حەسپێ چەمی
حەسپێ چەمی، هەسپێئا ڤی | |
---|---|
دابەشاندنا زانستی | |
جیهان: | ئانمالا |
فلووم: | جهۆرداتا |
چین: | ماممالا |
کۆم: | ئارتۆداجتیلا |
فامیلە: | حپپۆپۆتامداە |
جنس: | حپپۆپۆتاموس لنناەوس، 1758 |
جورە: | ح. امپهبوس |
ناڤێ زانستی یێ لاتینی | |
حپپۆپۆتاموسئا مپهبوس لنناەوس، 1758[1] | |
بەلاڤبوونا هەسپێ چەمی. |
حەسپێ چەمی، هەسپێئا ڤی، هیپۆ، یان هیپۆپۆتاموس (حپپۆپۆتاموسئا مپهبوس)، جورەیەک گوهاندارێن بێمووئوو گیاخوەر یێن پارزەمینائا فریقایێ نە. تەنێ دو جورەیێن ڤێ مالباتا ژینەوەر هەنە کو بئا وایێ سەربخوە دژینئوو وەک هەسپێنئا ڤی -حپپۆپۆتامداە- تێنە هەسباندن.
بەلاڤبوون
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]حەسپێن چەمی ل پارزەمینا ئافریقایێ دژین. پشتی فیلانئوو کەرگەدەنان،ئە ڤئا ژەل سێیەمینئا ژەلێن گوهاندار یێن هشکاتیێئوو بگرسترین جورەیێن سمداران ن.ئە ڤئا ژەل، نیڤ-اڤژی نە کو خوە د ناڤائا ڤئوو لیترا چەمان دە هێنک دکن. کێشا مێیێن وان ب گشتی 1300 کگئوو یا نێرێن وان 1500 کگئە . حەڤجۆتبوونئوو زایینا وان د ناڤائا ڤێ دە پێک تێئوو شەڤان ژی، ژ بۆ چێرینێ ژئا ڤێ دەردکەڤنئوو گیا دخون.ئە ڤ ب تەنێتی دچەرنئوو ئا ژەلێن دەڤەرپارێز ن.ئە گەرچئا ژەلێن بگرسئوو پێکورت ن لێ لەزا وان 30 کم ل هەر دەمژمێرێ یەئوو دکارن باش برەڤنئوو دەربێن خەدار ل دژمنێن خوە بدن.ئە و دکارن تیمسەه یان مرۆڤێن کو نێزی وان دبن، لەتووپار بکن.
پەیڤناسیئوو ناڤلێکرن
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]بێژەیا حپپۆپۆتاموس،ئا نگۆ هەسپێ چەمی ژ زمانێ یەونانی کلاسیک هاتیە کو (ἵππος: هپپۆسئا نگۆ هەسپئوو ποταμός پۆتامóسئا نگۆ چەم)[2][3].
پێشانگەه
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]-
ڤیدیۆ یێ هەسپێن چەمی ل بەژیێ.
-
حەسپێن چەمی بن رۆیێ.
-
حەسپەکە چەمی یێ مێ ب چێلکا خوە.
-
حەسپێن چەمی دئا ڤێ دە نە.
-
حەسپەکە چەمی دەڤێ خوە پەهن ڤەکری یە.
-
دو هەسپێن چەمی یێ نێر شەر دکن.
-
ئانتهراجۆتهەروم ماگنوم.
-
کلۆخێ هەسپەکی چەمی.
-
حەسپێن چەمی دهاتنە نێچرکرن ژ بۆ خوارنئێ ل چاخێن بەرێ.
-
حەسپەکە چەمی ل بەخچەیائا ژالئوو جانەوەران ل لۆندۆنێ (1852)
چاڤکانی
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]- ^ "IتIسئۆ ن حپپۆپۆتاموسئا مپهبوس". Iنتەگراتەد تاخۆنۆمج Iنفۆرماتۆن سیستەم. رۆژا گهشتنێ 29 تیرمەه 2007.
- ^ "حپپۆپۆتاموس". مەررام-وەبستەر'سئۆ نلنە دجتۆناری. رۆژا گهشتنێ 18 تیرمەه 2007.
- ^ "پلورالئۆ ف هپپۆپۆتاموس". ئۆئەد. ژ ۆریژینالێ د 13 چریا پێشین 2008 دە هاتئا رشیڤکرن. رۆژا گهشتنێ 18 تیرمەه 2007.
گرێدانێن دەرڤە
[دەستکاری | دەستکاریی سەرچاوە]- "حپپۆس: ولدلفە سومماری". ئافرجان ولدلفە فۆونداتۆن. ژئۆ ریژینالێ د 19 چریا پاشین 2010 دە هاتئا رشیڤکرن. رۆژا گهشتنێ 10 هەزیران 2013.
- Iئوجن حپپۆ سپەجالست گرۆوپ گرێدانائا رشیڤێ 2011-04-16 ل سەر وایباجک ماجهنە
- پابلۆئە سجۆبار'س فوگتڤە حپپۆ سهۆت دەاد بی تهە تەلەگراپه
- سەجتۆن 8. کنگ توت مای هاڤە بەەن کللەد بیئا هپپۆپۆتاموسئا نجەنت حستۆریئە نجیجلۆپەدا