Ĥajfo
| Ĥajfo | ||
| hebree חיפה, arabe حيفا | ||
| urbo | ||
 | ||
|
||
| Oficiala nomo: חיפה | ||
| Kromnomo: Blanka Urbo | ||
| Lando |  Israelo
| |
|---|---|---|
| Distrikto | Distrikto Ĥajfo | |
| Historia regiono | Izraela reĝlando | |
| Memorindaĵoj | Maŭzoleo de Báb | |
| Konstruaĵo | Universitato Ĥajfo | |
| Situo | Ĥajfo | |
| - alteco | 475 m s. m. | |
| - koordinatoj | 32° 49′ 0″ N 34° 59′ 0″ O / 32.81667 °N, 34.98333 °O (mapo) | |
| Areo | 63,67 km² (6 367 ha) | |
| Loĝantaro | 264 800 (2012) | |
| Urbestro | Einat Kalisch-Rotem | |
| Horzono | IST (UTC+2) | |
| - somera tempo | ISST (UTC+3) | |
| Poŝtkodo | 61999 | |
| Telefona antaŭkodo | +972 3 | |
| Loko de Monda heredaĵo de UNESKO | ||
| Nomo | Blanka Urbo | |
| Tipo de heredaĵo | kultura heredaĵo | |
| Jaro | 2003 (#27) | |
| Kriterioj | ii, iv | |
  Situo enkadre de Israelo
| ||
 urba mapo
| ||
 Situo enkadre de Azio
| ||
 Vikimedia Komunejo: Haifa
| ||
| Retpaĝo: haifa.muni.il | ||
| ||
Ĥajfo (ankaŭ Hajfo, arabe حيفا, Ħayfā, hebree חיפה, Ħêphāh) estas la 3-a plej granda urbo de Israelo post Tel-Avivo kaj Jerusalemo.
Laŭ la stato de 2021 en Ĥajfo vivis 282 831 loĝantoj sur areo de 57 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 4 962 loĝantoj/km².
Krome, ĝi ankaŭ estas konsiderita la regiona "ĉefurbo" de la nordo de Israelo, nome la Galileo.
Ĝeneralaj informoj
[redakti | redakti fonton]Ĥajfo situas en norda Israelo ĉe la norda deklivo de Karmel-montaro, ĉe la Mediteranea maro: ĝi estas la plej granda havenurbo de Israelo, pere de la Haveno de Ĥajfo.
Pro la situo de Ĥajfo, la urbopartoj troviĝas ĝis ĉirkaŭ 400 metrojn super la marnivelo. Oni povas dispartigi la urbojn je 3 partoj:
- ĉe la maro troviĝas la industria areo, haven-, fervojoinstalaĵoj. La plej granda parto de la araba loĝantaro loĝas tie.
- Duonalte (80-120 metrojn super la maro) troviĝas la vendejegoj, amuzejoj. Tiu parto (Hadar Ha'Carmel) estiĝis en 1920.
- En la plej alta parto de la urbo (Central Carmel) troviĝas la hoteloj, restoracioj, domoj de riĉuloj. Ĉe la suda urba elirvojo kaj tiel ĉe la plej alta parto (super 400 m) de la urbo troviĝas la Universitato de Ĥajfo kun karakteriza turdomo. La diversaj niveloj de Ĥajfo interligiĝas per la sola (dentorela) metroo de Israelo, la t.n. Carmelit.
- En Hajfa troviĝas la Monda Centro de la Bahaa kredo.
Esperantistoj
[redakti | redakti fonton]
Partneraj urboj
[redakti | redakti fonton]Ĥajfo havas partnerajn rilatojn kun la sekvaj urboj:
Marsejlo (Francio), ekde 1962
Portsmouth (Britio), ekde 1962- Hackney (Britio), ekde 1968
Manilo (Filipinoj), ekde 1971
San-Francisko (Usono, Kalifornio), ekde 1973
Aalborg (Danio), ekde 1973
Kaburbo (Sud-Afriko), ekde 1975
Bremen (Germanio), ekde 1978- Newcastle (Britio), ekde 1979
Antverpeno (Belgio), ekde 1986- Mainz (Germanio), ekde 1987
- Düsseldorf (Germanio), ekde 1988
Rosario (Argentino), ekde 1988
Odeso (Ukrainio), elde 1992
Ŝanhajo (Ĉinio), ekde 1994
Limassol (Kipro), ekde 2000- Fort Lauderdale (Usono, Florido), ekde 2002
- Erfurt (Germanio), ekde 2005
- Mannheim (Germanio), ekde 2005
- Ŝenzhen, Ĉinio (2012)
- Ŝantou, Ĉinio (2015)
- Bakuo, Azerbajĝano
Amikeckonsento
[redakti | redakti fonton]- Boston (Usono, Masaĉuseco), ekde 1999
- Porto-Alegro, Brazilo
Kooperacikonsento
[redakti | redakti fonton]- Torino, Italio
- Dayton Ohio, Usono
- Sankt-Peterbugo, Rusio
Historio
[redakti | redakti fonton]Ĥajfo menciiĝas jam en la Biblio...
La Monton Karmel' oni povas rigardi kvazaŭ "spiritan lumturon" por la Homaro tra la jarcentoj. [1] Arkivigite je 2006-12-24 per la retarkivo Wayback Machine
Famuloj
[redakti | redakti fonton]En Hajfo mortis:
- hungardevena juda arkitekto Tibor Schön
- hungardevena juda hebreisto Salamon Widder
- hungardevena juda verkisto János Giszkalay.
Eksteraj ligiloj
[redakti | redakti fonton] Bildoj, sonoj kaj videoj pri temo Ĥajfo en Vikimedia Komunejo
- http://www.haifa.muni.il
- http://www.haifa.ac.il Arkivigite je 2011-07-18 per la retarkivo Wayback Machine
- http://www.haifa.muni.il/English/Default.htm
- http://www.technion.ac.il/english/index.html Arkivigite je 2003-12-03 per la retarkivo Wayback Machine
