پرش به محتوا

شانگ (دودمان تانگ): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
شانگ (دودمان تانگ)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{Infobox royalty
{{Infobox royalty
|name=Tang Shangdi<br/>{{linktext|唐殤帝}}
|name=Tang Shangdi{{سخ}}{{Linktext|唐殤帝}}
|succession=[[Emperor of Tang Dynasty]]
|succession=[[فهرست پادشاهان چین|امپراتور دودمان تانگ]]
|reign=8 July 710<ref name=ZZTJ209>''Zizhi Tongjian'', [[:zh:s:資治通鑑/卷209|vol. 209]].</ref> 25 July 710<ref name=ZZTJ209/><br>({{age in days|710|7|8|710|7|25}} days)
|reign=۸ ژوئیه ۷۱۰<ref name=ZZTJ209>''Zizhi Tongjian''[[:zh:s:資治通鑑/卷209|vol. 209]].</ref> - ۲۵ ژوئیه 710<ref name=ZZTJ209/>(تماما با [[امپراتریس وی (دودمان تانگ)|امپراتریس وی]])
|predecessor=[[Emperor Zhongzong of Tang|Emperor Zhongzong]]
|predecessor=[[ژونگ زونگ|امپراتور ژونگ زونگ]]
|successor=[[Emperor Ruizong of Tang|Emperor Ruizong]]
|successor=[[رویزونگ (دودمان تانگ)|امپراتور رویزونگ]]
|regent= [[Empress Wei (Tang dynasty)|Empress dowager Wei]]
|regent= [[امپراتریس وی (دودمان تانگ)|امپراتریس بیوه وی]]
|succession1=Prince of Beihai Commendary 北海郡王
|succession1=Prince of Beihai Commendary 北海郡王
|reign1=700–705
|reign1=۷۰۰–۷۰۵
|succession2=Prince of Wen 溫王
|succession2=Prince of Wen 溫王
|reign2=705–710
|reign2=۷۰۵–۷۱۰
|succession3=Prince of Xiang 襄王
|succession3=Prince of Xiang 襄王
|reign3=711–714
|reign3=۷۱۱–۷۱۴
|birth_date=695 or 698<ref name=birth>The chronicles of the reigns of Emperor Shang's father [[Emperor Zhongzong of Tang|Emperor Zhongzong]] and uncle [[Emperor Ruizong of Tang|Emperor Ruizong]], which included his own brief reign, in the ''[[Old Book of Tang]]'', indicated that he was 15 at the time of his brief reign in 710, making him born in 695, but, in his own biography, gave his age as 16 at the time of death in 714, making him born in 698. It is not known which account is correct. Compare ''Old Book of Tang'', vols. [[:zh:s:舊唐書/卷7|7]] and [[:zh:s:舊唐書/卷86|86]].</ref>
|birth_date=۶۹۵ <ref name=birth>The chronicles of the reigns of Emperor Shang's father [[ژونگ زونگ]] و uncle [[رویزونگ (دودمان تانگ)]], which included his own brief reign, in the ''[[Old Book of Tang]]'', indicated that he was 15 at the time of his brief reign in 710, making him born in 695, but, in his own biography, gave his age as 16 at the time of death in 714, making him born in 698. It is not known which account is correct. Compare ''Old Book of Tang'', vols. [[:zh:s:舊唐書/卷7|7]] and [[:zh:s:舊唐書/卷86|86]].</ref>
|death_date=5 September 714 (aged 15–19)<ref name=Death>[http://www.sinica.edu.tw/ftms-bin/kiwi1/luso.sh?lstype=2&dyna=%AD%F0&king=%A5%C8%A9v&reign=%B6%7D%A4%B8&yy=2&ycanzi=&mm=7&dd=22&dcanzi= 兩千年中西曆轉換<!-- Bot generated title -->]{{dl|date=August 2017}}</ref><ref name=ZZTJ211>''[[Zizhi Tongjian]]'', [[:zh:s:資治通鑑/卷211|vol. 211]].</ref>
|death_date=۵ سپتامبر ۷۱۴ (۱۵ سال)<ref name=Death>[http://www.sinica.edu.tw/ftms-bin/kiwi1/luso.sh?lstype=2&dyna=­ð&king=¥È©v&reign=%7D¤¸&yy=2&ycanzi=&mm=7&dd=22&dcanzi= 兩千年中西曆轉換<!-- Bot generated title -->]{{پیوند مرده|date=August 2017}}</ref><ref name=ZZTJ211>''[[Zizhi Tongjian]]'', [[:zh:s:資治通鑑/卷211|vol. 211]].</ref>
|full name=[[Family name]]: [[Li (李)|Lǐ]] (李)<br>[[Given name]]: Chóngmào (重茂)
|full name=[[نام خانوادگی]]: [[لی (نام خانوادگی 李)]] (李){{سخ}}[[نام کوچک]]: Chóngmào (重茂)
| house=[[Tang Dynasty]]
| house=[[دودمان تانگ]]
| era dates=Tánglóng (唐隆, 5 July 710<ref name=ZZTJ209/> – 19 August 710<ref name=ZZTJ209/>
| era dates=Tánglóng (唐隆, 5 July 710<ref name=ZZTJ209/> – 19 August 710<ref name=ZZTJ209/>
| posthumous name=Emperor Shang (殤皇帝)
| posthumous name=Emperor Shang (殤皇帝)
| father=[[Emperor Zhongzong of Tang|Emperor Zhongzong]]
| father=[[ژونگ زونگ|امپراتور ژونگ زونگ]]
| spouse=[[امپراتریس لو (شانگ)|امپراتریس لو]]
| spouse=[[Empress Lu (Tang dynasty)|Lady Lu]]<br>(disappeared 710)
| spouse-type=Consorts
| spouse-type=همسرها
}}
}}

{{Infobox Chinese
{{Infobox Chinese
|title ='''Tang Shangdi'''
|title ='''Tang Shangdi'''
|c={{linktext|唐殤帝}}
|c={{Linktext|唐殤帝}}
|p=Táng Shāngdì
|p=Táng Shāngdì
|l="Tang Emperor who died in childhood"
|l="Tang Emperor who died in childhood"
|altname=Beihaijun Wang
|altname=Beihaijun Wang
|c2={{linktext|北海郡王}}
|c2={{Linktext|北海郡王}}
|p2=Běihǎijùn Wáng
|p2=Běihǎijùn Wáng
|l2=Prince of Beihai Commandery
|l2=Prince of Beihai Commandery
|altname3=Wen Wang
|altname3=Wen Wang
|c3={{linktext|溫王}}
|c3={{Linktext|溫王}}
|p3=Wēn Wáng
|p3=Wēn Wáng
|l3=Prince of Wen
|l3=Prince of Wen
|altname4=Xiang Wang
|altname4=Xiang Wang
|c4={{linktext|襄王}}
|c4={{Linktext|襄王}}
|p4=Xiāng Wáng
|p4=Xiāng Wáng
|l4=Prince of Xiang
|l4=Prince of Xiang
|altname5=Li Chongmao
|altname5=Li Chongmao
|c5={{linktext|李重茂}}
|c5={{Linktext|李重茂}}
|p5=Lǐ Chóngmào
|p5=Lǐ Chóngmào
|l5=(personal name)
|l5=(personal name)
}}
}}

'''شانگ''' (تولد:۶۹۸ - مرگ:۵ سپتامبر ۷۱۴) وی [[امپراتور چین]] و هفتمین حاکم [[دودمان تانگ]] بود که به مدت ۱۷ روز بر امپراتوری چین حکومت کرد (اما در این دوره تمام اختیارات و تصمیمات وی کاملا محدود، بی ارزش و وابسته به نامادری قدرتمند خود [[امپراتریس وی (دودمان تانگ)|امپراتریس بیوه وی]] بود که به عنوان [[نایب السلطنه]] بر کلیه زمام قدرت مسلط بود).

لی چونگمائو کوچکترین پسر [[ژونگ زونگ|امپراتور ژونگ زونگ]] بود که در یکی از صغیه های ژونگ زونگ متولد شد. از سال ۷۱۰، [[امپراتریس وی (دودمان تانگ)|امپراتریس وی]] و دخترش لی گوئر، یا همان پرنسس آنل خیلی زیاد قدرتمند، بانفوذ و فاسد بودند و آشکارا به رشوه گرفتن و اعمال زنا با مردان می پرداختند و به عنوان حاکمان واقعی و ظالم در تانگ عمل می کردند و افراد بی گناه بسیاری را به جرم های بی معنی اعدام کردند و با کارهای دیوانه وارشان دستگاه حکومت و اقتصاد را فلج کردند و باعث فقر در بین بسیاری از توده های وسیعی از مردم شدند، در همین اوضاع لی گوئر نتوانست امپراتور ژونگ زونگ را با تاثیر بسیار فراوانش هم بر دولت هم بر امپراتور متقاعد کند که وی [[ولیعهد|پرنسس تاج]] را ایجاد کند. در همین حال ، [[امپراتریس وی (دودمان تانگ)|امپراتریس وی]] می خواست مانند مادرشوهرش، مادر امپراتور ژونگ زونگ، وو زتیان، امپراتریس فرمانروا شود. مورخان سنتی معتقد بودند كه او و لی گوئر امپراتور [[ژونگ زونگ]] را در ژوئیه ۷۱۰ مسموم كردند، گرچه ممكن است یك سكته مغزی یا حمله قلبی باشد امپراتور ژونگ زونگ را كشته است. امپراتریس وی سپس لی چونگمائو، سپس شاهزاده ون را ترتیب داد تا ولیعهدی را برای امپراتور [[ژونگ زونگ]] را به عنوان امپراتور جانشین کند، به امید اینکه نوجوانی امپراتور جدید او را به عنوان [[ملکه مادر|امپراتریس بیوه]] و [[نایب السلطنه]] تبدیل کند و او کنترل همه کس را در دست داشته باشد و در این کار هم موفق شد و توانست به طور کامل حاکم بر چین باشد.

با این حال، برنامه های امپراتریس بیوه وی خیلی سریع زودتر از انتظار همه به کلی خاتمه یافت، هنگامی که خواهر [[ژونگ زونگ|امپراتور زونگ زونگ]] ، [[پرنسس تایپینگ]] و برادرزاده اش لی لانگجی، شاهزاده لینزی، کمتر از یک ماه از سلطنت امپراتور شانگ کودتا کردند. و [[امپراتریس وی (دودمان تانگ)|امپراتریس وی]] و لی گوئر در جریان کودتا کشته شدند و در ۲۵ ژوئیه امپراتور جوان مجبور شد تاج و تخت سلطنتی را به عموی خود یعنی پدر لی لانگجی، لی دان شاهزاده شیانگ، یک امپراتور سابق (به عنوان [[رویزونگ (دودمان تانگ)|امپراتور رویزونگ]]) واگذار کند.

لی چونگمائو، که تنها ۱۷ روز امپراتور بوده است، به یک مقام شاهزاده بازگشت و از پایتخت [[چنگان]] به یک شهر دیگر اعزام شد. وی چهار سال بعد بدون بازگشت به پایتخت درگذشت. بلافاصله پس از مرگ وی ، لی لانگجی، که در آن زمان پدرش امپراطور رویزونگ (به عنوان [[شوان زونگ اول|امپراتور شوان زونگ]]) جانشین او بود، نام شأنگ را برای امپراتور لی چونگمائو را احیا کرد و نام پس از مرگ شان را به او داد که به معنای واقعی کلمه به معنای "در سنین کودکی درگذشت" است. لی چونگمائو همچنین در تاریخها به عنوان امپراتور شائو مشهور است ، که به معنای واقعی کلمه به معنای "امپراتور شیرخواره" است. بیشتر مورخان سنتی او را امپراتور مشروعیت نمی دانند و وی را در لیست امپراتوران سلسله تنگ نمی گنجانند، اگرچه معمولاً مورخین مدرن نیز چنین می کنند.

== منابع ==
{{پانویس|۲}}

[[رده:امپراتوران دودمان تانگ]]
[[رده:حکم‌رانان سده ۸ (میلادی) اهل چین]]
[[رده:درگذشتگان ۷۱۴ (میلادی)]]
[[رده:زادگان دهه ۶۹۰ (میلادی)]]
[[رده:پادشاهان خلع شده از حکومت]]

نسخهٔ کنونی تا ۲۰ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۴۰

Tang Shangdi
唐殤帝
امپراتور دودمان تانگ
سلطنت۸ ژوئیه ۷۱۰[۱] - ۲۵ ژوئیه 710[۱](تماما با امپراتریس وی)
پیشینامپراتور ژونگ زونگ
جانشینامپراتور رویزونگ
نایب السلطنهامپراتریس بیوه وی
Prince of Beihai Commendary 北海郡王
سلطنت۷۰۰–۷۰۵
Prince of Wen 溫王
سلطنت۷۰۵–۷۱۰
Prince of Xiang 襄王
سلطنت۷۱۱–۷۱۴
زاده۶۹۵ [۲]
درگذشته۵ سپتامبر ۷۱۴ (۱۵ سال)[۳][۴]
همسرهاامپراتریس لو
نام کامل
نام خانوادگی: لی (نام خانوادگی 李) (李)
نام کوچک: Chóngmào (重茂)
تاریخ‌های دوره
Tánglóng (唐隆, 5 July 710[۱] – 19 August 710[۱]
نام پسامرگ
Emperor Shang (殤皇帝)
خانداندودمان تانگ
پدرامپراتور ژونگ زونگ
Tang Shangdi
زبان‌های چینی唐殤帝
معنای تحت‌اللفظی"Tang Emperor who died in childhood"
Beihaijun Wang
زبان‌های چینی北海郡王
معنای تحت‌اللفظیPrince of Beihai Commandery
Wen Wang
زبان‌های چینی溫王
معنای تحت‌اللفظیPrince of Wen
Xiang Wang
زبان‌های چینی襄王
معنای تحت‌اللفظیPrince of Xiang
Li Chongmao
زبان‌های چینی李重茂
معنای تحت‌اللفظی(personal name)

شانگ (تولد:۶۹۸ - مرگ:۵ سپتامبر ۷۱۴) وی امپراتور چین و هفتمین حاکم دودمان تانگ بود که به مدت ۱۷ روز بر امپراتوری چین حکومت کرد (اما در این دوره تمام اختیارات و تصمیمات وی کاملا محدود، بی ارزش و وابسته به نامادری قدرتمند خود امپراتریس بیوه وی بود که به عنوان نایب السلطنه بر کلیه زمام قدرت مسلط بود).

لی چونگمائو کوچکترین پسر امپراتور ژونگ زونگ بود که در یکی از صغیه های ژونگ زونگ متولد شد. از سال ۷۱۰، امپراتریس وی و دخترش لی گوئر، یا همان پرنسس آنل خیلی زیاد قدرتمند، بانفوذ و فاسد بودند و آشکارا به رشوه گرفتن و اعمال زنا با مردان می پرداختند و به عنوان حاکمان واقعی و ظالم در تانگ عمل می کردند و افراد بی گناه بسیاری را به جرم های بی معنی اعدام کردند و با کارهای دیوانه وارشان دستگاه حکومت و اقتصاد را فلج کردند و باعث فقر در بین بسیاری از توده های وسیعی از مردم شدند، در همین اوضاع لی گوئر نتوانست امپراتور ژونگ زونگ را با تاثیر بسیار فراوانش هم بر دولت هم بر امپراتور متقاعد کند که وی پرنسس تاج را ایجاد کند. در همین حال ، امپراتریس وی می خواست مانند مادرشوهرش، مادر امپراتور ژونگ زونگ، وو زتیان، امپراتریس فرمانروا شود. مورخان سنتی معتقد بودند كه او و لی گوئر امپراتور ژونگ زونگ را در ژوئیه ۷۱۰ مسموم كردند، گرچه ممكن است یك سكته مغزی یا حمله قلبی باشد امپراتور ژونگ زونگ را كشته است. امپراتریس وی سپس لی چونگمائو، سپس شاهزاده ون را ترتیب داد تا ولیعهدی را برای امپراتور ژونگ زونگ را به عنوان امپراتور جانشین کند، به امید اینکه نوجوانی امپراتور جدید او را به عنوان امپراتریس بیوه و نایب السلطنه تبدیل کند و او کنترل همه کس را در دست داشته باشد و در این کار هم موفق شد و توانست به طور کامل حاکم بر چین باشد.

با این حال، برنامه های امپراتریس بیوه وی خیلی سریع زودتر از انتظار همه به کلی خاتمه یافت، هنگامی که خواهر امپراتور زونگ زونگ ، پرنسس تایپینگ و برادرزاده اش لی لانگجی، شاهزاده لینزی، کمتر از یک ماه از سلطنت امپراتور شانگ کودتا کردند. و امپراتریس وی و لی گوئر در جریان کودتا کشته شدند و در ۲۵ ژوئیه امپراتور جوان مجبور شد تاج و تخت سلطنتی را به عموی خود یعنی پدر لی لانگجی، لی دان شاهزاده شیانگ، یک امپراتور سابق (به عنوان امپراتور رویزونگ) واگذار کند.

لی چونگمائو، که تنها ۱۷ روز امپراتور بوده است، به یک مقام شاهزاده بازگشت و از پایتخت چنگان به یک شهر دیگر اعزام شد. وی چهار سال بعد بدون بازگشت به پایتخت درگذشت. بلافاصله پس از مرگ وی ، لی لانگجی، که در آن زمان پدرش امپراطور رویزونگ (به عنوان امپراتور شوان زونگ) جانشین او بود، نام شأنگ را برای امپراتور لی چونگمائو را احیا کرد و نام پس از مرگ شان را به او داد که به معنای واقعی کلمه به معنای "در سنین کودکی درگذشت" است. لی چونگمائو همچنین در تاریخها به عنوان امپراتور شائو مشهور است ، که به معنای واقعی کلمه به معنای "امپراتور شیرخواره" است. بیشتر مورخان سنتی او را امپراتور مشروعیت نمی دانند و وی را در لیست امپراتوران سلسله تنگ نمی گنجانند، اگرچه معمولاً مورخین مدرن نیز چنین می کنند.

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ Zizhi Tongjianvol. 209.
  2. The chronicles of the reigns of Emperor Shang's father ژونگ زونگ و uncle رویزونگ (دودمان تانگ), which included his own brief reign, in the Old Book of Tang, indicated that he was 15 at the time of his brief reign in 710, making him born in 695, but, in his own biography, gave his age as 16 at the time of death in 714, making him born in 698. It is not known which account is correct. Compare Old Book of Tang, vols. 7 and 86.
  3. 兩千年中西曆轉換[پیوند مرده]
  4. Zizhi Tongjian, vol. 211.