24 = #9F8170
| ставка25 = [[Власи]] 7
| износ25 = 0.00
| боја25 = #96C8A2
| ставка26 = други 621
| износ26 = 0.08
| боја26 = #FFBF00
| ставка27 = неопредел. 14.498
| износ27 = 2.05
| боја27 = #C154C1
| ставка28 = регион. опр. 1.297
| износ28 = 0.18
| боја28 = #66424D
| ставка29 = непознато 8.094
| износ29 = 1.14
| боја29 = #A2A2D0
}} 
|-
|}

===Демографска историја===

{| border="1" cellpadding="7" cellspacing="0" style="margin: 10px 0 10px 25px; background: #f9f9f9; border: 1px #AAA solid; border-collapse: collapse; font-size: 85%; float: center;"
|- style="background: #E9E9E9"
| colspan="7" style="background:style=;"background-color:#F28500;"| '''Загреб (град)'''<ref name="Сојузен завод за статистика и евиденција на ФНРЈ и СФРЈ">Сојузен завод за статистика и евиденција на ФНРЈ и СФРЈ, попис на населението 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. и 1991. година.</ref>
|-
|''' style="background:style=;"background-color:#F5DEB3;"| '''година на пописа'''
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[попис на населението 1991. во СФРЈ|1991]].'''
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[попис на населението 1981. во СФРЈ|1981]].'''
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[попис на населението 1971. во СФРЈ|1971]].''' 
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[попис на населението 1961. во ФНРЈ|1961]].'''
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[попис на населението 1953. во ФНРЈ|1953]].'''
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[попис на населението 1948. во ФНРЈ|1948]].'''
|-
| [[Хрвати]]
|594.323
|516.548
|
|
|304.637
|241.007
|-
| [[Срби]]
|44.384
|36.665
|
|
|17.519
|13.125
|-
| [[Југословени]]
|14.218
|56.907
|
|
|2.606
|
|-
| [[Муслимани]]
|11.247
|6.410
|
|
|
|
|-
| [[Словенци]]
|
|8.709
|
|
|17.592
|17.054
|-
| [[Црногорци]]
|
|2.303
|
|
|1.210
|795
|-
| [[Македонци]]
|
|1.691
|
|
|661
|430
|-
| [[Албанци]]
|
|1.303
|
|
|
|
|-
| [[Унгарци]]
|
|1.115
|
|
|1.089
|
|-
| [[Роми]]
|
|825
|
|
|
|
|-
| [[Италијанци]]
|
|
|
|
|311
|
|-
| [[Германци]]
|
|
|
|
|641
|
|-
| [[Бугари]]
|
|
|
|
|
|332
|-
| [[Чеси]]
|
|
|
|
|
|1.674
|-
| [[Словаци]]
|
|
|
|
|
|167
|-
| Чеси и Словаци
|
|
|
|
|1.544
|
|-
| останати Словени
|
|
|
|
|1.276
|
|-
| останати несловени
|
|
|
|
|1.743
|
|-
| неопределени муслимани
|
|
|
|
|
|209
|-
| останати и непознато
|42.598
|
|
|
|
|
|-
|''' style="background:style=;"background-color:#F5DEB3;"|'''укупно'''
|'''706.770'''
|'''649.586'''
|''''''
|''''''
|'''350.829'''
|'''279.623'''
|}

{| border="1" cellpadding="7" cellspacing="0" style="margin: 10px 0 10px 25px; background: #f9f9f9; border: 1px #AAA solid; border-collapse: collapse; font-size: 85%; float: center;"
|- style="background: #E9E9E9"
| colspan="7" style="background:style=;"background-color:#F28500;"| '''Загреб (град)'''<ref name="Сојузен завод за статистика и евиденција на ФНРЈ и СФРЈ" />
|-
|''' style="background:style=;"background-color:#F5DEB3;"| '''година на попис'''
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[Попис на населението 1931. во Југославија|1931]].'''
|''' style="background:style=;"background-color:#C2B280;"| '''[[Попис на населението 1921. во СХС|1921]].'''
|-
| Римокатоличка
|157.897
|
|-
| Православна 
|13.279
|
|-
| Евангелистичка
|2.064
|
|-
| Исламска
|1.239
|
|-
| Останато
|11.102
|
|-
|''' style="background:style=;"background-color:#F5DEB3;"|'''укупно'''
|'''185.581'''
|''''''
|}

Според пописот на населението од [[2001]] [[година]], Зареб има 779.145 жители. Просечната старост на населението изнесува 39,7 години. Според половата структура, од 779.145 жители, 415.153 се жени, а 363.992 мажи.

<center>
{{bar box
|width=300px
|title=Население на Загреб според пол (Попис [[2001]].)
|titlebar=#ddd
|bars=
{{Столбен постоток|Жене|yellow||53.28}}
{{Столбен постоток|Мушкарци|red||46.72}}
}}
</center>

<center>
{{bar box
|width=300px
|title=Етничка структура на населението на Загреб (Попис [[2001]].)
|titlebar=#ddd
|bars=
{{Столбен постоток|Хрвати|blue||91.94}}
{{Столбен постоток|Срби|red||2.41}}
{{Столбен постоток|Босанци|green||0.80}}
{{Столбен постоток|Албанци|orange||0.43}}
{{Столбен постоток|Словенци|wellow||0.41}}
{{Столбен постоток|Роми|lightblue||0.25}}
{{Столбен постоток|Останати и неопределени|lightgreen||2.84}}
}}
</center>

Според мајчиниот јазик, поголемиот број од населението на Загреб се изјаснило дека зборува [[хрвастки јазик]] (97,45%). Потоа  албански (0,40%), словенски (0,33%), босански (0,31%), српски (0,27%), ромски (0,18%) и македонски (0,15%).

Според верската структура поголемиот дел од населението се [[христијани]], припадниците на католичката и православна вероисповед. Од останатите христијански заедници присутни се [[Јеховини сведоци]], [[Евангелистичката црква]], [[Адвентистичката црква]] и [[Балтистичката црква]]. Значаен е уделод на агностиците, атеистите и неопределените. Од сотанатите религии најзастапена е исламската.

<center>
{{bar box
|width=300px
|title=Верска структура на населението на Загреб (Попис [[2001]].)
|titlebar=#ddd
|bars=
{{Столбен постоток|Католици|yellow||87.09}}
{{Столбен постоток|Агностици и неопределени|green||4.06}}
{{Столбен постоток|Атеисти|red||3.54}}
{{Столбен постоток|Муслимани|lightgreen||2.08}}
{{Столбен постоток|Православни|blue||2.01}}
}}
</center>

<gallery perrow=5>
Слика:Zagreb Cathedral.jpg| Загрепската катедрала
Слика:Markova crkva Zagreb 12-2008.jpg|Црква [[Свети Марко|Св. Марко]]
Слика:Православна црква у Загребу.JPG|Православна црква Св. Преображение господово
Слика:Evangelicka crkva u Zagrebu.jpg| Евангелистичка црква
Слика:Zagrebačka džamija.jpg| Загрепската џамија
</gallery>

== Политика ==
[[Слика:Zgrada Poglavarstva Grada Zagreba.jpg|мини|десно|200п|Зграда на градското поглаварство]]

Загреб, како [[главен град]] на [[Република Хрваска]], има [[статус]] на заедница на локална самоуправа, а која воедно има и положба на единица на регионална самоуправа, односно жупанија.<ref>{{cite web |url=http://www.zakon.hr/z/363/Zakon-o-Gradu-Zagrebu |title=Zakon o Gradu Zagrebu |language=хрватски |website=zakon.hr |access-date=27 јануари 2021}}</ref>

Управните градски органи на Загреб се:

'''Градското собрание''' е претставнички орган на граѓаните на град Загреб и орган на локалната самоуправа кој ги донесува актите во рамките на округот на градот Загреб. Градскиот совет има 51 член кои се бираат на избори. Градското собрание има претседател и најмногу четири потпретседатели. Градското собрание, меѓу другото го донесува Уставот на градот Загреб и градскиот [[буџет]], го надгледува целото материјално и финансиско управување со градот, го утврдува програмот на развојот на поединечни дејности, донесува документи на просторно уредување на градот, бира и сменува [[градоначалник]] и негови заменици. Мандатот на градските советници, избрани на редовни избори трае четири години.

'''[[Градоначалник]]''' кој го застапува градот и со градското собрание е носител на извршната власт во градот Загреб. Се бира на седница на Градското собрание. Градоначалник воедно е и претседател на градското собрание. Градоначалникот има два заменици кои во случај на негово отсуство го заменуваат.

'''Градско поглаварство''' е име на градската [[влада]] која ги извршува работите на локалната и регионална самоуправа и работите на државната управа кои му се доверено си закон. Претседател на поглаваството е загрепскиот градоначалник. За својата работа поглаварството е одговорно на градското собрание и тоа брои 11 членови.

'''Градски четврти''' и месниот одбор се облици на месна самоуправа во која граѓаните непосредно учествуваат во одлучувањето за прашањата на нивниот секојдневен и непосреден интерес, а кои влијаат на нивниот секојдневен живот и нивната работа, како што се санирање на улуцу или тротоари, уредување на градски и детски игралишта и паркови, отстранување на комунален или див отпад. Градот Загреб е поделен на 17 градски четврти, а за секој дел од месните четврти се осниваат посебни месни одбори.

=== Градоначалници ===

[[Слика:Veceslav Holjevac Zagreb.jpg|мини|десно|250п]]

{|  style="width:65%; background:none;"
|-
|valign="top"|
* Јелена Павчиќ Вукичевиќ (в.д.) (2021-)
* [[Милан Бандиќ]] ([[2000]]—[[2002]]; [[2005]]-[[2021]])
* [[Власта Павиќ]] (2002—2005)
* [[Марина Матуловиќ-Дропулиќ]] ([[1996]]—[[2000]])
* [[Бранко Микша]] ([[1993]]—[[1995]])
* [[Борис Бузанчиќ]] ([[1990]]—[[1993]])
* [[Мато Микиќ]] ([[1982]]—[[1983]]; [[1986]]—[[1990]])
* [[Тито Кошти]] ([[1985]]—[[1986]])
* [[Зорислав Шоње]] ([[1984]]—[[1985]])
* [[Александар Варга]] ([[1983]]—[[1984]])
* [[Иво Латин]] ([[1978]]—[[1982]])
* [[Иво Врховец]] ([[1972]]—[[1978]])
* [[Јосип Колар Матек]] ([[1967]]—[[1972]])
* [[Ратко Карловиќ]] ([[1967]])
* [[Перо Пиркер]] ([[1963]]—[[1967]])
* [[Вечеслав Хољевац]] ([[1952]]—[[1963]])
* [[Мирко Павлековиќ]] ([[1951]]—[[1952]])
* [[Миливој Рукавина]] ([[1950]]—[[1951]])
* [[Мика Шпиљак]] ([[1949]]—[[1950]])
* [[Драгутин Саили]] ([[1945]]—[[1949]])
* [[Еуген Старешиниќ]] ([[1944]]—[[1945]])
* [[Иван Вернер]] ([[1942]]—[[1944]])
* [[Јозо Думанџиќ]] ([[1941]]—[[1942]])
* [[Мате Старчевиќ]] ([[1939]]—[[1941]])
* [[Теодор Пеичиќ]] ([[1937]]—[[1939]])
|
* [[Рудолф Ербер]] ([[1934]]—[[1936]])
* [[Иво Крбек]] ([[1932]]—[[1934]])
* Стјепан Сркуљ (1917—1919; 1928—1932)
* [[Вјекослав Хајнцел]] ([[1920]]—[[1928]])
* [[Светозар Делиќ]] ([[1920]])
* [[Јанко Хољац]] ([[1910]]—[[1917]])
* [[Милан Амруш]] ([[1890]]—[[1892]]; [[1904]]—[[1910]])
* [[Адолф Мошински]] ([[1892]]—[[1904]])
* [[Игњат Зајбер]]  ([[1887]]—[[1890]])
* [[Никола Бадовинац]] ([[1885]]—[[1887]])
* [[Јосип Хофман]]  ([[1881]]—[[1885]])
* [[Матија Мразовиќ]] ([[1879]]—[[1881]])
* [[Станко Андријевиќ]] ([[1876]]—[[1879]])
* [[Иван Вончина]] ([[1873]]—[[1876]])
* [[Стјепан Врабчевиќ]] ([[1873]])
* [[Павао Хац]]  ([[1872]]—[[1873]])
* [[Драгутин пл. Цзекус]] ([[1869]]—[[1872]])
* [[Максо Михалиќ]] ([[1868]]—[[1869]])
* [[Вјекослав Фриган]] ([[1861]]—[[1868]])
* [[Јохан Лихтенегер]] ([[1858]]—[[1861]])
* [[Светозар Кушевиќ]] ([[1858]])
* [[Јосип Ф. Хертл]] ([[1857]])
* [[Јанко Камауф]] ([[1851]]—[[1857]])
|}

== Стопанство ==

На подрачјето на градот Загреб регистирани се вкупно 22.000 компании кои својата дејност ја остваруваат во различни гранки на стопанството.<ref name="ГрЗгЕк1">{{cite web |url=http://hgk.biznet.hr/hgk/tekst.php?a=b&page=tekst&id=680 |title=Hrvatska gospodarska komora — Komora Zagreb — Gospodarski profil Grada Zagreba i Zagrebačke županije |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060507094819/http://hgk.biznet.hr/hgk/tekst.php?a=b&page=tekst&id=680 |archive-date=2006-05-07 |url-status=dead }}</ref> Според дејноста, во структурата на загребското [[стопанство]], со 33% најстапена е трговијата, потоа следуваат преуредувачката [[индустрија]] со 30%, [[сообраќај]], складирање и врски со 10%, финансиски сектор со 7%, додека 20% отпадаат на осанатите дејности.<ref name="ГрЗгЕк1" /> Во Загреб се остваруваат 36% на севкупната трговија во [[Хрватска]], додека преработувачката [[индустрија]] сместена во Загреб чини 32% од преработувачката [[индустрија]] на територијата на [[Хрватска]].<ref name="ГрЗгЕк2">{{cite web |url=http://www.regea.org/137.html |title=Energetska agencija Sjeverozapadne Hrvatske — Gospodarska kartica Grada Zagreba |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190123071800/http://www.regea.org/137.html |archive-date=2019-01-23 |url-status=bot: unknown }}</ref>

Во Загреб е концентрирана прехранбената, хемиската, елетронската, текстилна, дрвна и издавачко-печатарска [[индсутрија]], како и [[индустрија]] за преработка на метал. Концентрирана е во индустриските зони на [[Житњак]] и [[Јанкомир]].<ref name="ГрЗгЕк1" /> Покрај постоечките, се отвораат и нови стопански зони од кои една се наоѓа во [[Сесветам]],<ref name="ГрЗгЕк2" /> со кои со поштување на еколошките стандарди настојува да се пресели индустријата од центарот на ивицата на градот. Многу големи хрватски компании имаат свои центри во Загреб. Тоа се [[ИНА]] [[нафтена индустрија]], [[Плива]] (фармацевство), [[Краш]] и Franck ([[прехранбена индустрија]]), [[Раде Кончар]], Електро контакт, [[Ериксон]] - [[Никола Тесла]] ([[елетронска индустрија]]), [[ТЖВ Градељ]] ([[автомобилска индустрија]]).<ref name="ГрЗгЕк1" /> Многу други светски компании имаат свои големи претставништа во Загреб.<ref name="ГрЗгЕк1" />

[[Слика:Hrvatska gospodarska komora.jpg|мини|лево|250п|Зграда на Хрватската господарска комора]]

Во индустриското производство најголем удел со 25,5% го држи производството на храна и пијалаци. Селедат и електричната [[индустрија]], со [[плин]] и [[вода]] со 16,3%, потоа елеторнската [[индустрија]] со 9,1%, [[хемиска индустрија]] со 8,2%, уделот на издавачката и печатната [[индустрија]] е 8,5%, производството на радио-телевизиски и комуникациски апарати и опрема 8%, додека уделот за производство на [[облека]]  е 2,5%.<ref name="ГрЗгЕк2" />

Загреб е и финансиски центар на [[Хрватска]]. Во Загреб, освен Хрватската народна банка се наоѓаат и центри на многу други банки од кои најголеми се, „[[Стопанска Банка Загреб]]“, „[[Хипо Алпе-Адрија банк]]“, „[[Загрепска банка]]“, „[[Храватска поштенска банка]]“. Загреб е и седишта на [[Загребска берза]], која повторно е отворена во [[1991]] [[година]]. Загреб е и меѓународен саемски центар. Загребското веслање е еден од поголемите саеми во светот и член на Меѓународната унија на саеми (UFI), која собира 167 саемски организации од 67 земји. Основан е во [[1909]] [[година]], но неговите почетоци можат да се пратат до [[1864]] [[година]], кога е одржана првата земска господарска изложба.<ref name="ГрЗгЕк1" />

Во [[2007]] [[година]] загпебските претпријатија извезле стока во противредност од 4,4 милијарди долари, додека е увезена стока во вредност од 14,9 милијарди долари. Уделот на Загреб во извозот на [[Хрватска]] во [[2007]] [[година]] изнесувал 35,7%, додека во увозот некаде околу 57,6%.<ref name="ГрЗгЕк2" /> Најмногу се извезувало за пазарот во [[Босна и Херцеговина]], [[Италија]], [[Србија]], [[Германија]], [[Словенија]] и [[Австрија]], а во помала мера за пазарот во [[САД]], [[Унгарија]], [[Велика Британија]], [[Русија]] итн. Од целокупниот извоз 2,3 милијарди УСД приходи остварено е со пазарот од развиените земји (превенствено земјите од [[ЕУ]]), а 2,1 милијарда долари на пазарот на останатите земји во развој. најважни извезувачки производи на загребското стопанство се: минерални горива и масла, електрични машини и опрема, како и делови за нив, пластични кеси и производи од пластична маса. Најмногу се увезувани минерални горива и масла, кои потоа следат машини, апарати, механички уреди и делови, т.е. возила.

Во структурата на вработените, најголем број од се вработени во трговијата (26,4%). Следат и вработени во преработувачката [[индустрија]] (16,5%), работни услуги (16,3%) и градежништво (10%).<ref name="ГрЗгЕк2" /> На подрачјето на Загреб вработени се околу 400.000 луѓе, што претставува повеќе од 27% од сите вработени во цела [[Хрватска]].<ref name="ГрЗгЕк4">{{cite web |url=http://www.zagreb.hr/UserDocsImages/studeni_prezentacija%2017112008_HR.ppt |title=Grad Zagreb — Gospodarstvo u brojkama |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081203014545/http://www.zagreb.hr/UserDocsImages/studeni_prezentacija%2017112008_HR.ppt |archive-date=3 декември 2006}}</ref> Невработеноста во Загреб изнесува 7,8% и пониска е од државниот просек, кој изнесува 14,7% невработеност.<ref name="ГрЗгЕк4" />

== Сообраќај ==

=== Патен сообраќај ===
[[Слика:Petlja Držićeva Slavonska.jpg|мини|лево|250п|Сообраќајна обиколница во Загреб]]

Поголемиот дел од главните градски сообраќајни правци во [[Хрватска]] поминуваат низ Загреб. Од правецот на Загреб изградени се 5 автопатишта, кои водат до сите делови на Хрватска, додека еден автопат е сè уште во изградба. Два од трите најважни европски коридори во [[Хрватска]] минуваат низ Загреб.

Автопатот А1, Загреб-[[Сплит]]-[[Дубровник]], во [[декември]] [[2008]] [[година]] во потполност е завршен до раскрсницата [[Равча]].<ref name="ГрЗгАп1">{{cite web |url=http://www.slobodnadalmacija.hr/Hrvatska/tabid/66/articleType/ArticleView/articleId/35347/Default.aspx |title=Premijer Sanader otvorio dionicu autoceste Zagreb — Dubrovnik |access-date=27 јануари 2021}}</ref> До [[Плоч]], преостанува изградба на следните 60км, а 70км до [[Дубровник]]. Автопатот А1, е еден од најважните сообраќајни правци во цела [[Хрватска]] бидејќи го повржува Загреб со северозападна [[Хрватска]] со вториот [[град]] по големина во [[Хрватска]] - [[Сплит]].

Автопатот А3 во потполност следи по трасата на Паневропскиот патен коридор Х. Започнува во [[Брегана]] на границата со [[Словенија]] и по долината на [[река]] [[Сава]] се поврзува со Загреб, [[Кутина]], [[Новска]], [[Славски Брод]], со [[Липовец]] и граничниот премин [[Бајаково]], каде продолжува во [[Србија]]. Автопатот ги спојува [[Западна Европа]] и [[Средна Европа]] со југоисточниот [[континент]] и [[Блискиот Исток]]. Последниот дел од автопатот од [[Жупања]] до граничниот премина [[Бајаково]] довршен е во летото, [[2006]] [[година]].

Важен паневропски патен коридор кој минува низ Загреб е и коридор 5, низ чија траса минуваат три автопатишта. Тој правец е најкратка врска на Загреб со [[Јадранско Море]]. Делницата од Загреб до раскрсницата [[Босилево]] е дел од автопатот А1. Делницата од раскрсницата [[Босилево]] до [[Риека]] е автопатот А6, а во потполност е довршена на 22 октомври 2008 година.
На истиот коридор се наоѓа и трасата од автопатот А4, чија последна делница т.е. објект, нов мост преку реката [[Мура]] довшен на истиот ден кога и автопатот А6. Во [[Унгарија]] автопатот А6 се наставува на автопатот М7, кој преку [[Летењ]] на границата со [[Хрватска]], Загреб го повржува со [[Будимпешта]]. Автопатот А2, Загреб-[[Мацељ]], на границата со [[Словенија]] е довршен во [[2007]] [[година]]. Во план е и изградба на автопатот А11 Загреб-[[Сисак]].

=== Јавен градски превоз ===
[[Слика:Загребачки трамвај.JPG|мини|десно|200п|Загрепски [[трамвај]]]]

Јавниот градски превоз во Загреб го сочинуваат мрежа од трамвајски и автобуски линии, градско-приградски возови и многу такси возила. Главниот дел од јавниот градски превоз во Загреб го врши Загрепскиот електричен трамвај ([[ЗЕТ]]), кој е оператор на трамвајсиот и автобускиот [[сообраќај]], а се грижи и за жичарата на [[Медведница]], која, додека се очекува изградба на нова, моментално е надвор од употреба.<ref name="ЗгЖич">{{cite web |url=https://www.zet.hr/o-zet-u/zicara.aspx |title=Sljemenski lift do vrha Medvednice - ZET |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090426042725/https://www.zet.hr/o-zet-u/zicara.aspx |archive-date=26 април 2009 |url-status=dead}}</ref>

Првиот електричен трамвај во промет е ставен на [[18 август]] [[1910]] [[година]].<ref name="ЗгТрам2">{{cite web |url=https://www.zet.hr/tramvaj/povijest.aspx |title=Tramvaj u Zagrebu - ZET |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090301113731/https://www.zet.hr/tramvaj/povijest.aspx |archive-date=1 март 2009 |url-status=dead}}</ref> Денес трамвајската мрежа има вкупна должина од 116 км.<ref name="ЗгТрам1">{{cite web |url=https://www.zet.hr/tramvaj.aspx |title=Tramvajski prijevoz - ZET |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120705140515/https://www.zet.hr/tramvaj.aspx |archive-date=5 јули 2012 |url-status=dead}}</ref> Трамвајскиот сообраќај е огранизиран во 15 дневни и 4 ноќни линии.<ref name="ЗгБус">{{cite web |url=https://www.zet.hr/default.aspx?aspxerrorpath=/autobus.aspx |title=Autobusni prijevoz |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191220160349/http://www.zet.hr/default.aspx?aspxerrorpath=%2Fautobus.aspx |archive-date=2019-12-20 |url-status=live }}</ref> Автобускиот сообраќај на [[ЗЕТ]], моментално се состои од 125 дневни и 4 ноќни линии. Со пруга долга 66 метри, позната и како најкратка жичена железница на светот наменета е за јавен сообраќај.<ref name="ЗгТрам1"/> Службено е пуштена во погон на [[8 октомври]] [[1890]] [[година]]. Денес е законски заштитена како споменик на култура, а исто така е една од туристичките атракции во градот. Жичарата „[[Сљеме]]“, пуштена е во [[сообраќај]] на [[27 јули]] [[1963]] [[година]] во функција за превоз на излетници на врвот на [[Медведница]], а затворена е во средината на [[2007]] [[година]], по дефектот на електромоторот за кој е проценето дека е неисплатлив да се санира.<ref name="ЗгЖич" />

Во Загреб, денес има околу 1.150 такси возила, а возењето со такси е достапно 24 часа дневно. Првиот авто-такси во Загреб се појавил на плоштадот [[Бане Јелачиќ]] на [[11 јуни]] [[1901]] [[година]]. Од [[април]] [[2011]] [[година]], такси превозот во градот освен здружението „Радиот такси Загреб“ го остваруваат и приватни превозници кои ги има во голем број.

Со градско-приградскиот железнички превоз во работни денови во просек го користат околу 70.000 патници. Главната железничка линија која се обраќа на релација [[Савски Мароф]]-Загреб, [[Главен колодвор]]-[[Долго Село]]. Хрватските железници оваа линија ја вовела во [[1992]] [[година]]. Покрај оваа линија, други важни приградски насокии се кон [[Голема Горица]] и Јестребарска, заедно со локалните линии од [[Забок]], [[Новска]], [[Карловица]] и [[Копривница]].

=== Железнички сообраќај ===
Темелите на железничката мрежа поставени се кон крајот на [[XIX век]] и почетокот на [[XX век]], кога се одредени главните правци на железничкиот сообраќај. Во [[1862]] [[година]] пуштена е во [[сообраќај]] првата железничка пруга низ Загреб, која местото Ѕидан Мост преку Загреб го поврзала со [[Сисак]]. Веќе наредната година изградена е пруга до Карловица која во [[1873]] [[година]] била продолжена до [[Риека]], со што Загреб добил најкратка железничка врска со морето. Во [[1870]] [[година]] изградена е железничка пруга до [[Копривница]], која во [[1897]] [[година]] од [[Долго Село]] продолжила до [[Новска]]. Во [[1885]] [[година]], Загреб со железница се поврзал и со [[Вараждин]]. Во [[1925]] [[година]] довршена е и Личка железничка пруга, со која Загреб се поврзал со [[Сплит]] и [[Далмација]]. Загреб во [[1946]] годна се поврзал со Унска пруга, која е дел од Личка пруга кратка околу 50км, преку [[Сисак]], повржан со [[Сплит]]. Иако понекогаш многу рентабилна, таа пруга денес се користи како смалување на капацитетот.

[[Слика:Croatia airlines zg tower.JPG|мини|десно|250п|[[Ербас]] А319 пред контролната кула на Аеродром Загреб]]

Два од три најважни паневропски железнички коридори во [[Хрватска]] поминуваат низ Загреб. Тоа се Паневропски железнички коридор Vб, кој оди од [[Ботово]] на граница со [[Унгарија]] до [[Риека]] и Паневропски железнички коридор 10 кој оди од ДОбово на границата со [[Словенија]] до [[Товарник]] на границата со [[Србија]]. Воедно е и најважен железнички правец во [[Хрватска]], бидејќи преку [[Хрватска]] се поврзува со [[Западна Европа]] и [[Средна Европа]] и југоистокот на континентот и Блискиот Исток. Пригардскиот патнички сообраќај е доста развиен. Товарниот [[сообраќај]] се одвива кружно како би се растоварил сообраќајот низ градот, па во таа полза е исградена и голема товарна станица Ранжирни колодвор.

=== Воздушен сообраќај ===
Аеродромот Загреб, е главен меѓународен [[аеродром]] во [[Хрватска]]. Се наоѓа покрај [[Голема Горица]], а од центарот на Загреб е оддалечен само 10км. На аеродромот се сместени технички бази на [[Кроација ерлајнс]]. Низ загрепскиот [[аеродром]] во [[2019]] [[година]] поминале 3,435,531 патници.<ref name="ЗгАер1">{{cite web |url=https://www.zagreb-airport.hr/poslovni/b2b-223/statistika/statistika-za-2019-godinu/506 |title=Statistika za 2019. godinu - Zračna luka Franjo Tuđman Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200329071139/https://www.zagreb-airport.hr/poslovni/b2b-223/statistika/statistika-za-2019-godinu/506 |archive-date=29 март 2020 |url-status=live}}</ref> Покрај меѓународниот [[аеродром]], во Лучка постои и мал [[спортски аеродром]]. [[Лучко]] се користел како главен загрепски [[аеродром]] од [[1947]] [[година]] до [[1962]] [[година]]. Најголемиот сообраќај е забележан во [[1959]] [[година]]. Таа година цивилни авиони превезле 167.000 патници и 1.500 тони роба.<ref name="ЗгАер2">{{cite web |url=http://www.zagreb-airport.hr/hr/poslovne_1_3/index.aspx |title=Povijest i razvoj - Zračna luka Franjo Tuđman Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080801145700/http://www.zagreb-airport.hr/hr/poslovne_1_3/index.aspx |archive-date=1 август 2008 |url-status=dead}}</ref>

== Култура ==
[[Слика: Muzej Mimara.jpg|мини|десно|250п|Зграда на денешниот музеј Мимар кон крајот на 19 век]]

Загреб е главен културен центар на [[Хрватска]]. Во градот се наоѓаат повеќе културни установи кои традиционално имаат голем престиж. Освен тоа, во градот се наоѓаат центри на пратктично сите важни културни установи, како што се [[Матица хрватска]] и Друштво на хрватските писатели.

=== Музеи ===
Експонати од бројни загрепски музеи освен историски, уметнички и културни примероци на градот Загреб и [[Хрватска]], се прикажуваат експонати од големи историски и уметнички вредности од цела [[Европа]] и светот. Во околу триесет музеи и галериски колекции опфатени се повеќе од 3,6 милиони експонати.

Колекциитена археолошкиот [[музеј]], основан во [[1864]] [[година]] содржат скоро 460.000 различни артефакти и споменици. изложени се предмети и организирани неколку збирки. Најпозната е Египетската збирка, која е една од таквите видови во југоисточниот дел на [[Европа]],<ref name="ЗгАрМу">{{cite web |url=http://www.hpm.hr/hr/Odjeli/Geolo%C5%A1ko-paleontolo%C5%A1ki%20odjel |title=Geološko-Paleontološki odjel - Hrvatski prirodoslovni muzej |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200203221131/http://www.hpm.hr/hr/Odjeli/Geolo%C5%A1ko-paleontolo%C5%A1ki%20odjel |archive-date=3 февруари 2020 |url-status=live}}</ref> а потоа големата нумизматичка колекција која е една од најзначајните и најголемите во Европа и светот, праисториска збирка, античка и средновековна збирка.<ref name="ЗгАрМу" /> Важен музејски експонат е Загребската мумија, т.е. Загребска ленена книга, со 1.130 зборови е најдол сочуван споменик на старите [[Етрурци]], едни  од постоечките етрурски книги и воедно лиена книга од стариот век.

=== Театар ===

[[Слика: Zagreb Concert Hall.jpg|мини|десно|250п|Концертна сала Ватрослав Лисински]]

Во Загреб дејствуваат околу 20 постојани или привремени театри. Во Загреб се наоѓа назионална театарска куќа - „[[Хрватско народно казалиште]]“, изградено во [[барок стил]] во [[1895]] година. На сцената се одржуваат драмски, балетни и оперски претстави, а театрот е опремен и за одржување на конгреси, промоции и приеми. Концертната сала на Вартослав Лисински, со капацитет од 2.171 седиште, изградена е во 1973 година, а наречена е по авторот на првата хрватска опера. Освен музички манифестации, во неа се одржуваат и конгресни случувања.

=== Фестивали ===

''[[Загребски филмски фестивал]]'', основан во [[2003]] [[година]], стана еден од најзначајните хрватски културни случувања. Со главниот програм со натпреварувачки карактер, поделен е во три категории - целовечерни акциони, кратки акциони и документарни филмови. Еднакво внимание се посветува и на придружниот програм кој секоја година е составен до 5-6 посебен филмски програм, промоции на книги, филмски и културни проекти како и презентации на нови технолошки достигнувања поврзани со филмската продукција. Наградата која се доделува на фестивалот се вика Златни колици, а покрај неа на најдобрите им се доделува и парична награда.

''ZagrebDox''  е меѓународен гестивал на документарните филмови, основан точно во недостаток на добар меѓународен и натпреаврувачки фестивал на подрачјето на [[Југоисточна Европа]], специјализиран за документарци, затоа што наведеното подрачје имало долга традиција во производство на документирани филмови.

'''[[Анимафест]]''' е светски фестивал на [[анимиран филм]] кој се одржува од [[1972]] [[година]]. По 33 години, во [[2005]] [[година]], е воведена и категорија на долгометражен [[анимиран филм]], па така фестивалот сега се одржува секоја [[година]], и тоа за непарни [[години]] со долгометражен програм, а парните [[години]] со краткометражни филмови.

==Загреб како тема во уметноста и во популарната култура==
* „Долац“ (''Dolac'') — слика на хрватскиот уметник [[Владимир Кирин]] од 1938 година.<ref name="ReferenceA">''Središnja Hrvatska - Dvori s pogledom'', Hrvatska turistička zajednica, 2009.</ref>
* „Поглед на Загреб од север“ ([[хрватски]]: ''Pogled na Zagreb sa sjevera'') — слика на хрватскиот уметник [[Драгутин Старк]] од 1859 година.<ref name="ReferenceA"/>
* „041“ — песна на хрватската [[Рок-музика|рок]]-група [[Азра]].<ref>''Sunčana strana ulice, Komuna, CD 1002.</ref>
* „Загреб“ — песна на хрватската рок-група [[Прљаво казалиште]] од 1980 година.<ref>[https://www.discogs.com/master/360377-Prljavo-Kazalište-Crno-Bijeli-Svijet Prljavo Kazalište – Crno Bijeli Svijet (пристапено на 28 септември 2023)]</ref>
* „Загреб е студен град“ (хрватски: ''Zagreb je hladan grad'') — песна на хрватската рок-група [[Филм (рок-група)|Филм]] од 1982 година.<ref>[https://www.discogs.com/Film-Zona-Sumraka/release/801081 Discogs, Film – Zona Sumraka (пристапено на 24.5.2021)]</ref>

== Образование ==

[[Слика: University of Zagreb.jpg|мини|десно|250п|Зграда на Ректоратот на Загрепскиот уиниверзитет и Правен факултет]]

Во Загреб дејствуваат 136 основни училишта и 100 средни училишта, од кои 31 гимназија.<ref name="ГрЗгО1">{{cite web |url=http://public.mzos.hr/Default.aspx?sec=2236 |title=Osnovne škole u brojkama - Ministarstvo znanosti, obrazovanja i športa |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070711194353/http://public.mzos.hr/Default.aspx?sec=2236 |archive-date=11 јули 2007 |url-status=dead}}</ref><ref name="ГрЗгО2">{{cite web |url=http://public.mzos.hr/Default.aspx?sec=2252 |title=Srednje škole u brojkama - Ministarstvo znanosti, obrazovanja i športa |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071023023302/http://public.mzos.hr/Default.aspx?sec=2252 |archive-date=23 октомври 2007 |url-status=dead}}</ref> Во Загреб исто така дејствуваат и 5 политеникуми и 9 приатни високообразовни институции.<ref name="ГрЗгО3">{{cite web |url=http://public.mzos.hr/Default.aspx?sec=2254 |title=Visoko obrazovanje u brojkama - Ministarstvo znanosti, obrazovanja i športa |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070609120057/http://public.mzos.hr/Default.aspx?sec=2254 |archive-date=9 јуни 2007 |url-status=dead}}</ref>

Универзитето во Загреб е основан во [[1669]] [[година]] и предсавува втор најстар универзитет во [[Хрватска]] (основан по задарскиот [[универзитет]] во [[1396]] [[година]]). До [[2009]] [[година]] на универзитетот во Загреб дипломирале повеќе од 200.000 студенти, магистрирале повеќе од 18.000 и докторирале повеќе од 8.000 постдипломци.<ref name="ГрЗгО4">{{cite web |url=https://www.zagreb.hr/o-zagrebu/1081 |title=O Zagrebu - Grad Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190414163756/https://www.zagreb.hr/o-zagrebu/1081 |archive-date=14 април 2019 |url-status=live}}</ref> На универзитето во Загреб, научно-наставна и уметничка работа се одвива на 29 факултети, 3 уметнички академии, стручни - Учителска академија и универзитетска стурдија - Хрватски студии. При универзитетот дејствуваат 33 политехникуми.

Во Загреб дејствуваат 22 институти на подрачјето на општествените и природните науки. Загреб е средиште и на [[ХАНУ]] - Хрватска академија на науки и уметности кои се основани на страна на бискупот [[Јосип Јурај Штросмајер]].

== Знаменитости ==
Загреб е богат со туристички знаменитости. И, тоа:
* Споменик на [[Јосип Јелачиќ]] на главниот градски [[плоштад]],
* Споменик на [[Крал Томислав]] покрај Главната железничка станица,
* Горен град со црквата Св. Марко, зградата на Хрватскиот сабор, Вански дорови, кулата Лотршчак, Каменети врати;
* Купола со катедрала,
* Дом на хрватските ликовни уметници, чиј архитект е вајар Иван Мештровиќ
* Гробиштата [[Мирогој]],
* [[Медведница]] со највисок врв [[Сљеме]] и стариот [[град]] [[Медвеград]] во кој се наоѓа олтарот на татковината,
* Спортско-рекреативен центар [[Јарун]].

<center>
<gallery perrow=6>
Слика:Ban Jelacic Denkmal Zagreb.jpg| Споменик на Јосип Јелачиќ на главниот градски плоштад
Слика:Zagrzeb-centrum.JPG|Плоштад Бане Јелачиќ, со храватскиот облакодер во позадината
Слика:Zagreb, King Tomislav.JPG| Плоштад на кралот Томислав
Слика:Zrinjevac.j1.jpg| Парк [[Зрињевац]]
Слика:Botanical Garden Zagreb.jpg| Ботаничка градина
Слика:Cablecar and tower of Lotrscak, Zagreb, Croatia.jpg| Кула Лотршчак
Слика:Zagrzeb5.jpg| Горен град Загреб
Слика:A.G. Matos (Zagreb).jpg| Споменик Антун Густав Матош на Горен Град Загреб
Слика:Zagreb - Ivan Tkalčić street 1.JPG| Пешачка зона во ткаличиева улица
Слика:ZagrebMestrovicevPaviljon.jpg| Дом на ликовни уметности, познат како џамија
Слика:Maksimir Park, Zagreb.JPG| Парк [[Максимир]]
Слика:Mirogoj Cemetery Arcade.jpg| Миригојски аркади
</gallery> 
</center>

== Панорама ==
[[Податотека:Panorama Zagreb.jpg|1000px|безрамка|центар|Панорама на Загреб]]

== Дипломатски претставништва ==

{|  style="width:100%; background:none;"
|-
|valign="top"|
*{{знаме|Albania|name=Албанијa}}
*{{знаме|Australia|name=Аvстралијa}}
*{{знаме|Austria|name=Аvстријa}}
*{{знаме|Belgium|name=Белгијa}}
*{{знаме|Bosnia and Herzegovina|name=Боснa и Херцеговинa}}
*{{знаме|Brazil|name=Бразил}}
*{{знаме|Bulgaria|name=Бугарija}}
*{{знаме|Vatican City|name=Ватикан}}
*{{знаме|Greece|name=Грција}}
*{{знаме|Denmark|name=Данска}}
*{{знаме|Egypt|name=Египет}}
*{{знаме|Israel|name=Израел}}
|
*{{знаме|India|name=Индија}}
*{{знаме|Iran|name=Иран}}
*{{знаме|Italy|name=Италијa}}
*{{знаме|Japan|name=Јапонија}}
*{{знаме|Kazakhstan|name=Казахстан}}
*{{знаме|Canada|name=Канадa}}
*{{знаме|South Korea|name=Кореја}}
*{{знаме|Libya|name=Либија}}
*{{знаме|Hungary|name=Унгарија}}
*{{знаме|Macedonia|name=Македонија}}
*{{знаме|Malaysia|name=Малезија}}
*{{знаме|China|name=НР Кина}}
*{{знаме|Germany|name=Германија}}
|
*{{знаме|Norway|name=Норвешка}}
*{{знаме|Portugal|name=Португалија}}
*{{знаме|Poland|name=Полска}}
*{{знаме|Romania|name=Романија}}
*{{знаме|Russia|name=Русија}}
*{{знаме|USA|name=САД}}
*{{знаме|Slovakia|name=Словачка}}
*{{знаме|Slovenia|name=Словенија}}
*{{знаме|Serbia|name=Србија}}
*{{знаме|Great Britain|name=Велика Британија}}
*{{знаме|Ukraine|name=Украјна}}
|
*{{знаме|Turkey|name=Турција}}
*{{знаме|Tunisia|name=Тунис}}
*{{знаме|Finland|name=Финска}}
*{{знаме|France|name=Франција}}
*{{знаме|Netherlands|name=Холандија}}
*{{знаме|Montenegro|name=Црна Гора}}
*{{знаме|Czech Republic|name=Чешка}}
*{{знаме|Chile|name=Чиле}}
*{{знаме|Switzerland|name=Швајцарија}}
*{{знаме|Sweden|name=Шведска}}
*{{знаме|Spain|name=Шпанија}}
|}

Следните држави имаат свои почесни конзулати во Загреб:

{|  style="width:100%; background:none;"
|-
|valign="top"|
*{{знаме|Burkina Faso|name=Буркина Фасо}}
*{{знаме|Democratic Republic of the Congo|name=ДР Конго}}<ref>{{Наведена мрежна страница |url=http://www.zagrebinfo.net/zagreb/opce_informacije/diplomatska_predstavnistva/demokratska_republika_kongo |title=Демократска Република Конго - почесен конзулат - 2 кат |accessdate=2012-08-30 |archive-date=2008-04-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080415002348/http://www.zagrebinfo.net/zagreb/opce_informacije/diplomatska_predstavnistva/demokratska_republika_kongo |url-status=dead }}</ref>
*{{знаме|Guinea|name=Гвинеја}}
*{{знаме|Indonesia|name=Индонезија}}
*{{знаме|Ireland|name=Ирска}}
*{{знаме|Yemen|name=Јемен}}
|
*{{знаме|Jordan|name=Јордан}}
*{{знаме|South Africa|name=Јужноафриканска Република}}
*{{знаме|Kenya|name=Кенија}}
*{{знаме|Cyprus|name=Кипар}}
*{{знаме|Latvia|name=Летонија}}
|
*{{знаме|Lithuania|name=Литванија}}
*{{знаме|Monaco|name=Монако}}
*{{знаме|Mongolia|name=Монголија}}
*{{знаме|New Zealand|name=Нов Зеланд}}
*{{знаме|Ivory Coast|name=Брегот на слоновата коска}}
*{{знаме|ПакистанЖнаме=Пакистан}}
|
*{{знаме|Peru|name=Перу}}
*{{знаме|Sudan|name=Судан}}
*{{знаме|Thailand|name=Тајланд}}
*{{знаме|Philippines|name=Филипини}}
|}

== Почесни граѓани ==
До денес, 51 личност ја има титулата Почесен граѓанин на Град Загреб, која ја доделува градското собрание. Условите, процедурата и начинот на кој се доделуваат јавните признавања на Град Загреб одредени се со одлука за јавни признавања на Град Загреб. Така за почесен граѓанин на Загреб може да се прогласи:

{{Цитат| ''... личноста е посебно заслужна за промоција на вредностите на демократското општество, случувања и традиции на хрватскиот народ, положбата и угледот на градот Загреб, неговите односи со останатите градови во други држави, члан на меѓунардона организација, односто организација на друга држава или нивните тела посебно заслужни за Град Загреб и Република Хрватска и промоција на нејзиниот суверенитет, самостојност и стабилност на општоприфатените начели на современиот свет.<ref name="ПоГр1">{{cite web |url=https://www.zagreb.hr/pocasni-gradjanin-grada-zagreba/986 |title=Počasni građanin Grada Zagreba - Grad Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200807231958/https://www.zagreb.hr/pocasni-gradjanin-grada-zagreba/986 |archive-date=7 август 2020 |url-status=live}}</ref>''}}

За време на [[Австо-Унгарија]] ([[1850]]-[[1918]]),<ref name="ПоГр2">{{cite web |url=https://www.zagreb.hr/1850-1918-austro-ugarska-monarhija/1388 |title=1850. - 1918. (Austro Ugarska monarhija) - Grad Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200811022641/https://www.zagreb.hr/1850-1918-austro-ugarska-monarhija/1388 |archive-date=11 август 2020 |url-status=live}}</ref> титулата почесен граѓанин на Загреб, ја добиле:

{|  style="width:100%; background:none;"
|-
|valign="top"|
*[[Александар фон Бах|Александар Бах]], [[политичар]] и [[министер]] ([[1853]])
*[[гроф]] [[Одонел]] , кралски [[полковник]] ([[1853]])
*[[Јосип Јелачиќ|Јосип гроф Јелачић]], кралски [[генерал]] ([[1854]])
*[[Јосип Буњевац]], голем [[жупан]] ([[1854]])
*[[Бенедикт Лентулај]], голем [[жупан]] ([[1854]])
*[[Јосип Флук]], министерски советник ([[1854]])
*[[гроф]] [[Ватрослав]], кралски надполковник ([[1854]])
*[[Јосип Бафлер]], градежен урпавител ([[1854]])
*[[Сима Маноиловиќ]] ([[1854]])
*[[Вук Стефановиќ Караџиќ]], [[лингвист]] ([[1861]])
*[[Еуген Кватерник]], [[политичар]] ([[1869]])
*[[бан гроф]] [[Ладислав Пејачевић]] ([[1880]])
*[[Иван Зајц]], [[композитор]] ([[1880]])
*[[Август Шеноа]], [[книжевник]] ([[1881]])
|
*[[Еуген Кумичиќ]], [[книжевник]] ([[1885]])
*[[Ѓуро Даничиќ]], [[лингвист]] ([[1886]])
*[[Иван Бенковиќ]], [[сликар]] ([[1890]])
*[[Куен Хедервари]], политичар (1895)
*[[Тадија Смичиклас]], [[историчар]] (околу [[1900]])
*[[Иван Трнски]], [[книжевник]] ([[1903]])
*[[Гјуро Дежелиќ]], [[книжевник]] ([[1906]])
*[[Јурај Посиловиќ]], [[архиепископ]] ([[1908]])
*[[Јосип Јурај Штросмајер]], [[архиепископ]] (околу [[1910]])
*[[Светозар Боројевиќ]], [[генерал]] ([[1916]])
*[[Стјепан Саркотиќ]] ([[1916]])
*[[Шиме Мазура]]  [[адвокат]] ([[1918]])
|}

За време на [[Кралство Југославија]] ([[1918]]-[[1941]]),<ref name="ПоГр3">{{cite web |url=https://www.zagreb.hr/1918-1941-kraljevina-jugoslavija/1389 |title=1918. - 1941. (Kraljevina Jugoslavija) - Grad Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190414165453/https://www.zagreb.hr/1918-1941-kraljevina-jugoslavija/1389 |archive-date=14 април 2020 |url-status=live}}</ref> за почесни граѓани на Загреб, прогласени се:

{|  style="width:100%; background:none;"
|-
|valign="top"|
*[[Милан Амруш]], градски начелник ([[1919]])
*[[Вјекослав Клаиќ]], [[историчар]] ([[1992]])
*[[Фране Булиќ]], [[свештеник]] ([[1926]])
*[[Владимир Мажураниќ]], книжевник ([[1927]])
|
*[[Љубо Бабиќ Гјалски]], [[книжевник]] ([[1927]])
*[[Драгутин Горјановиќ-Крамбергер]], [[научник]] ([[1927]])
*[[Анте Бауер]], [[свештеник]] ([[1929]])
*[[Теодор Викерхаузер]] [[лекар]] ([[1934]])
|}

За време на [[СФР Југославија]], ([[1945]]-[[1990]]),<ref name="ПоГр4">{{cite web |url=https://www.zagreb.hr/1945-1990-sfr-jugoslavija/1390 |title=1945. - 1990. (SFR Jugoslavija) - Grad Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191208151904/https://www.zagreb.hr/1945-1990-sfr-jugoslavija/1390 |archive-date=8 декември 2019 |url-status=live}}</ref> за почесни граѓани на Загреб, прогласени се:

{|  style="width:100%; background:none;"
|-
|valign="top"|
*[[Јосип Броз Тито]], претседател на [[Социјалистичка Федеративна Република Југославија|СФРЈ]] ([[1945]])
*[[Владимир Бакариќ]], [[политичар]] и народни херој (околу [[1950]])
*[[Мирослав Крлежа]], [[книжевник]] (околу [[1960]])
*[[Анка Берус]], [[политичарка]], [[револуционарка]] народен херој ([[1980]])
*[[Павле Грегориќ]], [[политичар]] и народен херој ([[1980]])
|
*[[Иван Стево Крајачиќ|Иван Крајачиќ]], [[политичар]], [[револуционер]] и народен херој ([[1980]])
*[[Карло Мразовиќ]], [[политичар]], [[револуционер]] и народен херој ([[1980]])
*[[Мика Шпиљак]], [[политичар]] и народен херој ([[1980]])
*[[Линден Форбс Сампсон Бернхам]], претседател на [[Гвајана|Република Гвајана]] ([[1985]])
*[[Хавијер Перес де Куељар]], генерален секретар на [[Обединети нации]] ([[1987]])
|}

За време на Самостојна [[Хрватска]], ([[1990]] - денес),<ref name="ПоГр5">{{cite web |url=https://www.zagreb.hr/od-1990-godine-republika-hrvatska/1391 |title=Od 1990. godine (Republika Hrvatska) - Grad Zagreb |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190414164032/https://www.zagreb.hr/od-1990-godine-republika-hrvatska/1391 |archive-date=14 април 2019 |url-status=live}}</ref> за почесни граѓани на Загреб, прогласени се:

{|  style="width:100%; background:none;"
|-
|valign="top"|
*[[Мајка Тереза]] ([[1990]])
*[[Фрањо Туѓман]], [[претседател]] на [[Република Хрватска]] ([[1992]])
*[[Маргарет Тачер]], [[политичарка]] ([[1998]])
|
*[[Драгутин Тадијановиќ]], [[книжевник]] ([[2000]])
*[[Јаница Костелиќ]], [[скијач]] ([[2005]])
*[[Већеслав Хољевац]], посмртно ([[2008]])
|}

== Збратимени градови ==
Загреб службено соработува со следните градови:<ref name="ГрЗг7">{{cite web |url=https://www.zgportal.com/o-zagrebu/gradovi-prijatelji/ |title=Gradovi prijatelji grada Zagreba - ZgPortal |access-date=27 јануари 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210121201644/https://www.zgportal.com/o-zagrebu/gradovi-prijatelji/ |archive-date=21 јануари 2021 |url-status=live}}</ref>

{|  style="width:100%; background:none;"
|-
|valign="top"|
* {{знамеикона|Germany}} [[Мајнц]] ([[Германија]]) <small>''(од [[1967]])''</small>
* {{знамеикона|Russia}} [[Санкт Петербург]] ([[Русија]]) <small>''(од [[1968]])''</small>[
* {{знамеикона|Norway}} [[Тромсе]] ([[Норвешка]]) <small>''(од [[1971]])''</small>
* {{знамеикона|Japan}}  [[Кјото]] ([[Јапонија]]) <small>''(од [[1972]])''</small>
* {{знамеикона|Poland}} [[Краков]] ([[Полска]]) <small>''(од [[1975]])''</small>
* {{знамеикона|Portugal}} [[Лисабон]] ([[Португалија]]) <small>''(од [[1977]])''</small>
* {{знамеикона|USA}} [[Питсбург]] ([[Пенсилванија]], [[САД]]) <small>''(од [[1980]])''</small>
* {{знамеикона|China}} [[Шангај]] ([[Кина|НР Кина]]) <small>''(од [[1980]])''</small>
|
* {{знамеикона|Italy}} [[Болоња]] ([[Италија]]) <small>''(од [[1984]])''</small>
* {{знамеикона|Hungary}} [[Будимпешта]] ([[Унгарија]]) 
* {{знамеикона|Austria}} [[Виена]] ([[Австрија]]) <small>''(од [[1994]])''</small>
* {{знамеикона|Bosnia and Herzegovina}} [[Сараево]] ([[Босна и Херцеговина]]) <small>''(од [[2001]])</small>
* {{знамеикона|Slovenia}} [[Љубљана]] ([[Словенија]]) <small>''(од [[2001]])''</small>
* {{знамеикона|Montenegro}} [[Подгорица]] ([[Црна Гора]]) <small>''(од [[2006]])''</small>
* {{знамеикона|United Kingdom}} [[Лондон]] ([[Велика Британија]]) <small>''(од [[2009]])''</small>
* {{знамеикона|Poland}} [[Варшава]] ([[Полска]]) <small>''(од [[2011]])''</small>
|}

== Наводи ==
{{reflist}}

== Поврзано ==
*[[Хрватска]]
*[[Медведница]]

== Надворешни врски ==
* [http://www.zagreb.hr/ Град Загреб] {{hr}}
*[http://www.zagreb-touristinfo.hr/ Туристичка заедница на Град Загреб] {{hr}} {{en}} {{de}} {{fr}} {{es}} {{sl}} {{ru}} {{cs}} {{hu}} {{pt}} {{he}} {{ja}}
*[http://www.zagreb-info.com/ -{Zagreb Info}-] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20060610151702/http://zagreb-info.com/ |date=2006-06-10 }} {{hr}}
*[http://www.fivestars.hr/ -{Five Stars Zagreb}-] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20170912015445/http://fivestars.hr/ |date=2017-09-12 }} {{en}}
*[http://www.kartegradova.com/zagreb Интерактивна мапа на градот] {{Семарх|url=https://web.archive.org/web/20061223022915/http://www.kartegradova.com/zagreb |date=2006-12-23 }} {{hr}}

{{Загреб}}
{{Жупании во Хрватска}}
{{Главни градови во Европа}}
{{Градови-херои на СФРЈ}}

{{Нормативна контрола}}

[[Категорија:Загреб| ]]
[[Категорија:Главни градови во Европа]]
[[Категорија:Градови во Хрватска]]
[[Категорија:Жупании во Хрватска]]
[[Категорија:Градови-херои на СФРЈ]]
[[Категорија:Населени места основани во 11 век]]