اقتصاد
اِقتصاد یا ترازمان (به انگلیسی: Economy) به یک نظام اقتصادی در یک یا چند منطقه جغرافیایی یا سیاسی خاص گفته می‌شود و در برگیرنده تولید، توزیع یا تجارت، مصرف کالاها و خدمات در آن منطقه یا کشور می‌باشد. یک اقتصاد مجموع کل ارزش معاملات میان فعالان اقتصادی نظیر افراد، گروه‌ها، سازمان‌ها و حتی ملت‌هاست.
اقتصاد، برآیندِ کلیه فرایندهایی است که فرهنگ، ارزش، آموزش، تکامل تکنولوژیکی، تاریخ، سازمان اجتماعی، ساختار سیاسی، سیستم‌های قانونی، جغرافیا و همین‌طور مواهب طبیعی را در بر می‌گیرد. این عوامل زمینه، محتوا و شرایطی را تعیین می‌کند که یک اقتصاد در آن عمل می‌کند. برخی فرهنگ‌ها اقتصادهای مولدتری را به وجود می‌آورند و لذا ارزش یا تولید ناخالص داخلی بیشتری را تولید می‌کنند.
در واقع واژهٔ اقتصاد در دنیای امروز معانی متعددی دارد که بیان کننده رویکردهای متفاوت در بیان محتوای اصلی اقتصاد است.[۱][۲] و در یک تعریف کامل اقتصاد، علم تخصیص بهینهٔ منابع محدود به خواسته‌های نامحدود است.
تعاریف
ویرایشفرهنگ لغت آکسفورد اقتصاد را این گونه تعریف کرده است: اقتصاد ارتباط میان تولید، تجارت و عرضهٔ پول، در یک کشور یا منطقهٔ مشخص می‌باشد.[۳] در تعریفی دیگر اقتصاد، مجموعهٔ بزرگی از فعالیت‌های به‌هم‌پیوسته تولیدی و مصرفی دانسته‌شده که به‌تعیین چگونگی تخصیص منابع کمیاب کمک می‌رسانند.[۴] اقتصاد همچنین به‌صورت «شبکه‌ای از تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان کالاها و خدمات (محصولات) در یک مکان، منطقه یا کشور» تعریف شده است.[۵]
علوم مرتبط
ویرایشامروزه، طیف وسیعی از حوزه‌هایِ مختلف علوم اجتماعی از جامعه‌شناسی (جامعه‌شناسی اقتصادی) و تاریخ (تاریخ اقتصادی) گرفته تا انسان‌شناسی (انسان‌شناسی اقتصادی) و جغرافیا (جغرافیای اقتصادی) به بررسی و تجزیه و تحلیل جنبه‌های مختلف اقتصادی حیات جمعی انسان‌ها می‌پردازد.
اقتصاد واقعی
ویرایشبا توجه به اهمیت رو به رشد بخش مالی اقتصاد، در عصر حاضر، تحلیل‌گران اصطلاح اقتصاد واقعی را به کار می‌گیرند تا بخش واقعی اقتصاد را که واقعاً با تولید کالاها و خدمات ارتباط دارد، از بخش مالی اقتصادی (یا اقتصاد کاغذی) تفکیک کند که مرتبط با خرید و فروش در بازارهای مالی است.
معیارهای اندازه‌گیری یک اقتصاد
ویرایشبا استفاده از مفهوم‌های زیر می‌توان معیارها و شاخص‌هایی را برای شناخت و اندازه‌گیری اقتصاد به دست آورد:
مقادیر واقعی و اسمی
ویرایشاز آنجا که قیمت‌ها در طول زمان متغیرند و برای این که نگاه واقعی‌تر به اقتصاد داشته باشیم، اقتصاددانان و آمارگران برخی از معیارهای اندازه‌گیری اقتصاد را بر اساس میزان تورم تعدیل و مقادیر اسمی را به مقادیر واقعی تبدیل می‌کنند؛ مثلاً، درآمد ناخالص ملی اسمی معمولاً به درآمد ناخالص ملی واقعی تبدیل می‌شود تا میزان رشد یک اقتصاد محاسبه شود.
جایگاه اقتصاد ایران در دنیا و منطقه
ویرایشمقاله اصلی: اقتصاد ایران
در حال حاضر، ایران بر اساس فهرست صندوق بین‌المللی پول با توجه به درآمد ناخالص ملی اسمی بیست و یکمین و بر اساسِ درآمد ناخالص ملی تعدیل شده با شاخص برابری قدرت خرید هفدهمین اقتصاد بزرگ دنیاست. در این رتبه‌بندی و بر اساس معیار اولی به ترتیب کشورهای ترکیه و عربستان سعودی و بر اساس معیار دوم کشور ترکیه بالاتر از ایران قرار می‌گیرند.
اقتصاد غیررسمی
ویرایشمقاله اصلی: اقتصاد غیررسمی
اقتصاد غیررسمی فعالیت‌های اقتصادی را شامل می‌شود که برخلاف اقتصاد رسمی، نه مالیاتی می‌پردازد و نه تحت نظارت دولت انجام می‌گیرد؛ از این رو، اقتصاد غیررسمی در محاسبات مربوط به تولید ناخالص ملی نمی‌آیند. اگرچه غالباً اقتصاد غیررسمی با مباحث مربوط به کشورهای در حال توسعه پیوند خورده است، تمامی نظام‌های اقتصادی درجاتی از اقتصاد غیررسمی را شامل می‌شوند.
جستارهای وابسته
ویرایش
- اقتصاد ارزشی
- اقتصاد اطلاعات
- اقتصاد آموزش
- اقتصاد آنارشیستی
- اقتصاد انرژی
- اقتصاد باز
- اقتصاد بازار
- اقتصاد ببر
- اقتصاد بخش عمومی
- اقتصاد بدون نفت
- اقتصاد برنامه‌ریزی شده
- اقتصاد بین‌الملل
- اقتصاد پسا کینزی
- اقتصاد پولی
- اقتصاد پیچیدگی
- اقتصاد تجربی
- اقتصاد تسهیمی
- اقتصاد تک محصولی
- اقتصاد تکاملی
- اقتصاد توجه
- اقتصاد توسعه
- اقتصاد جانب عرضه
- اقتصاد جدید
- اقتصاد جریان اصلی
- اقتصاد جنگل
- اقتصاد جهانی
- اقتصاد چوب
- اقتصاد خانه
- اقتصاد خانواده
- اقتصاد خلاق
- اقتصاد داده بنیاد
- اقتصاد دانش بنیان
- اقتصاد دسترسی
- اقتصاد دگراندیشانه
- اقتصاد دورانی
- اقتصاد دولتی
- اقتصاد دیجیتال
- اقتصاد رابین هودی
- اقتصاد رفاه
- اقتصاد رفتاری
- اقتصاد ریاضتی
- اقتصاد زیرزمینی
- اقتصاد زیستی
- اقتصاد سبز
- اقتصاد سلامت
- اقتصادسنجی
- اقتصاد سیاسی
- اقتصاد سیاسی بین‌الملل
- اقتصاد شهری
- اقتصاد صنعتی
- اقتصاد عصب بنیان
- اقتصاد عمومی
- اقتصاد فرهنگی
- اقتصاد کاذب
- اقتصاد کار
- اقتصاد کاربردی
- اقتصاد کسب و کار
- اقتصاد کشاورزی
- اقتصاد کلاسیک
- اقتصاد کلان
- اقتصاد کینزی
- اقتصاد کینزی نو
- اقتصاد کاربردی
- اقتصاد مارکسی
- اقتصاد متعارف
- اقتصاد متن باز
- اقتصاد محاسباتی
- اقتصاد محیط زیست
- اقتصاد مختلط
- اقتصاد مدیریتی
- اقتصاد مشارکتی
- اقتصاد معیشتی
- اقتصاد مقاومتی
- اقتصاد منابع طبیعی
- اقتصاد مهندسی
- اقتصاد نفت
- اقتصاد نهادگرا
- اقتصاد نهادگرایی
- اقتصاد نهادگرایی جدید
- اقتصاد نوظهور
- اقتصاد هزینه مبادله
- اقتصاد هیدروژن
- اقتصاد و اجتماع
- اقتصاد و مدیریت دارو
- اقتصاد یادگیری
- اقتصاد بیوفیزیکی
- اقتصاد بوم‌شناختی
پانویس
ویرایش
- ↑ نظریه‌های اقتصاد سیاسی. ترجمه محمود عبدالله زاده.
- ↑ «اقتصاد چیست؟ معرفی انواع اقتصاد و شاخص‌های اقتصادی». نظارت. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۰۳.
- ↑ Oxford Advanced Learner's Dictionary, Sixth edition, 2000
- ↑ وبگاه اینوستوپدیا- تاریخ بازدید ۳۰ تیر ۱۳۹۲.
- ↑ «بیزنس دیکشنری- تاریخ بازدید ۳۰ تیر ۱۳۹۲». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۳.
منابع
ویرایش- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Economy». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۳.