Besjoch de boarne foar Pornofilm

[[File:Pierre Woodman at work in Australia.png|right|thumb|350px|[[Pornoakteur]]s en leden fan 'e [[filmcrew]] oan it wurk by de [[opnamen (film)|opnamen]] fan in produksje fan [[regisseur]] [[Pierre Woodman]] yn [[Austraalje (lân)|Austraalje]].]]
In '''pornofilm''', '''pornografyske film''' of ek wol '''seksfilm''' is in [[film]] wêryn't [[seks]] tusken de [[akteur]]s eksplisyt yn byld brocht wurdt en it wichtichste ûnderwerp is. Sokke films binne bedoeld om 'e sjogger [[seksuele opwining|seksueel op te winen]]. Pornofilms kinne in [[plot]] hawwe, mar as dat sa is, dan is it ferhaal altyd fan ûndergeskikt belang yn ferhâlding ta de seks. In protte fan sokke films litte dêrom in ferhaal mar hielendal gewurde en besteane inkeld út in opienfolging fan sekssênes. De akteurs yn pornofilms binne [[pornoakteur]]s. Dyselden kinne ta [[sekswurker]]s rekene wurde, yn 'e mande mei û.o. [[stripper]]s en [[prostituee]]s. De ierste pornofilms datearje út 'e twadde helte fan it [[desennium]] fan 'e [[1900-er jierren]]. De [[wet]]like status fan pornofilms ferskilt fan lân ta lân, mar yn 'e [[Westerske wrâld]] binne se tsjintwurdich oer it algemien legaal. Dat jildt fansels net foar [[bernepornografy]]ske films, wêryn't [[bern (persoan)|bern]] [[seksueel misbrûk]]t wurde, wat in [[misdriuw]] is. As men it oer de 'pornofilm' as [[sjenre]] hat, wurdt dy term lykwols ornaris begrepen as seksfilms mei [[mearderjierrige]] ynstimmende [[folwoeksene]]n as spilers.

==Definysje==
===Sêfte en hurde pornografy===
Der wurdt ûnderskie makke tusken [[sêfte pornografy]] of ''softcore'' en [[hurde pornografy]] of ''hardcore''. By sêfte pornofilms of softpornofilms wurdt de seks almeast simulearre en bliuwe de [[geslachtsdiel]]en fan 'e akteurs bûten byld as de 'seks' plakfynt. Meastal wurde yn sokke films ek gjin [[ereksje]]s toand of hielendal gjin [[penis]]sen. By hurde pornofilms of hardpornofilms wurdt alles sjen litten en hawwe de akteurs echt seks mei-inoar, mei [[seksuele penetraasje|penetraasje]] en [[ejakulaasje]] en al. It [[shot (sinematografy)|shot]] wêryn't in [[manlik]]e akteur ejakulearret, wurdt it [[cumshot]] neamd, nei ''cum'', in [[Ingelsk]]e [[sprektaal]]term foar [[sperma]]. Foarmen fan seks dy't karakteristyk binne foar hurde pornografy (mar yn it gewoane libben ornaris net folle foarkomme), binne [[anale seks]], [[dûbele penetraasje]] en de [[gangbang]].
[[File:L'heure du thé.ogv|thumb|right|250px|De [[Frankryk|Frânske]] pornofilm ''L'heure du thé'' ("Teetyd") út [[1925]] (spyldoer: 4.36&nbsp;[[minuten|min.]]).]]

===Pornografyske en eroatyske films===
[[Eroatyske film]]s wurde gauris lykslein mei pornofilms, mar dat is in fersin. Yn it foarste plak wurdt yn eroatyske films gjin eksplisite seks yn byld brocht, dat wat dat oangiet, hawwe se mear gemien mei sêfte as mei hurde porno. Mar, wat wichtiger is: yn eroatyske films is de seks ûndergeskikt oan it ferhaal, wylst yn pornofilms it ferhaal ûndergeskikt is oan 'e seks.

==Skiednis==
===Oarsprong===
De produksje fan seksueel tinte films sette hast fuortendaliks útein nei't it medium [[film]] útfûn wie. Twa fan 'e ierste pioniers op dat mêd wiene de [[Frankryk|Frânsen]] [[Eugène Pirou]] en [[Albert Kirchner]]. Under de [[skûlnamme]] "Léar" [[regissearre]] Kirchner yn [[1896]] de âldste film wêryn't in [[neaken]]e [[frou]] te sjen wie, dy't troch Pirou [[filmprodusint|produsearre]] waard. Dat wie ''[[Le Coucher de la Mariée]]'', in [[koarte film]] fan 7&nbsp;[[minuten]], wêryn't aktrise [[Louise Willy]] yn 'e [[badkeamer]] in [[striptease]] útfiert. Datselde jiers wie yn ''[[The May Irwin Kiss]]'', mei in spyldoer fan net mear as 47&nbsp;[[sekonde]]n, de earste [[tongtút]] op film te sjen. De [[Roomsk-Katolike Tsjerke]] fûn dat skokkend en [[obseniteit|obseen]] en rôp op ta [[sinsuer]] fan soksoarte films.
[[File:Tournage Mangez-moi.jpg|left|thumb|250px|De [[filmset|set]] fan in pornofilm.]]

Echte pornofilms, dus films wêryn't bylden fan [[seksuele omgong]] opnommen wiene, foelen doedestiden fansels hielendal bûten de algemien akseptearre [[noarmen en wearden]]. Om't it sadwaande fanneeds klandestine films wiene, dy't yn it ferhoalene ferhannele en besjoen wurde moasten, is it dreech om te sizzen hokker de âldste is. It tinken mank saakkundigen is dat it wolris ''[[El Sartorio]]'' (ek stavere as ''El Sartario'') wêze kinne soe, dy't datearre wurdt tusken [[1907]] en [[1912]]. Dat is in [[Argentynje|Argentynske]] film, opnommen yn [[Quilmes]] of [[Rosario (Santa Fe)|Rosario]], wêryn't in [[gleiens|gleie]] [[sater (mytysk wêzen)|sater]] oan 'e [[igge]] fan in [[rivier]] seis neakene [[nimf (mytysk wêzen)|nimfen]] oer it mad komt, ien fangt en seks mei har hat yn ferskate [[seksposysje|stantsjes]], wêrûnder [[stantsje&nbsp;69]]. ''El Sartorio'' is bewarre bleaun en is op 't heden op 'e noed fan it Amerikaanske [[Kinsey Ynstitút]], dat ien fan 'e grutste kolleksjes iere pornofilms fan 'e wrâld besit.

De reden foar it feit dat de earste pornofilm út Argentynje komme kinne soe, is dat dat lân oan it begjin fan 'e [[tweintichste iuw]] it earste wrâldsintrum fan 'e pornografyske [[filmyndustry]] wie. Om't yn [[Jeropa]] doedestiden in frij strange sinsuer op soksoarte films bestie, ferpleatsten Frânske filmstudio's as [[Pathé]] en [[Gaumont]] de produksje fan harren pornofilms nei Argentynje, dêr't de autoriteiten de filmmakkers gewurde lieten. De ierste pornoaktrises wiene dêre oer it algemien [[prostituee]]s út 'e [[bordelen]] fan [[Buenos Aires]] en oare gruttere Argentynske stêden. De films waarden per [[skip]] nei Jeropa brocht en dêr nei oankomst, neffens Hernán Ferreirós yn syn [[boek]] ''La Argentinidad al Palo'', ûnderhânsk ferkocht as in "ferfine [foarm fan] [[fermaak]]" foar hearen "út 'e [[rykdom|begoedige]] [[maatskiplike klasse|klassen]]". De measte films bedarren yn Frankryk en [[Ingelân]], mar in diel gie nei [[Dútslân]], [[Eastenryk-Hongarije]], [[Ruslân]] en de [[Balkan]]lannen. 
[[File:Lou Charmelle Manuel Ferrara.jpg|right|thumb|250px|[[Pornoakteur]]s [[Lou Charmelle]] en [[Manuel Ferrara]] oan it begjin fan in sekssêne efter yn in [[limûsine]].]]

In oare film dy't kâns makket om 'e ierste pornofilm fan 'e wrâld te wêzen, is ''À l'Écu d'Or, ou: La bonne auberge'', dy't yn [[1908]] yn Frankryk makke waard. Dêryn wurdt in [[wurgens|wurge]] [[soldaat]] toand, dy't yn in [[herberge]] op bêd slagget mei in [[keamerfamke]]. Tsjin [[1910]] wiene de konvinsjes fan it pornofilmsjenre al fêstige, sa't te sjen is yn 'e Dútske film ''[[Am Abend]]'', dy't in spyldoer fan tsien minuten hat. It begjint mei in frou allinnich yn har [[sliepkeamer]] dy't harsels oan it [[fingerjen]] is. Se wurdt trappearre troch in man dy't him troch har [[fellatio|ôfsûge]] lit, wêrnei't se earst [[faginale seks]] hawwe en dêrnei [[anale seks]].

===Represje===
Tsjin [[1920]] wiene pornofilms yn frijwol alle lannen ferbean. Dat betsjutte net dat se net mear makke waarden, mar wol dat de makkers noch foarsichtiger te wurk gean moasten. Frijwol de iennichste plakken dêr't sokke films besjoen wurde koene, wie yn 'e beslettenens fan jins eigen hûs of yn in [[bordeel]] (mei't [[prostitúsje]] frijwol oeral dochs ek al yllegaal wie). It opnimmen en behanneljen fan 'e films wie frijwat [[tiid]], [[technysk]]e [[kennis]] en [[ark en reau]] foar nedich. Dêrom hie doedestiden de [[organisearre misdie]] de hân yn 'e pornografyske filmyndustry. De resultearjende films sirkulearren temûk yn freonefermiddens of fia omreizgjende ferkeapers fan (yn haadsaak) oar guod. Wa't troch de autoriteiten trappearre waard op it besitten of besjen fan in pornofilm, riskearre fan 'e [[1920-er jierren|1920-er]] oant de [[1950-er jierren]] in [[finzenisstraf]].
[[File:Mahe Titof Inkorrekt(e)s.jpg|left|thumb|250px|[[Opnamen (film)|Opnamen]] foar de [[Frankryk|Frânske]] pornofilm ''Inkorrekt(e)s'', mei [[pornoakteur]]s Mahé (♀) en Titof (♂).]]

Doe't nei ôfrin fan 'e [[Twadde Wrâldoarloch]] de [[technology]]ske [[foarútgong]] it opnimmen fan [[homefideo|homefideo's]] troch partikulieren mooglik makke, yn 't bysûnder troch de yntroduksje fan 'e filmformaten [[8 mm-film|8&nbsp;mm]] en [[super-8 mm-film|super-8]], waard de produksje fan pornofilms dêr ek navenant makliker troch. Yn dy snuorje waarden yn Jeropa in protte eksplisite hardpornofilms makke, wylst men it yn 'e Feriene Steaten oer it algemien by softpornofilms hold. 

===Oplibbing===
Tsjin 'e [[1960-er jierren]] waard yn in soad Jeropeeske lannen troch feroarjende [[maatskiplik]]e [[noarmen en wearden]] it ferbod op pornofilms net mear bot ôftwongen. Yn [[1969]] wie [[Denemark]] it earste lân dêr't pornofilms legalisearre waarden. De measte oare [[Westerske wrâld|Westerske]] lannen diene yn 'e jierren dêrnei itselde. Dat late ta in eksploazje fan [[kommersje]]el produsearre pornofilms, dêr't yn it begjin ek [[bernepornografy]] mei jonge [[bern (persoan)|bern]] tusken siet. Dêr waard troch de autoriteiten yn 'e measte gefallen al rillegau it near op lein, hoewol't pornofilms mei [[minderjierrigen]] fan tusken de fjirtjin en achttjin jier yn in protte Jeropeeske lannen noch lange tiid legaal bleaune. Yn 'e Feriene Steaten kaam de minimumleeftyd lykwols daliks op achttjin jier te lizzen. Fan dy tiid ôf kaam it swiertepunt fan 'e wrâldwide produksje fan pornofilms foargoed yn [[Los Angeles]] te lizzen.
[[File:Debbiedoesdallas.jpg|right|thumb|180px|De [[filmposter]] fan 'e porno-filmklassiker ''[[Debbie Does Dallas]]'' ([[1978]]).]]

De perioade fan [[1969]] oant [[1984]] stiet wol bekend as it [[Gouden Tiidrek fan 'e Pornografy]], benammen wat [[Noard-Amearika]] oangiet, mar yn mindere mjitte ek foar Jeropa. Yn dy tiid ûnderfûnen seksueel eksplisite [[film]]s positive belangstelling fan 'e ynternasjonale [[sinema]], [[filmkritisy]] en it [[publyk]]. Foarbylden wiene ''[[Blue Movie (film út 1969)|Blue Movie]]'' ([[1969]]), [[regissearre]] troch [[keunstner]] [[Andy Warhol]], ''[[Mona the Virgin Nymph]]'' ([[1970]]), ''[[Behind the Green Door (film út 1972)|Behind the Green Door]]'' ([[1972]]), ''[[Deep Throat (film)|Deep Throat]]'' ([[1972]]), ''[[The Devil in Miss Jones]]'' ([[1973]]) en ''[[Debbie Does Dallas]]'' ([[1978]]). Under ynfloed dêrfan kaam der yn dy snuorje ek mear relatyf eksplisite seks foar yn [[mainstream]]-films, lykas ''[[Last Tango in Paris]]'' mei [[Marlon Brando]] en [[Maria Schneider (aktrise)|Maria Schneider]], en ''[[Caligula (film)|Caligula]]'' ([[1979]]), mei [[Malcolm McDowell]], [[Helen Mirren]], [[Peter O'Toole]] en [[sir]] [[John Gielgud]]. Itselde gou foar de films fan it [[sexploitationfilm|sexploitation]]sjenre, en yn Nederlân foar ''[[Blue Movie (film út 1971)|Blue Movie]]'' ([[1971]]), mei [[Hugo Metsers (1943)|Hugo Metsers]], [[Kees Brusse]] en [[Carry Tefsen]], en ''[[Turks Fruit (film)|Turks Fruit]]'' ([[1973]]), mei [[Rutger Hauer]] en [[Monique van de Ven]].

Dat wiene ek de heechtijdagen fan 'e pornobioskopen: [[bioskopen]] dy't folslein wijd wiene oan 'e fertoaning fan pornofilms. Guon folle besprutsen pornofilms, lykas ''Deep Throat'', draaiden sels yn mainstream-bioskopen. [[Sjoernalist]] Ralph Blumenthal fan ''[[The New York Times]]'' betocht foar sokke nije pornografy dy't rûnom akseptaasje fûn de term ''porno chic'' ("sjike porno"). Hoewol't, fral yn 'e Feriene Steaten, [[konservatisme|konservativen]] en [[kristlik]]e [[aksjegroep]]en har tsjin 'e nije maatskiplik akseptaasje fan it pornofilmsjenre oankanten, waard harren troch it [[fûnis]] fan it [[Amerikaansk Heechgerjochtshôf]] út [[1973]] yn 'e [[rjochtsaak]] ''[[Miller v. California]]'' har wichtichste wapen út 'e hannen nommen, om't de wetlike definysje fan wat obseen wie, dêrtroch sterk beheind waard.
[[File:Traci Lords 2011.jpg|left|thumb|180px|[[Traci Lords]] yn [[2011]]. Yn [[1986]] helle sy hast de hiele [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[pornoyndustry]] ûnder fuotten, doe't oan it ljocht kaam dat se twa jier lang as [[minderjierrige]] yn pornofilms spile hie.]]

Oan it Gouden Tiidrek fan 'e Pornografy kaam lykwols in ein troch de yntroduksje fan 'e [[fideorecorder]], dy't yn 'e iere [[1980-er jierren]] yn 'e measte Amerikaanske en in protte Jeropeeske [[húshâlding]]s húsriem waard. Om't de measte [[fan (persoan)|fans]] fan pornofilms der om foar de hân lizzende redens de foarkar oan joegen om sokke films yn 'e [[privacy]] fan harren eigen hûs te besjen, woeks de [[VHS|VHS-fideobân]] al rillegau út ta it meast brûkte [[filmdistribúsje|distribúsjemedium]] foar pornofilms. It gefolch wie dat de [[pornoyndustry]] de djoere bioskoopfilm de rêch ta draaide en weromkearde nei ienfâldige [[lowbudgetfilm|lowbudgetproduksjes]].

===Fan 'e 1980-er jierren ôf===
Fan likernôch [[1982]] ôf waarden de measte pornofilms útbrocht op [[fideobân|fideotape]] ynstee fan op [[film|filmrol]]. Dat makke de produksje in stik goedkeaper en de [[filmdistribúsje|distribúsje]] in stik ienfâldiger. Ien fan 'e [[populêr]]ste [[pornoaktrise]]s yn 'e [[1980-er jierren]] wie [[Traci Lords]], dy't tusken [[1984]] en [[1986]] yn tal fan films spile. Yn [[maaie]] [[1986]] kaam lykwols oan it ljocht dat sy dyseldichste [[moanne (tiid)|moanne]] noch mar krekt achttjin jier waard en dat se op fertoaning fan in [[ferfalsking|ferfalske]] [[identiteitsbewiis]] twa jier lang as [[minderjierrige]] yn pornofilms aktyf west hie (wat yn 'e Feriene Steaten strang ferbean wie). Hoewol't de [[filmstudio's]] dêr't se foar wurke hie, te goeder trou west hiene, betsjutte de resultearjende opskuor op in hier nei de deadsstek foar de Amerikaanske pornoyndustry.
[[File:Kim Kardashian West 2014.jpg|right|thumb|160px|Fan [[realitytillefyzje]]stjer [[Kim Kardashian]] lekte yn [[2007]] de sekstape ''[[Kim Kardashian, Superstar]]'' út. Dêryn hat hja [[seksuele omgong]] mei [[sjonger]] [[Ray J]].]]

Fan 'e twadde helte fan 'e [[1990-er jierren]] ôf ferskynden pornofilms op [[dvd]], earst noch njonken publikaasjes op [[VHS]]. Dat lêste format ferdwûn lykwols geandewei de [[2000-er jierren]]. Dêrfoaroer stie dat yn 'e twadde helte fan dat [[desennium]] pornofilms ek op [[blu-ray]] begûnen út te kommen. Dêrnjonken late ein njoggentiger, begjin twatûzener jierren de opkomst fan it [[ynternet]] ek ta in revolúsje op it mêd fan 'e distribúsje fan pornofilms. In protte films waarden nei ferrin fan tiid hielendal net mear op in [[bylddrager]] útbrocht, of pas letter, as in soarte fan bykomstichheid. Ynstee waarden se ferspraat fia [[betelwebside]]n fan pornoakteurs en pornografyske filmstudio's. Letter kamen dêr ek [[videohostingtsjinst]]en en [[peer-to-peer filesharing]] websiden by, lykas [[Pornhub]], [[YouPorn]] en [[XHamster]], dêr't [[fan (persoan)|fans]] (tsjin betelling) fideo's besjen of mei-inoar diele kinne.

Fierders kaam yn 'e [[1990-er jierren]] ek foar it earst it ferskynsel op fan 'e útlekte sekstape fan ferneamde persoanen. In homefideo fan 'e Amerikaanske [[mainstream]]-[[aktrise]] [[Pamela Anderson]] en har [[oarehelte|man]] [[Tommy Lee]], de [[drummer]] fan 'e [[rockmuzyk|rock]]band [[Mötley Crüe]], waard yn [[1995]] by in [[ynbraak]] [[dieverij|stellen]] út harren hûs. De troch Lee sels opnommen [[fideo]], mei dêrop bylden fan it pear by it hawwen fan seks op harren [[houliksreis]], lekte neitiid fia it ynternet út. Anderson en Lee klagen dêrfoar de [[Seth Warshavsky|Internet Entertainment Group]] (IEG) oan, wêrnei't it tusken de beide partijen ta in geheime [[skikking]] kaam. Neitiid waard de fideo legaal ferspraat oer it ynternet en ek útbrocht as [[keapfideo]] op VHS ûnder de [[titel (namme)|titel]] ''[[Pamela and Tommy Lee Hardcore & Uncensored]]''. Fan ferskate oare ferneamde froulju ferskynden neitiid soartgelikense sekstapes, lykas [[realitytillefyzje|realitystjerren]] [[Paris Hilton]] (''[[1 Night in Paris]]'') en [[Kim Kardashian]] (''[[Kim Kardashian, Superstar]]''). Oer de sekstape fan Kardashian geane taaie geroften dat sy dy mei opsetsin útlekke litten hat om har [[karriêre]] foarút te helpen. 
[[File:Inari on the set.jpg|left|thumb|250px|[[Pornoaktrise]] Inari oan 'e gong mei [[fellatio]] by in [[manlik]]e [[tsjinspiler]] yn 'e film ''California Cocksuckers'' fan 'e [[filmstudio]] [[Sin City (filmstudio)|Sin City]].]]

==Ekonomyske aspekten==
Neffens in [[artikel (publikaasje)|artikel]] fan [[parseburo]] [[Reuters]] ferskynden der anno [[2005]] elts jier 11.000 nije pornofilms op [[dvd]]. Mei't de wrâldwide [[pornoyndustry]] dominearre wurdt troch de [[Feriene Steaten]], komme fierwei de measte films dêrwei. Yn [[1975]] waard rûsd dat der troch de Amerikaanske pornoyndustry jiers sa'n [[$]]5 oant 10&nbsp;miljoen fertsjinne waard, in sifer dat yn [[2001]] yn in artikel yn 'e [[Feriene Keninkryk|Britske]] [[krante]] ''[[The Guardian]]'' oanhelle waard. Yn [[1979]] stie yn in offisjeel [[rapport (publikaasje)|rapport]] fan 'e Amerikaanske [[oerheid]] wêryn't it Amerikaanske federale [[strafrjocht]] tsjin it ljocht holden waard, dat der "yn [[Los Angeles]] allinnich al jiers $100&nbsp;miljoen bruto" fertsjinne waard oan 'e produksje fan pornofilms. 

Hoefolle [[omset]] oft de Amerikaanske pornoyndustry hjoed de dei makket, is net alhiel dúdlik. Yn [[2003]] woe de Amerikaanske krante ''[[USA Today]]'' hawwe dat websiden as ''Danni's Hard Drive'' en ''Cybererotica'' jiers in [[opbringst (jild)|opbringst]] fan $2&nbsp;miljard binnenswilen, dat neffens itselde artikel noch mar 10% wêze soe fan 'e totale ynkomsten fan 'e produksje fan pornofilms yn 'e Feriene Steaten. Oare boarnen (Adams Media Research, Veronis Suhler Communications Industry Report en IVD) holden it neffens in artikel yn it [[tydskrift]] ''[[Forbes (tydskrift)|Forbes]]'' út [[2001]] op $2,6 oant 3,9&nbsp;miljard yn totaal. It [[fakblêd]] ''[[AVN (tydskrift)|AVN]]'' spriek oer $4,3&nbsp;miljard, mar makke net dúdlik wêr't dat sifer op basearre wie. Neffens in artikel yn ''[[The Observer]]'' lei de omset fan 'e Amerikaanske produksje fan pornofilms yn [[2007]] jiers op $13&nbsp;miljard.

==Wetjouwing==
[[File:Pornography laws.svg|500px|thumb|right|Wetlike status fan pornofilms yn 'e wrâld.<br>
{{legend|#47c223|legaal, útsein [[bernepornografy]] en inkele oare ekstremen, lykas [[bestialiteit]]en}}
{{legend|#ff0|foar in part legaal ûnder inkele brede beheinings, of mei in dûbelsinnige status}}
{{legend|#c00|yllegaal}}
{{legend|#b4b4b4|gjin gegevens}}]]
De [[wet]]jouwing omtrint pornofilms ferskilt fan lân ta lân. Yn in grut diel fan benammen [[Afrika]] en [[Aazje]] binne sokke films [[sinsuer|ferbean]]. Yn [[Jeropa]] binne pornofilms yn fierwei de measte [[lannen en territoaria]] folslein legaal (útsein fansels wat [[bernepornografy]] oangiet). Inkeld yn [[Bulgarije]], [[Fatikaanstêd]], [[Iislân]], [[Litouwen]], de [[Oekraïne]] en [[Wyt-Ruslân]] binne se yllegaal, wylst se yn it [[Feriene Keninkryk]], [[Ruslân]] en [[Turkije]] foar in diel legaal binne of in dûbelsinnige status hawwe. Ek yn 'e [[Feriene Steaten]], [[Kanada]] en it grutste part fan [[Súd-Amearika]] binne pornofilms folslein legaal. 

It wrâldsintrum fan 'e produksje fan pornofilms is [[Los Angeles]], yn 'e Feriene Steaten, dêr't in protte pornografyske [[filmstudio's]] konsintrearre binne yn 'e [[wyk]] [[Chatsworth (Los Angeles)|Chatsworth]]. Fierwei de measte pornofilms yn 'e wrâld wurde makke yn 'e Feriene Steaten. Hoewol't de makkers dêr frijwat tsjinwyn krije fan [[fûnemintalisme|fûnemintalistyske]] [[kristlik]]e [[organisaasje]]s, beroppe se har op 'e frijwol ûnbeheinde Amerikaanske [[frijheid fan mieningsutering]] om [[sinsuer]] tsjin te gean. Yn [[Nederlân]] binne pornofilms folslein legaal en bestiet der gjin serieuze opposysje tsjin dy sitewaasje. Krekt as oeral yn 'e wrâld is [[bernepornografy]] yn Nederlân fansels wol strang ferbean. (Bernepornografy wurdt yn Nederlân definiëarre as eltse seksueel tinte [[fideo]] mei [[minderjierrige]] persoanen, dêr't dus net needsaaklikerwize seks oan te pas hoecht te kommen.) Dêrnjonken is ek pornografy mei [[bisten]] ([[bestialiteit]]en) yn Nederlân en in protte oare lannen <u>net</u> tastien.

==Sjoch ek==
===Subsjenres===
Guon [[subsjenre]]s fan 'e pornofilm binne:
*Aziatyske pornografy (mei [[mongoloïde]] aktrises)
*ebony pornografy (mei [[negroïde]] aktrises en ornaris ek mei negroïde akteurs)
*[[gonzopornografy]]
*[[grutte-boarstesjenre]]
*[[homoseksuele]] pornografy
*[[ynterrasiale pornografy]]
*[[lesbysk]]e pornografy
*[[lolitapornografy]]
*[[milfpornografy]]
*[[realitypornografy]]

===Ferneamde pornoakteurs en -aktrises===
====Ynternasjonaal====
Wa't ferneamd binne yn 'e pornoyndustry feroaret oer it algemien hurd, fral foar [[pornoaktrise]]s. [[Manlik]]e pornoakteurs hawwe ornaris in langere hâldberheidsdatum as froulju. Guon grutte nammen út it hjoed en it ferline fan 'e ynternasjonale pornoyndustry binne:
{{Kolommen3
|Kolom1=
'''aktrises'''<br>
*{{Flagge PE}} [[Alexis Amore]]
*{{Flagge US}} [[Eva Angelina]]
*{{Flagge ES}} [[Bridgette B]]
*{{Flagge US}} [[Belladonna (pornografysk aktrise)|Belladonna]]
*{{Flagge CA}} [[Nikki Benz]]
*{{Flagge DE}} [[Dolly Buster]]
*{{Flagge US}} [[Casey Calvert (pornografysk aktrise)|Casey Calvert]]
*{{Flagge FR}} [[Tabatha Cash]]
*{{Flagge FR}} [[Julia Channel]]
*{{Flagge IT}} [[Cicciolina]] <small>(Ilona Staller)</small>
*{{Flagge HU}} [[Monique Covét]]
*{{Flagge GB}} [[Sophie Dee]]
*{{Flagge US}} [[Devin DeRay]]
*{{Flagge CO}} [[Ariella Ferrera ]]
*{{Flagge US}} [[Jada Fire]]
*{{Flagge US}} [[Jenna Jameson]]
*{{Flagge US}} [[Jesse Jane]]
*{{Flagge US}} [[Peta Jensen]]
*{{Flagge DE}} [[Chloe Vevrier]]
*{{Flagge DK}} [[Katja Kean]]
*{{Flagge LB}} [[Mia Khalifa]]
*{{Flagge US}} [[Krissy Lynn]]
*{{Flagge US}} [[Lisa Ann]]
*{{Flagge US}} [[Kendra Lust]]
*{{Flagge US}} [[Memphis Monroe]]
*{{Flagge US}} [[Tera Patrick]]
*{{Flagge IT}} [[Moana Pozzi]]
*{{Flagge LV}} [[Tania Russof]]
*{{Flagge CZ}} [[Silvia Saint]]
*{{Flagge US}} [[Riley Steele]]
*{{Flagge CA}} [[Shyla Stylez]]
*{{Flagge US}} [[Angelina Valentine]]
*{{Flagge GB}} [[Sarah Young]]
|Kolom2=
'''akteurs'''<br>
*{{Flagge US}} [[Mike Adriano]]
*{{Flagge US}} [[Seymore Butts]]
*{{Flagge US}} [[James Deen]]
*{{Flagge FR}} [[Alain Deloin]]
*{{Flagge US}} [[Jon Dough]]
*{{Flagge US}} [[Ron Jeremy]]
*{{Flagge FR}} [[Richard Langin]]
*{{Flagge FR}} [[Jean-Yves Lecastel]]
*{{Flagge GB}} [[Keiran Lee]]
*{{Flagge IT}} [[Roberto Malone]]
*{{Flagge US}} [[Mandingo (pornografysk akteur)|Mandingo]]
*{{Flagge CA}} [[Peter North]]
*{{Flagge IT}} [[Rocco Siffredi]]
*{{Flagge US}} [[Johnny Sins]]
*{{Flagge FR}} [[Philippe Soine]]
*{{Flagge US}} [[Jake Steed]]
*{{Flagge US}} [[Criss Strokes]]
*{{Flagge ES}} [[Nacho Vidal]]
*{{Flagge US}} [[Bruce Venture]]
*{{Flagge US}} [[Prince Yahshua]]
<br>
[[File:Emanuelle nera - 1975. 02.jpg|left|thumb|250px|[[Laura Gemser]] yn 'e [[softporno]]film ''[[Black Emanuelle]]'' ([[1975]]).]]
|Kolom3=
<span style="color:white;">dizze kolom leech litte, dat drukt de oare beide wat tichter opinoar</span>
}}

====Yn Nederlân====
[[Nederlân]]ske pornoaktrises fan namme binne û.o. [[Helen Duval]], [[Kim Holland]], [[Bobbi Eden]] en [[Zara Whites]]. Foar wat allinnich [[sêfte pornografy]] oanbelanget, kin men ek tinke oan [[Sylvia Kristel]] en [[Laura Gemser]]. In ferneamde [[Belgje|Belgyske]] pornoaktrise is [[Eva Karera]]. 

===Bekende pornoprodusinten===
Inkele bekende [[filmprodusint|produsinten]] fan pornofilms binne:
{{Kolommen3
|Kolom1=
*{{Flagge US}} [[Mike Adriano]]
*{{Flagge DE}} [[Sascha Alexander]]
*{{Flagge AT}} [[Dino Baumberger]]
*{{Flagge US}} [[Seymore Butts]]
|Kolom2=
*{{Flagge US}} [[Bud Lee]]
*{{Flagge IT}} [[Mario Salieri]]
*{{Flagge IT}} [[Rocco Siffredi]]
*{{Flagge FR}} [[Pierre Woodman]]
|Kolom3=
<span style="color:white;">dizze kolom leech litte, dat drukt de oare beide wat tichter opinoar</span>
}}

===Foaroansteande pornografyske filmstudio's===
Guon foaroansteande pornografyske [[filmstudio's]] binne of wiene: 
{{Kolommen3
|Kolom1=
*{{Flagge US}} [[Adam & Eve (bedriuw)|Adam & Eve]]
*{{Flagge US}} [[Anabolic Video]], 
*{{Flagge US}} [[Bang Bros]]
*{{Flagge US}} [[Brazzers]]
*{{Flagge US}} [[Caballero Home Video]]
*{{Flagge US}} [[Coast to Coast Video]]
*{{Flagge DK}} [[Color Climax Corporation]]
*{{Flagge US}} [[Devil's Film]]
*{{Flagge US}} [[Diabolic Video]]
*{{Flagge US}} [[Digital Playground]]
*{{Flagge US}} [[Digital Sin]]
*{{Flagge US}} [[Elegant Angel]]
*{{Flagge US}} [[Evil Angel (filmstudio)|Evil Angel]]
*{{Flagge US}} [[Girlfriends Films]]
|Kolom2=
*{{Flagge US}} [[Hustler Video]]
*{{Flagge US}} [[Jules Jordan Video]]
*{{Flagge US}} [[Legend Video]]
*{{Flagge US}} [[Leisure Time Entertainment]]
*{{Flagge DE}} [[Magmafilm]]
*{{Flagge US}} [[Metro (pornografyske filmstudio)|Metro]]
*{{Flagge CA}} [[Mile High Media]]
*{{Flagge US}} [[Naughty America]]
*{{Flagge US}} [[New Sensations (filmstudio)|New Sensations]]
*{{Flagge ES}} [[Pierre Woodman Entertainment]]
*{{Flagge SE}} [[Private (filmstudio)|Private]]
*{{Flagge US}} [[Pure Play Media]]
*{{Flagge US}} [[Reality Kings]]
*{{Flagge US}} [[Red Light District]]
|Kolom3=
*{{Flagge US}} [[Seymore Butts Home Movies]]
*{{Flagge US}} [[Shane's World]]
*{{Flagge DE}} [[Silwa]]
*{{Flagge US}} [[Sin City (filmstudio)|Sin City]]
*{{Flagge US}} [[The Score Group]]
*{{Flagge US}} [[Third Degree Films]]
*{{Flagge US}} [[VCA Pictures]]
*{{Flagge NL}} [[Video Art Holland]]
*{{Flagge FR}} [[Vidéo Marc Dorcel]]
*{{Flagge DE}} [[Videorama]]
*{{Flagge US}} [[Vivid Entertainment]]
*{{Flagge US}} [[West Coast Productions]]
*{{Flagge US}} [[Wicked Pictures]]
*{{Flagge US}} [[Zero Tolerance (filmstudio)|Zero Tolerance]]
}}

===Wichtige prizen foar pornografyske films===
De wichtichste hjoeddeistige en eardere [[priis (ûnderskieding)|prizen]] foar prestaasjes op it mêd fan pornofilms binne:
{{Kolommen3
|Kolom1=
*[[Adam Film World Guide Award]]
*[[AVN Award]]
*[[FAME Award]]
*[[FOXE Award]]
|Kolom2=
*[[Hot d'Or]]
*[[Urban X Award]]
*[[Xbiz Award]]
*[[XRCO Award]]
|Kolom3=
<span style="color:white;">dizze kolom leech litte, dat drukt de oare beide wat tichter opinoar</span>
}}

===Oar===
As [[fakblêd]] fan 'e [[Feriene Steaten|Amerikaanske]] [[pornoyndustry]] fungearret it [[tydskrift]] ''[[AVN (tydskrift)|AVN]]''. It sintrale barren fan 'e Amerikaanske pornoyndustry is it [[AVN Adult Entertainment Expo|''AVN'' Adult Entertainment Expo]], in fjouwerdeisk [[evenemint]] dat elts jier yn [[Las Vegas]] holden wurdt. De earste beide dagen is it in [[fakbeurs]] dy't inkeld foar lju út 'e pornoyndustry sels tagonklik is, wylst it de oare beide dagen in [[konvinsje (gearkomste)|konvinsje]] is dy't, tsjin betelling, tagonklik is foar eltsenien.

{{boarnen|boarnefernijing=
Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: [http://en.wikipedia.org/wiki/Pornographic_film ''References'', op dizze side].
----
{{commonscat|Pornographic films}}
}}

[[Kategory:Pornofilm| ]]
[[Kategory:Pornografy]]
[[Kategory:Seksualiteit]]
[[Kategory:Filmsjenre]]