آرشام یکم
| آرشام یکم | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 سکه آرشام یکم، پادشاه سوفن. | |||||
| پادشاه ارمنستان، سوفن و کوماژن | |||||
| سلطنت | ۲۶۰ – ۲۲۸ پ. م | ||||
| تاج‌گذاری | ۲۶۰ پ. م | ||||
| جانشین | احتمالاً آرشام دوم خشایارشا، پادشاه سوفن و کوماژن | ||||
| درگذشته | ۲۲۸ پ. م | ||||
| آرامگاه | |||||
| فرزند(ان) | |||||
| |||||
| دودمان | دودمان اروندی | ||||
| پدر | سام یکم | ||||
آرشام یکم (به پارسی باستان: 𐎠𐎼𐏁𐎠𐎶[۱]؛ نویسه‌گردانی: Aršāma؛ زبان یونانی باستان: Ἀρσάμης؛ نویسه‌گردانی: Arsames؛ به زبان ارمنی: Արշամ) به نظر می‌رسد در سال ۲۶۰ پیش از میلاد پس از مرگ پدربزرگش یرواند سوم، پادشاه ارمنستان، و پدرش سام یکم، پادشاه کوماژن ، سلطنت کوماژن، سوفن و ارمنستان را به دست گرفته است.
نام
[ویرایش]آرسامس نام یونانی شده از شکل نام فارسی باستان آرشاما Aršāma [الف](دارای قدرت قهرمان) است که نامی رایج در میان ایرانیان، خاندان هخامنشی و همچنین در میان بزرگان ایرانی شاهنشاهی هخامنشی (۵۵۰–۳۳۰ پیش از میلاد) بود.[۳][۴] این نام ترکیبی است که از ارشان (مرد، قهرمان) و اما ("قدرت") تشکیل شده است.[۳] این نام در آرامی به عنوان «عرشم» ʾršm گواهی شده است.[۳] شکل مؤنث نام «*Aršāmā» (یونانی «Arsamē») در دختر داریوش بزرگ گواهی شده است.[۳]
سلطنت
[ویرایش]سلوکیان همیشه میکوشیدند سلسله‌های ارمنی را که همچنان بر سرزمین‌هایی که نیاکانشان از دوره شاهنشاهی هخامنشی حکومت داشتند، سرنگون سازند. زائلاس بیتینی به دربار پادشاه آرشام پناه برد و پس از مرگ پادشاه نسکومدس یکم، زائلاس بیتینی بازگشت تا پادشاهی را در ۲۵۴ پیش از میلاد بدست آورد.
آرشام از آنتیوخوس هیراکس در برابر برادرش، سلوکوس دوم پشتیبانی نمود، که در نبردی علیه مهرداد پادشاه پنتوس در نزدیکی آنکارا در سال ۲۳۹ پیش از میلاد شکست خورد و پس از آن سلوکوس دوم همه متصرفاتش را از جمله زمین‌هایی که در کوه‌های توروس داشت از دست داد و این به نفع آرشام بود.
در ۲۳۵ پیش از میلاد آرشام شهرهای آرشام‌شاد را در سوفن و آرشامیا (که امروزه به نام Eski Kale معروف است) را در کوماژن تأسیس کرد.
پس از مرگ او، پسر ارشدش خشایارشا پادشاه کوماژن، سوفن و ارمنستان شد. اروند چهارم جانشین خشایارشا شد، در حالی که نام دیگر پسر آرشام به نام «میترا» (یا میترنس دوم) به عنوان کاهن اعظم معبد خورشید و ماه در آرماویر ثبت شده است.
فرزندان
[ویرایش]- خشایارشا، پادشاه ارمنستان و سوفنه ۲۲۸ – ۲۱۲ پ.م.
- اروند چهارم، پادشاه ارمنستان ۲۱۲–۲۰۰ پ.م.
- میترنس دوم، کاهن اعظم معبد خورشید و ماه در آرماویر.
منابع
[ویرایش]- ↑ Akbarzadeh & Yahyanezhad 2006, p. 56.
- ↑ Schmitt, Rüdiger (2005). "PERSONAL NAMES, IRANIAN iii. ACHAEMENID PERIOD". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Online Edition. Encyclopædia Iranica Foundation.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ Bresciani, E. (1986). "ARŠĀMA". In Yarshater, Ehsan (ed.). Encyclopædia Iranica, Volume II/5: Armenia and Iran IV–Art in Iran I. London: Routledge & Kegan Paul. p. 546. ISBN 978-0-71009-105-5.
- ↑ Canepa, Matthew P. (2018). "Rival Visions and New Royal Identities in Post-Achaemenid Anatolia and the Caucasus". The Iranian Expanse: Transforming Royal Identity through Architecture, Landscape, and the Built Environment, 550 BCE–642 CE. University of California Press. p. 109. ISBN 978-0-520-37920-6.
- [۱] at Avproduction.am بایگانی‌شده در ۶ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
- Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 2. Yerevan. p. 109.
- Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
- Խուդավերդյան, Կոստանդին (1990). Հայկական համառոտ հանրագիտարան (به ارمنی). Vol. 1. Երևան: Հայկական Հանրագիտարան հրատարակչություն ՊՈԱԿ.