Mónako
Mónako —héra tee hína, Mburuvichavete ra'y rekuái Mónaco (Hyãsiañe'ẽme: Principauté de Monaco; Mónakoñe'ẽme: Principatu de Mu̍negu; Italiañe'ẽme: Principato di Monaco; Occitáno ñe'ẽme: Principat de Mónegue)— ha'e peteĩ tetã hekosãsóva, ojejuhúva Kuarahyreike Európape. Ijyvy apekue oñemohenda 10 tavapy rupive.
| Mburuvichavete ra'y rekuái Mónaco | ||||
|---|---|---|---|---|
| Mónako | ||||
| ||||
|
Tetã ñe'ẽ akã: Deo Juvante (Latinañe'ẽ: «Tupã pytyvõre») | ||||
|
Tetã Momorãhéi: Hymne monégasque (Hyãsiañe'ẽ: «Mónako momorãhéi») | ||||
.svg) | ||||
| Tavusu | Táva Mónako1 | |||
| Ñe'ẽnguéra | Hyãsiañe'ẽ | |||
| • Hablados | Mónakoñe'ẽ, Occitáno ñe'ẽ, Italiañe'ẽ | |||
| Tetãygua réra | Mónakogua, Mónakogui | |||
| Tekuái reko | Porokuái peteĩme léi guasúre | |||
| • Mburuvichavete | Alberto II | |||
| • Tetã Sãmbyhyhára | Serge Telle | |||
| Tetã Amandaje | Consejo Nacional | |||
| Hembiasakue • Dinastía Grimaldi Sãso • Declarada • Reconocida • Léi guasu |
8 jasyteĩ ary 1297 Hyãsia Mburuvi pegua 17 jasypoteĩ ary 1814 2 jasykõi ary 1861 5 jasyteĩ ary 1911 | |||
| Yvy apekue | Ñemoĩha 246.º | |||
| • Opaite | 2 [1] km² | |||
| • Y (%) | 0 [1] | |||
| Tembe'y | 6 km (Hyãsia rehe) [1] | |||
| Y rembe'y | 4,1 km [1] | |||
| Yvyty yvatevéva |
Chemin des Révoires Monte Agel Tête de Chien | |||
| Ava hetakue | Ñemoĩha 218.º | |||
| • Hetakue | 38 400 (2015) hab. | |||
| • Typy'ũ | 17 821 (2º) hab./km²* | |||
| IDH (2015) |
 1.074 (1.º) – Iporãite | |||
| Viru | Euro (€, EUR) | |||
| Ára | CET (UTC+1) | |||
| • Arahakúpe | CEST (UTC+2) | |||
| ISO Jehero | 492 / MCO / MC | |||
| Tetã renda tee Ñandutíme |
.mc | |||
| Tetã pumbyry papapy |
+377 | |||
| Tetã puhoe papapy |
3AA-3AZ | |||
| Mba'yrumýi papapy tee | MC | |||
| COI Jehero | MON | |||
| Opaite Tetã Yvýgui | ||||
| [editar datos en Wikidata] | ||||
Ko mburuvichavete ra'y rekuái ojejuhu para Yvy mbytépe ha yvytyrysýi Áype ypy imbytépe. Oñohembe'y yvy rupive Hyãsia rehe (5,469 métro) [2] ha ojejuhu Hyãsia-Itália oñohembe'yhápe ypýpe. Mónako yrembe'y para Yvy mbytépe pegua ipukukue hína 3,829 métro.[2]
Mónako ha'e voi tetã imichĩvéva mokõiha, Táva Vatikano hína peteĩha, ha tetã peteĩha ava hetakue rypy'ũ rehe. Mónako ha'e akue mburuvichavete ra'y retãmi tetã Itália pegua, ha oĩ akue Itália ijyvy apekuépe Hyãsia oñembojára peve opaite Nísa retãvore, amo saro'y XIX-pe. Italiañe'ẽ ha'e akue Mónako iñe'ẽ tee ary 1860 peve. Ko Mónakoñe'ẽ ou hína upe Ligúriañe'ẽgui.
Ko tetã héra ou Gyresiañe'ẽgui Monoikos ('óga peteĩva') ha'e va'ekue karaiguasu Hércules opy ymaguare.
Mandu'apy
jehaijey- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 CIA. «Mónaco - Geografía - Libro Mundial de Hechos». Ojehechákuri árape: 28 de enero de 2017.
- ↑ 2,0 2,1 «Estadística de Monaco de 2016.».
Joaju
jehaijey
Wikimedia Commons oguereko ta'ãnga Mónako reheguaCommons.- Comité de Tradiciones Monegascas (Hyãsiañe'ẽme)
- Página web oficial de Turismo (Hyãsiañe'ẽme ha Ingleñe'ẽme)
- Sitio web oficial (Hyãsiañe'ẽme)
- Sitio web oficial (Ingleñe'ẽme)
|
Alemáña | Andorra | Aservaijã | Ayméña | Áuteria | Aváña | Avekásia | Chekía | Chípere | Elovákia | Elovéña | Epáña | Etóña | Georgia | Gyrésia | Hĩlándia | Hungyria | Hyãsia | Irilánda | Itália | Ilándia | Kosovo | Kyoásia | Letóña | Liechytenteĩ | Lituáña | Luxemburgo | Yvate Masendóña | Malta | Mónako | Montenégyro | Moyndávia | Noruéga | Ndinamáka | Polóña | Poytuga | Rrumáña | Rrúsia | San Maríno | Sévia | Suésia | Suísa | Táva Vatikáno | Tavetã Joaju | Tetãnguéra Yvýi | Tuykía | Ukyáña | Véyhika | Vielorrúsia | Vónia ha Hesegovína | Vugária |