Tembipu
Tembipu ha'e oimeraẽ tembiporu yvypóra ojapo térã oipuru ombopu hag̃ua. Añetehápe, oimeraẽ mba'e ipúva ikatu ojeipuru tembipúicha. Iñepyrũme, yvypóra ikatu oipuru tembipu hembiapónte, ijerovia térã oñorairõvo, techapyrãme, ha upéi oñepyrũ oporombohory hag̃ua, ombopu umi opurahéiva reheve avei. Tembipurukuéra hembiasakue ha yvypóra arandupy hembiasakue oñepyrũjoa.
Ne'ĩra ojeikuaa porãite araka'épa yvypóra oñepyrũ ombopu hembiporúre ha ne'ĩra ojeikuaa avei mba'épa mba'e oipururaẽ. Tembipu tujavéva ojejuhu ha'e niko peteĩ mimby, ojeipururaẽva amo 67.000 ary ojapo.[1] Tembipu ymaguare mymba pirekue ha kanguégui ijapopyre, yvyra ha heta mba'e ambuéva avei.
Tembipukuéra oñemohenda ipu ypy rupi:
- Peju rupi: turuñe'ẽha, mimby, turu, turuturuka, guatapu.
- Isã rupi: mbaraka, kuãytasã, ravel.
- Ipire pererĩ rupi: angu'a, angu'atarara, guatapu tarara.
- Hete hatã rupi: pirirĩha, yvyrapu, itapu.
Mandu'apy
[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]- ↑ https://www.bbc.com/news/science-environment-18196349 Tembipu tujavéva ojejuhúva ko'ãga, BBC ingle ñe'ẽme.
