Ver o código fonte de "Oceanografía"

A '''oceanografía''' (tamén chamada '''oceanoloxía''' ou '''ciencias do mar''') é a [[ciencia]] que estuda os [[océano]]s, procurando comprender, describir e prever os procesos que ocorren neste [[ambiente]]. A oceanografía ten carácter multidisciplinar e estuda os océanos baixo catro aspectos principais: [[Física|físico]], [[Química|químico]], [[Bioloxía|biolóxico]], [[Xeoloxía|xeolóxico]].

== Historia ==
A primeira vez en que se utilizou a palabra oceanografía foi no ano de [[1584]], do francés ''océanographie'', mais tivo vida curta. Moito despois, no ano [[1880]] retorna ao alemán na forma ''Oceanographie''. Nesa mesma época xorde ao mesmo tempo noutras linguas, ''oceanography'', en inglés; ''oceanografía'', en español. Na lingua portuguesa, a palabra ''oceanografía'' aparece tamén no final do século XIX.

A formación desta palabra baseouse no vocábulo ''[[xeografía]]''. Sobre o modelo da palabra [[xeoloxía]] atópase oceanoloxía, rexistrada pola primeira vez na lingua inglesa - ''oceanology'' - en [[1864]]. Hai algúns que defenden a definición máis completa de ''oceanoloxía'', por significar o estudo dos océanos ou ciencia dos océanos, pero a forma que gañou máis popularidade foi oceanografía que, na verdade é a representación dos océanos.

O comezo da oceanografía como unha ciencia propiamente dita comeza de feito en [[1872]], cando [[C. W. Thomson]] e [[John Murray]] (oceanógrafo) fixeron a expedición ''Challenger'' (1872-76). Foi por volta desta época que varias nacións concluíran (vendo o océano como rota comercial) que elas deberían investir no estudo dos océanos. Varias nacións enviaron expedicións (así como algúns individuos e institucións privadas), e institutos dedicados ao estudo da oceanografía criaronse. Os dous institutos máis coñecidos nos Estados Unidos son o ''[http://www.scripps.edu Scripps Institution of Oceanography]'' e o ''[http://www.whoi.edu Woods Hole Oceanographic Institution]''. Na Gran Bretaña, unha grande e nova institución de investigación é a ''[https://web.archive.org/web/20180908023430/http://www.soc.soton.ac.uk/ Southamptom Oceanography Centre]''. No Brasil, a institución de oceanografía máis antiga e tradicional é o [http://www.io.usp.br Insituto Oceanográfico], da Universidade de São Paulo ([http://www.usp.br USP]). O primeiro curso de graduación en Oceanografía no Brasil implantouse en [[1971]] na Fundación Universidade Federal de Río Grande (http://www.furg.br/).

== Oceanografía física ==
A oceanografía física é o ramo da oceanografía que estuda os procesos [[física|físicos]] nos [[océano]]s e as súas relacións coa [[atmosfera terrestre|atmosfera]]. A oceanografía física ocúpase das características das [[masas de auga]] oceánicas e investigación fenómenos como: [[corrente mariña|correntes mariñas]], [[marea]]s, [[onda (oceanografía)|ondas]], [[vórtice (oceanografía)|vórtices]] etc. A oceanografía física usa coñecementos da [[mecánica dos fluídos]] para comprender e prever o comportamento da circulación oceánica, a través de [[Modelaxe|modelos hidrodinámicos]]. (Teoría do Tchutz, Oceanógrafro Alemán)

Un dos fenómenos máis importantes é a '''[[resurxencia]]''' pola súa importancia para a [[vida]] dos [[ser vivo|organismos]] mariños. A resurxencia consiste na subida de augas profundas para rexións menos profundas do océano.

A oceanografía física xuntamente coa [[meteoroloxía]] fornece moitas informacións sobre o funcionamento da dinámica [[clima|climática]] mundial, buscando comprender fenómenos como a Oscilación Sur de [[El Niño]] (OSEN, ou ENSO, en inglés - ''El Niño Southern Oscillation'').

== Oceanografía química ==
A oceanografía química é un ramo menor na oceanografía que estuda a química dos océanos como un todo, visando asuntos como a composición química, concentracción de compostos na auga e a [[xeoquímica]] dos océanos.

== Oceanografía biolóxica ==
A oceanografía biolóxica estuda a [[biota]] e a [[ecoloxía]] dos [[océano]]s, buscando comprender os mecanismos [[bioloxía|biolóxicos]] que funcionan nos océanos. A oceanografía biolóxica difire da [[bioloxía mariña]] por estudar os [[ser vivo|organismos]] [[mariño]]s cun enfoque máis ecolóxico, relacionado coa [[física]], a [[química]] e a [[xeoloxía]] do océano.

Na oceanografía biolóxica se dividen os organismos mariños en tres categorías: plancto, nécton e bentos. O '''[[plancto]]''' fórmase polos organismos que viven na columna de auga sen conseguiren nadar contra as [[corrente (oceanografía)|correntes mariñas]]. O [[necton]] é constituído polos organismos que ten boa capacidade natatoria, non dependendo de correntes para moverense. O [[bentos]] fórmase polos organismos que viven no [[substrato]], fixados ou non.

== Oceanografía xeolóxica ==
A oceanografía xeolóxica é o ramo da oceanografía que se vale da [[xeoloxía]] para estudar os procesos xeolóxicos que se dan no océano. A oceanografía xeolóxica estuda tópicos como: xenese dos océanos, sedimentación mariña, xeomorfoloxía, formación de feicións xeolóxicas, entre outros. A oceanografía xeolóxica ten grande aplicabilidade na exploración do petróleo e de recursos minerais mariños.

Consulte informacións sobre os océanos:
* [[Océano Pacífico]]
* [[Océano Atlántico]]
* [[Océano Índico]]
* [[Océano Ártico]]
* [[Océano Antártico]]

Ciencias relacionadas:
* [[Física]]
* [[Xeoloxía]]
* [[Bioloxía]]
* [[Ecoloxía]]
* [[Xeografía]]
* [[Química]]

== Principais oceanógrafos ==
* [[Harald Sverdrup]]
* [[V. Walfrid Ekman]]
* [[Jacques Yves Cousteau]]: malia non ser oceanógrafo no sentido literal, Cousteau foi o principal popularizador da oceanografía a través dos seus coñecidos documentais de televisión.
* [[Charles David Keeling]]

== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Vento]]
* [[Climatoloxía]]
* [[Ictioloxía]]
* [[Prestige]]

{{clasificación de organismos mariños}}
{{Control de autoridades}}

[[Categoría:Oceanografía| ]]