Βικιπαίδεια

Αίγυπτος

χώρα της βορειοανατολικής Αφρικής

Συντεταγμένες: 26°02′00″N 29°13′00″E / 26.0333°N 29.2167°E / 26.0333; 29.2167

Αυτό το λήμμα αφορά το σύγχρονο κράτος. Για τον αρχαίο πολιτισμό, δείτε: Αρχαία Αίγυπτος.

Η Αίγυπτος, επίσημα γνωστή ως Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου (αραβικά: جمهورية مصر العربية‎‎, Γκουμχουρίγια Μισρ ελ-Αραμπίϊα, όπου مصر, Μισρ, σημαίνει Αίγυπτος, κοπτικά: Ϯⲙⲉⲑⲙⲏϣ ⲛ̀Ⲭⲏⲙⲓ ⲛ̀Ⲁⲣⲁⲃⲟⲥ, όπου Ⲭⲏⲙⲓ σημαίνει «Αίγυπτος») είναι κράτος που βρίσκεται στη βορειοανατολική Αφρική και εν μέρει στη χερσόνησο του Σινά, η οποία αποτελεί ισθμό προς τη νοτιοδυτική Ασία, κάνοντάς την έτσι διηπειρωτική χώρα και θεωρείται μια μεγάλη δύναμη στη Βόρεια Αφρική, τη Μεσόγειο Θάλασσα στον Ισλαμικό κόσμο και την Ερυθρά Θάλασσα. Καλύπτει μια έκταση 1.001.450 τ.χλμ.. Η Αίγυπτος από τα βορειοανατολικά συνορεύει με τη Λωρίδα της Γάζας και το Ισραήλ, δυτικά με τη Λιβύη και νότια με το Σουδάν. Βρέχεται βόρεια από τη Μεσόγειο και ανατολικά από την Ερυθρά Θάλασσα.

Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου
جمهورية مصر العربية (Αραβικά)
Ϯⲙⲉⲑⲙⲏϣ ⲛ̀Ⲭⲏⲙⲓ ⲛ̀Ⲁⲣⲁⲃⲟⲥ (Κοπτικά)

Σημαία
Εθνόσημο
Εθνικός ύμνος: Μπιλάντι, Μπιλάντι, Μπιλάντι
(ελληνικά: Πατρίδα μου, Πατρίδα μου, Πατρίδα μου)
Τοποθεσία της χώρας στον κόσμο
και μεγαλύτερη πόληΚάιρο
30°03′22″N 31°14′22″E / 30.0561°N 31.2394°E / 30.0561; 31.2394 (Κάιρο)
Αραβικά1
Ημιπροεδρική Δημοκρατία
Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι
Μουσταφά Μαντμπουλί
Νομοθετικό σώμα
Νομοθεσία με προεδρικά διατάγματα (προσωρινά μέχρι να εκλεγούν τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων)
Ανεξαρτησία
Από το Ην. Βασίλειο
Κήρυξη Δημοκρατίας
Ισχύον Σύνταγμα
28 Φεβρουαρίου 1922
18 Ιουνίου 1953
18 Ιανουαρίου 2014
 • Σύνολο
 • % Νερό
 • Σύνορα
Ακτογραμμή
1.001.450 km2 (30η)
0,632%
2.665 km
2.450 km
Πληθυσμός
 • Εκτίμηση 2024 
 • Απογραφή 2017 
 • Πυκνότητα 
105.914.499[1] (14η) 
94.798.827 [2]  
105,7 κατ./km2 (107η) 
ΑΕΠ (ΙΑΔ)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 
1.132,366 δισ. $[3] (26η)  
12.553 $[3] (102η) 
ΑΕΠ (ονομαστικό)
 • Ολικό  (2016)
 • Κατά κεφαλή 
332,349 δισ. $[3] (43η)  
3.684 $[3] (113η) 
ΔΑΑ (2021)Μείωση 0,731[4] (97η) – υψηλός
ΝόμισμαΛίρα Αιγύπτου (EGP)
 • Θερινή ώραEET (UTC +2)
(UTC +3)
Internet TLD.eg
Οδηγούν σταδεξιά
Κωδικός κλήσης+20
1 Η διάλεκτος που ομιλείται είναι η Αιγυπτιακή Αραβική

Η Αίγυπτος είναι μια από τις πιο πολυπληθείς χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Η μεγάλη πλειονότητα των 105.914.499 κατοίκων της[1] ζει κοντά στις όχθες του ζωοδότη ποταμού Νείλου, μια έκταση περίπου 40.000 τ.χλμ., που είναι η μόνη αρδεύσιμη και εύφορη γη της χώρας. Ουσιαστικά, οι όχθες του Νείλου είναι μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του κόσμου με πυκνότητα πληθυσμού παρόμοια με αυτή του Μπανγκλαντές. Μεγάλες περιοχές της ερήμου Σαχάρας είναι αραιοκατοικημένες. Πάνω από τον μισό του πληθυσμού της ζει στις αστικές περιοχές και η μεγάλη πλειονότητα του αστικού πληθυσμού ζει στις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις, Κάιρο (πρωτεύουσα), Αλεξάνδρεια και άλλες μεγάλες πόλεις κατά μήκος του Νείλου.

Η Αίγυπτος έχει μια από τις μεγαλύτερες ιστορίες οποιασδήποτε χώρας, η οποία ανιχνεύει την κληρονομιά της κατά μήκος του Δέλτα του Νείλου από την 6η–4η χιλιετία π.Χ. Θεωρούμενη κοιτίδα πολιτισμού, η Αρχαία Αίγυπτος κατέγραψε μερικές από τις πρώτες εξελίξεις της γραφής, της γεωργίας, της αστικοποίησης, της οργανωμένης θρησκείας και της κεντρικής κυβέρνησης στον κόσμο.[5] Εμβληματικά μνημεία όπως η Νεκρόπολη της Γκίζας και η Μεγάλη Σφίγγα της, καθώς και τα ερείπια της Μέμφιδας, της Θήβας, του Καρνάκ και της Κοιλάδας των Βασιλέων, αντικατοπτρίζουν αυτή την κληρονομιά και παραμένουν ένα σημαντικό επίκεντρο επιστημονικού και λαϊκού ενδιαφέροντος. Η μακρά και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Αιγύπτου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εθνικής της ταυτότητας, η οποία αντικατοπτρίζει τη μοναδική διηπειρωτική της θέση που είναι ταυτόχρονα Μεσογειακή, Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής.[6] Η Αίγυπτος ήταν ένα πρώιμο και σημαντικό κέντρο του Χριστιανισμού, αλλά εξισλαμίστηκε σε μεγάλο βαθμό τον έβδομο αιώνα και παραμένει μια κυρίως μουσουλμανική χώρα, αν και με σημαντική χριστιανική μειονότητα.

Η σύγχρονη Αίγυπτος χρονολογείται από το 1922, όταν κέρδισε την ανεξαρτησία της από τη Βρετανική Αυτοκρατορία ως μοναρχία. Μετά την επανάσταση του 1952, η Αίγυπτος αυτοανακηρύχτηκε δημοκρατία και το 1958 συγχωνεύτηκε με τη Συρία για να σχηματίσει την Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία, η οποία διαλύθηκε το 1961. Κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα, η Αίγυπτος υπέμεινε κοινωνικές και θρησκευτικές διαμάχες και πολιτική αστάθεια, πολεμώντας πολλές ένοπλες συγκρούσεις με το Ισραήλ το 1948, 1956, 1967 και 1973, και κατέχοντας τη Λωρίδα της Γάζας κατά διαστήματα μέχρι το 1967. Το 1978, η Αίγυπτος υπέγραψε τις Συμφωνίες του Καμπ Ντέιβιντ, αποχωρώντας επίσημα από τη Λωρίδα της Γάζας και αναγνωρίζοντας το Ισραήλ. Η χώρα συνεχίζει να αντιμετωπίζει προκλήσεις, από πολιτικές αναταραχές, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης επανάστασης του 2011 και των συνεπειών της, μέχρι την τρομοκρατία και την οικονομική υπανάπτυξη. Η σημερινή κυβέρνηση της Αιγύπτου, μια ημιπροεδρική δημοκρατία υπό την ηγεσία του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, έχει περιγραφεί από αρκετούς ως αυταρχική ή επικεφαλής ενός αυταρχικού καθεστώτος, υπεύθυνη για τη διαιώνιση των προβληματικών επιδόσεων της χώρας στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η χώρα είναι διάσημη για τον αρχαίο πολιτισμό της και μερικών από τα πιο διάσημα μνημεία, που περιλαμβάνουν την Γκίζα και το σύμπλεγμα των πυραμίδων, καθώς και τη Μεγάλη Σφίγγα. Η νότια πόλη του Λούξορ περιλαμβάνει πολλά αρχαία τεχνουργήματα, όπως τον Ναό του Καρνάκ και την Κοιλάδα των Βασιλέων. Η Αίγυπτος θεωρείται ως ένα σημαντικό πολιτικά και πολιτιστικά έθνος της Μέσης Ανατολής αλλά και της Αφρικής.

Κατέχει, ακόμη, μια από τις πιο ανεπτυγμένες οικονομίες στη Μέση Ανατολή, με τομείς όπως ο τουρισμός, η γεωργία, η βιομηχανία και οι υπηρεσίες, που μοιράζονται σχεδόν ίσα μερίδια του ΑΕΠ της χώρας. Συνολικά, η Αιγυπτιακή Οικονομία είναι ταχέως αναπτυσσόμενη, εν μέρει χάριν της νομοθεσίας της, που στοχεύει στην προσέλκυση επενδύσεων, σε συνδυασμό με την εσωτερική και πολιτική σταθερότητα και την εμπορική φιλελευθεροποίηση.

Η Αίγυπτος θεωρείται περιφερειακή δύναμη στη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και τον μουσουλμανικό κόσμο και μια μεσαία δύναμη παγκοσμίως.[7] Είναι μια αναπτυσσόμενη χώρα, καταλαμβάνοντας την 116η θέση στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Έχει μια διαφοροποιημένη οικονομία, η οποία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Αφρική, η 33η μεγαλύτερη οικονομία σε ονομαστικό ΑΕΠ και η 20η μεγαλύτερη παγκοσμίως σε ΙΑΔ. Η Αίγυπτος είναι ιδρυτικό μέλος των Ηνωμένων Εθνών, του Κινήματος των Αδεσμεύτων, του Αραβικού Συνδέσμου, της Αφρικανικής Ένωσης, του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας και του Παγκόσμιου Φόρουμ Νεολαίας.

Ετυμολογία

Επεξεργασία
kmt
niwt
Αίγυπτος
σε ιερογλυφικά

Στα αρχαία αιγυπτιακά το όνομα της χώρας ήταν Kemet (km.t), που σημαίνει «Μαύρη γη», αναφερόμενο στα εύφορα μαύρα ιζήματα του Νείλου, στα ετήσια πλημμυρισμένα από τον Νείλο χωράφια, διαφοροποιούμενο έτσι από την «Κόκκινη γη» (dsr.t) της ερήμου.[8] Το όνομά άλλαξε από «kīmi» σε «kīmə» στην Κοπτική Περίοδο της Αιγυπτιακής Γλώσσας και εμφανίστηκε στα (πολύ) Αρχαία Ελληνικά σε «Χημία» («Khēmía»).[9] Ένα άλλο όνομα ήταν το «Ta Mery» (t3-mry), που σημαίνει «αγαπημένη χώρα».[10] Τα ονόματα της Άνω και Κάτω Αιγύπτου ήταν «Ta-Shemaw» («t3-šmˁw»), δηλαδή «χώρα των σπαρτών», και «Ta-Mehw» («t3 mḥw»), δηλαδή «χώρα των παπύρων», αντίστοιχα.

Η ελληνική ονομασία «Αίγυπτος» προέρχεται από την αρχαιότερη Γραμμική Β΄ (μυκηναϊκή ελληνική) «ai-ku-pi-ti-jo», που μεταφέρθηκε στα μεταγενέστερα Αρχαία Ελληνικά με τη σύγχρονη μορφή του. Το επίθετο «αιγύπτιος» μετατράπηκε στα Κοπτικά ως «γύπτιος», «κύπτιος» και από εκεί στα Αραβικά ως «qubṭī» και μετά σε «qubṭ» στα Αγγλικά Κοπτικά. Η ελληνική ονομασία φέρεται ότι προερχόταν από τη νεώτερη αρχαίας Αιγυπτιακή φράση (Αμάρνα) «Hikuptah», που προερχόταν με τη σειρά της από την παραφθορά της αρχαιότερης «Hwt-ka-Ptah» («ḥwt-k3-ptḥ»), η οποία σήμαινε «οίκος της ψυχής (ka) του Πτα», ονομασία ενός ναού του θεού Πτα στη Μέμφιδα[11].

Το «Miṣr», το αραβικό και σύγχρονο επίσημο όνομα της Αιγύπτου (στα Αιγυπτιακά Αραβικά «Maṣr», είναι σημιτικής προέλευσης, απευθείας παράγωγη από άλλες σημιτικές λέξεις για την Αίγυπτο, όπως η Εβραϊκή «מִצְרַיִם» («Mitzráyim»), που σημαίνει «τα δύο στενά», σε αναφορά της παλαιάς δυναστικής διαίρεσης σε Άνω και Κάτω Αίγυπτο[12]. Η ίδια λέξη πολύ συχνά μεταφράζεται και σαν «μητρόπολη», «πολιτισμός», «χώρα» ή «συνοριακή γη».

Ιστορία

Επεξεργασία
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη!
Κύριο λήμμα: Ιστορία της Αιγύπτου
 
Οι πυραμίδες της Γκίζας είναι το παλαιότερο από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου και το μόνο που εξακολουθεί να υπάρχει.

Η χώρα που είναι γνωστή ως Αίγυπτος έχει μια μακριά και πολύπλοκη, πληθυσμιακή ιστορία. Αυτό συνέβη εν μέρει λόγω της γεωγραφικής της χωροθέτησης στα σταυροδρόμια πολλών κύριων πολιτιστικών περιοχών: της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, της Σαχάρας και της Ανατολικής Αφρικής. Επιπρόσθετα η Αίγυπτος δέχθηκε πολλές μαζικές εισβολές κατά τη διάρκεια της μακράς της ιστορίας, περιλαμβάνοντας τους Χαναανίτες, τους Λίβυους, τους Νούβιους, τους Ασσύριους, τους Κουσίτες, τους Πέρσες, τους Έλληνες, τους Ρωμαίους, τους Άραβες, τους Οθωμανούς, τους Γάλλους και τους Βρετανούς. Οι πολλές κατακτήσεις μέσα στον χρόνο κάνουν ερευνητική τη σχέση μεταξύ σύγχρονων και αρχαίων Αιγυπτίων.

Το περιβάλλον έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ιστορία της Αιγύπτου. Όταν η ανομβρία ανάγκασε τους πρώτους νομάδες κατοίκους να μεταναστεύσουν προς την κοιλάδα του Νείλου, η εύφορη πεδιάδα γέννησε ένα λαό ο οποίος έδωσε κάποια από τα σημαντικότερα επιτεύγματα στην ιστορία του ανθρώπου και δημιούργησε έναν πολιτισμό που θα παρέμενε σχεδόν αναλλοίωτος επί 3000 χρόνια.

Μολονότι ως αρχή της αιγυπτιακής ιστορίας θεωρείται το 3100 π.Χ., ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας εντοπίζονται κατά την προδυναστική περίοδο, χιλιάδες χρόνια πριν από αυτή την ημερομηνία. Η Σαχάρα ήταν κάποτε μία καταπράσινη, εύφορη σαβάνα, οι νομάδες κάτοικοι της οποίας κυνηγούσαν ζώα και τα σχεδίαζαν στους βράχους (πετρογλυφικά). Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ότι οι βοσκοί της Νάμπτα Πλάγια στη Δυτική Έρημο κατασκεύαζαν πέτρινα κυκλικά ημερολόγια ήδη από το 8000 π.Χ.

 
Η πτολεμαϊκή βασίλισσα Κλεοπάτρα Ζ΄ της Αιγύπτου και ο γιος της από τον Ιούλιο Καίσαρα, Πτολεμαίος ΙΕ΄ Καισαρίων.

Ο τρόπος ζωής αυτών των λαών παρέμεινε ο ίδιος επί 4000 χρόνια, όμως καθώς το κλίμα γινόταν όλο και ξηρότερο εγκατέλειψαν την έρημο (ντεσρέτ ή κόκκινη γη) για τις όχθες του Νείλου, όπου οι ετήσιες πλημμύρες έκαναν γόνιμο το έδαφος (κεμέτ ή μαύρη γη)[13]. Οι ανασκαφές στους οικισμούς τους αποκάλυψαν έναν εκλεπτυσμένο πολιτισμό, με σπίτια και εργαστήρια από πλίνθους και πρωτόγονους ναούς.

Η ανάγκη οργάνωσης των οικισμών αυτών οδήγησε στην επινόηση του πρώτου «αλφαβήτου» στον κόσμου, των ιερογλυφικών. Ανασκαφές στην Άβυδο έδειξαν ότι η γραφή αυτή χρησιμοποιείτο από το 3250 π.Χ., αρκετούς αιώνες πριν από τα πρώτα γραπτά κείμενα της Μεσοποταμίας. Με την επέκτασή τους, οι κοινότητες αναπόφευκτα ήρθαν σε σύγκρουση. Η χώρα διαιρέθηκε σε δύο αντίπαλα βασίλεια, του βορρά (Κάτω Αίγυπτος) και του νότου (Άνω Αίγυπτος). Γύρω στο 3100 π.Χ. ενώθηκαν για πρώτη φορά, σχηματίζοντας ενιαίο κράτος. Το γεγονός αυτό μνημονεύεται στον τελετουργικό χρωματοτρίπτη του βασιλιά Μήνη (γνωστός και ως Ναρμέρ) που βρέθηκε στην Ιεράκων πόλη. Πρόκειται ίσως για το σημαντικότερο ιστορικό μνημείο ολόκληρης της αιγυπτιακής ιστορίας, αφού καταγράφει τη δημιουργία του πρώτου έθνους-κράτους. Η στάση του, καθώς είναι έτοιμος να συντρίψει το κρανίο του νικημένου εχθρού του, καθιερώθηκε ως ο τρόπος απεικόνισης των Αιγύπτιων βασιλιάδων για τα επόμενα 3000 χρόνια. Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του πολιτισμού της αρχαίας Αιγύπτου και η πραγματική απαρχή της αιγυπτιακής ιστορίας και του αιγυπτιακού πολιτισμού συμπίπτει με την αρχή αυτής της περιόδου.

Η οριοθέτηση των Ανατολικών συνόρων είναι συνδεδεμένη με τη δημιουργία στην Παλαιστίνη, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, του κράτους του Ισραήλ. Με τις συμφωνίες ανακωχής του 1949, η Αίγυπτος καθόριζε τη διοίκησή της στο τμήμα της Παλαιστίνης (βρετανική εντολή) που λεγόταν Λωρίδα της Γάζας, η οποία είχε παραχωρηθεί στο αραβο-παλαιστινιακό κράτος από το σχέδιο διαμελισμού του ΟΗΕ το 1947, το οποίο δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Τις λωρίδες της Γάζας και του Σινά κατέλαβαν όμως οι δυνάμεις του Ισραήλ στη διάρκεια της αραβοϊσραηλινής σύρραξης του 1967.

 
Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ στη Μανσούρα, 1960

Από τον Μάιο μέχρι το τέλος Οκτωβρίου του 1969, σχεδόν επί καθημερινής βάσεως αιγυπτιακές μονάδες συγκρούονταν με ισραηλινές δυνάμεις κατά μήκος της διώρυγας του Σουέζ. Η σημαντικότερη από τις αιγυπτοϊσραηλινές συγκρούσεις σημειώθηκε στις 20 Ιουλίου. Η επίθεση άρχισε τα χαράματα με την κατάληψη από τους Ισραηλινούς, ύστερα από σκληρή μάχη σώμα με σώμα, αιγυπτιακού φρουρίου ενώ διεξαγόταν σφοδρή μονομαχία πυροβολικού και στον ουρανό πάνω από το Σουέζ συγκρούονταν δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη αμφοτέρων των πλευρών. Ο τελικός απολογισμός της σύγκρουσης είναι ζήτημα υποκειμενικό, καθώς κάθε πλευρά έδωσε στη δημοσιότητα τα δικά της στοιχεία για νεκρούς, τραυματίες και καταρρίψεις[14].

Το 1973, οι Αιγύπτιοι προσπάθησαν να επανακτήσουν τη χερσόνησο του Σινά, αλλά απέτυχαν. Ακολούθησαν διαπραγματεύσεις με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ που κατέληξαν (ύστερα από ενδιάμεσες συμφωνίες) στη συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ (1979) και στην οριστική αποχώρηση του Ισραήλ από τις περιοχές που κατείχε από το 1967 έως το 1982. Το 2001-2 η ένταση αναζωπυρώθηκε και οι Ισραηλινοί αναπτύχθηκαν στρατιωτικά σε όλα τα κατεχόμενα εδάφη.

Παραίτηση Μουμπάρακ 2011

Επεξεργασία

Τον Ιανουάριο του 2011 μετά τις ταραχές που εκδηλώθηκαν στην Αλγερία και την Τυνησία, της οποίας ο πρόεδρος της χώρας διέφυγε στη Σαουδική Αραβία, ξέσπασαν διαδηλώσεις και στην Αίγυπτο με αρχικό αίτημα την παραίτηση της κυβέρνησης του Χόσνι Μουμπάρακ, που εξελίχθηκε σε αίτημα παραίτησης του ίδιου. Κατά τις συμπλοκές που ακολούθησαν με δυνάμεις της αστυνομίας σκοτώθηκαν από 300 ως 684 άτομα[15][16](ανάμεσα στα οποία 135 διαδηλωτές, 12 αστυνομικοί,[17], 12 δραπέτες της φυλακής και ένας διευθυντής φυλακών)[18] Ο πρόεδρος αναγκάστηκε να προβεί σε αλλαγές στην κυβέρνηση η οποία και παραιτήθηκε και στον διορισμό Αντιπροέδρου, ωστόσο και παρότι είχε απαγορευτεί η κυκλοφορία, κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος, απαγορεύτηκαν τα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, δεν επιτράπηκε από το κράτος-δικτατορία ολικά η πρόσβαση στο διαδίκτυο και οι τηλεπικοινωνίες είχαν εκμηδενιστεί όσον αφορά τον πληθυσμό της Αιγύπτου, οι μαχητικές διαδηλώσεις συνεχίστηκαν, κυρίως στο Κάιρο. Ο Μουμπάρακ εξαναγκάστηκε σε παραίτηση στις 11 Φεβρουαρίου.[19]. Η εξουσία μεταβιβάστηκε στο Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων. Στις 3 Μαρτίου 2011 ο Εσάμ Σαράφ διορίστηκε νέος πρωθυπουργός.

Πραξικόπημα 3ης Ιουλίου 2013

Επεξεργασία

Την Τετάρτη 3 Ιουλίου 2013, και ενώ οι διαδηλώσεις εναντίον του Μοχάμεντ Μόρσι συνεχίζονταν, αμέσως μετά τη λήξη της διορίας 48 ωρών του στρατιωτικού τελεσίγραφου δυνάμεις του Στρατού κατέλαβαν το κτήριο της κρατικής τηλεόρασης και έθεσαν σε περιορισμό τον Μοχάμεντ Μόρσι, καταλαμβάνοντας περιμετρικά το στρατόπεδο της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς, όπου βρισκόταν και συνέχιζε να εργάζεται ο πρόεδρος της Αιγύπτου. Ο Στρατός καθαίρεσε τον πρόεδρο Μόρσι του αξιώματός του και ανέστειλε την ισχύ του Συντάγματος[20], παρουσιάζοντας τον οδικό χάρτη που είχε σχεδιάσει τις προηγούμενες ημέρες το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο, που θα κυβερνά τη χώρα μέχρι τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές. Ο Στρατός παραχώρησε την εξουσία της χώρας στον πρόεδρο του Συνταγματικού Δικαστηρίου, δικαστή Αντλί Μανσούρ.[21].

Μελέτη της πληθυσμιακής ιστορίας

Επεξεργασία

Βιογεωγραφική προέλευση βασισμένη σε κοινωνικό-πολιτιστικά δεδομένα

Επεξεργασία

Χωροθετημένη στην ακραία βορειοανατολική γωνιά της Αφρικής, η Αρχαία Αιγυπτιακή Κοινωνία ήταν σε ένα σταυροδρόμι μεταξύ της Αφρικής και της Εγγύς Ανατολής. Οι πρώιμοι υποστηρικτές της Θεωρίας του Δυναστικού Αγώνα βάσισαν την υπόθεσή τους στην αύξηση της καινοτομίας, τη φαινομενικά ταχύρυθμη αλλαγή της κεραμικής της Προδυναστικής Περιόδου και στις αξιοσημείωτες εμπορικές επαφές μεταξύ της Αρχαίας Αιγύπτου και της Μέσης Ανατολής[22]. Αυτό δεν είναι πλέον η κυρίαρχη άποψη στην Αιγυπτιολογία, ωστόσο τα στοιχεία στα οποία βασιζόταν προτείνουν ακόμη την επιρροή από αυτές τις περιοχές[23]. Ο Φεκρί Χασάν, ο Έντουιν και άλλοι προτείνουν ως ένα σημείο την αμοιβαία επιρροή από την εσωτερική Αφρική όσο και από τον Λίβανο[24]. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ένα συγγραφέα, η επιρροή αυτή φαίνεται να είχε ελάχιστο αντίκτυπο στους αυτόχθονες πληθυσμούς που ήταν ήδη παρόντες[25].

Ένας συγγραφέας έχει δηλώσει ότι η Κοινωνία Νακάντα της Προδυναστικής Αιγύπτου, στην Άνω Αίγυπτο, είναι σχεδόν ταυτόσημη με την «Κοινωνία ομάδα-Α» του Κάτω Σουδάν[26]. Βασίστηκε εν μέρει σε ομοιότητες στους βασιλικούς τάφους του Κουστούλ, ώστε κάποιοι μελετητές να προτείνουν μια Αιγυπτιακή προέλευση στη Νουβία ανάμεσα στην «Κοινωνία Α»[27][28]. Το 1996 οι Λόβελ και Πράους ανέφεραν την παρουσία ανεξάρτητων ηγετών θαμένων στη Νακάντα που θεωρήθηκε ότι είναι σε εξαιρετικούς, υψηλότερης στάθμης τάφους, δείχνοντας ότι είναι πιο κοντά στη σχετική μορφολογία με τους πληθυσμούς της Βόρειας Νουβίας, παρά σ' αυτούς της Νότιας Αιγύπτου[29]. Ωστόσο, οι περισσότεροι μελετητές απέρριψαν αυτήν την υπόθεση και δικαιολόγησαν την ταυτόχρονη παρουσία βασιλικών τάφων με αυτούς στο Κουστούλ ως απλά επεξεργασμένη ταυτόχρονα μαζί με προβλήματα στις χρονολογικές τεχνικές[30].

Η γλώσσα του Νουβιακού λαού ήταν μια από τις Νειλοσαχαριανές γλώσσες, ενώ η γλώσσα του Αιγυπτιακού λαού ήταν μια από τις Αφροασιατικές γλώσσες.

Ο Τόμπι Γουίλκονσον, στο βιβλίο του «Γέννεση των Φαραώ» προτείνει την προέλευση των Αιγυπτίων από κάπου στην Ανατολική Έρημο[31]. Παρουσίασε ενδείξεις σύμφωνα με τις οποίες η Προδυναστική Αίγυπτος αντέγραψε την παραδοσιακή Αφρικανική κοινωνία των βοοειδών, τυπική στους Νοτιοσουδανούς και γενικά Ανατολικοαφρικανούς ημινομάδες ως σήμερα. Ο Κένταλ συμφωνεί με ότι η ερμηνεία του Ουίλκινσον ότι οι αρχαίες βραχογραφίες της περιοχής μπορούν να αντιπροσωπεύουν τα πρώτα παραδείγματα βασιλικών στεμμάτων που επίσης δείχνουν στο Κουστούλ της Νουβίας ως πιθανή υποψηφιότητα της προέλευσης του λευκού στέμματος, που είναι τα αρχαιότερα γνωστά παραδείγματα που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή.

Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι τα πρόβατα και οι κατσίκες έγιναν γνωστές στη Νουβία εδώ και περίπου 8.000 χρόνια[32]. Υπάρχει κάποια υποψία, ότι αυτή η κουλτούρα είναι πιθανό να είναι ο πρόδρομος των Αιγυπτίων, που βασίζεται στις πολιτισμικές ομοιότητες και στην κοινωνική πολυπλοκότητα, η οποία πιστεύεται ότι αντανακλά το Παλαιό Βασίλειο της Αιγύπτου, από τη Νοτιοδυτική Ασία[33][34].

Έλληνες της Αιγύπτου

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Αιγυπτιώτες

Η παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην Αίγυπτο υπήρξε αξιοσημείωτη κατά τη διάρκεια των αιώνων από την αρχαιότητα έως και τον 20ό αιώνα. Σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει ελληνικός πληθυσμός στην Αίγυπτο, συγκεντρωμένος κυρίως στην Αλεξάνδρεια και το Κάιρο.

Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία

Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της Προεδρίας του Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ δημιουργείται, το 1958, η Ηνωμένη Αραβική Δημοκρατία (ΗΑΔ) σε σύμπραξη με τη Συρία. Η ένωση έγινε μετά από δημοψήφισμα. Το νέο κράτος συνέχισε να είναι μέλος του ΟΗΕ με αυτό το όνομα. Το 1961 η Συρία αποσύρθηκε. Η Αίγυπτος συνέχισε να ονομάζεται διεθνώς με αυτό το όνομα. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1971, άλλαξε το όνομά της σε Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου[35].

Διακυβέρνηση

Επεξεργασία

Πολίτευμα

Επεξεργασία
 
Ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι είναι ο σημερινός Πρόεδρος της Αιγύπτου.

Η χώρα είναι ημιπροεδρική δημοκρατία, με αρχηγό Κράτους τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος καθορίζει την εξωτερική και αμυντική πολιτική της χώρας και διευθύνει σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό την εσωτερική και οικονομική πολιτική. Από το 1981 έως τον Φεβρουάριο του 2011 στο αξίωμα αυτό διετέλεσε ο Χόσνι Μουμπάρακ. Ύστερα από ταραχές και διαδηλώσεις με 300 και πλέον νεκρούς ο πρόεδρος Μουμπάρακ εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και εν συνεχεία ανέλαβε προσωρινός πρόεδρος ο στρατιωτικός Μοχάμεντ Χουσεΐν Ταντάουι στις 11 Φεβρουαρίου 2011 ο οποίος διόρισε πρωθυπουργό της Αιγύπτου τον ακαδημαϊκό Εσσάμ Σαράφ. Ο Σαράφ διετέλεσε πρωθυπουργός έως τον Νοέμβριο του 2011 οπότε και παραιτήθηκε και την πρωθυπουργία ανέλαβε ο Καμάλ Γκανζούρι, ο οποίος είχε διατελέσει και παλαιότερα πρωθυπουργός από το 1996 έως το 1999. Η οργάνωση του κράτους από τις αρχές ήδη της 3ης χιλιετίας π.Χ. βασιζόταν στην ιδέα της θεοποίησης του φαραώ. Ο ρόλος της θρησκείας στη ζωή των Αιγυπτίων, όπως άλλωστε και στη ζωή των λαών της Μεσοποταμίας, ήταν καθοριστικός. Πλήθος επιγραφών αναφέρουν τον φαραώ ως θεό, ενώ υπάρχουν και κείμενα που τον αντιμετώπιζαν ως άνθρωπο. Σε καμία περίπτωση δεν μείωναν όμως τη θεϊκή του υπόσταση, δεδομένου ότι οι θεοί παρουσιάζονταν με ανθρώπινες ιδιότητες στους αιγυπτιακούς μύθους. Η οργάνωση του κράτους είχε χαρακτήρα θεοκρατικό.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων, τα μέλη της οποίας εκλέγονται για πενταετή θητεία, ειδικεύεται στη νομοθεσία. Οι εκλογές διεξήχθησαν τελευταία φορά μεταξύ Νοεμβρίου 2011 και Ιανουαρίου 2012, οι οποίες αργότερα διαλύθηκαν. Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές ανακοινώθηκε ότι θα διεξαχθούν εντός 6 μηνών από την επικύρωση του συντάγματος στις 18 Ιανουαρίου 2014 και διεξήχθησαν σε δύο φάσεις, από τις 17 Οκτωβρίου έως τις 2 Δεκεμβρίου 2015.[36] Αρχικά, το κοινοβούλιο επρόκειτο να σχηματιστεί πριν από την εκλογή του προέδρου, αλλά ο προσωρινός πρόεδρος Αντλί Μανσούρ ώθησε την ημερομηνία.[37] Οι προεδρικές εκλογές της Αιγύπτου, 2014, διεξήχθησαν στις 26-28 Μαΐου 2014. Τα επίσημα στοιχεία έδειξαν συμμετοχή 25.578.233 ή 47,5%, με τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι να κερδίζει με 23.780.000 ψήφους, ή 96,9% έναντι 757.511 (3,1%) του Χαμντίν Σαμπάχι.[38]

Μετά από ένα κύμα δημόσιας δυσαρέσκειας για τις αυταρχικές υπερβολές της κυβέρνησης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας υπό τον Μοχάμεντ Μόρσι,[39] στις 3 Ιουλίου 2013 ο τότε στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσισ ανακοίνωσε την απομάκρυνση του Μόρσι από τη θέση του προέδρου και την αναστολή του συντάγματος. Συγκροτήθηκε 50μελής συνταγματική επιτροπή για την τροποποίηση του συντάγματος, το οποίο δημοσιεύθηκε αργότερα για δημόσια ψηφοφορία και εγκρίθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2014.[40]

Το 2013, το Freedom House βαθμολόγησε τα πολιτικά δικαιώματα στην Αίγυπτο με 5 (ο βαθμός 1 να αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη ελευθερία και το 7 τη λιγότερη ελευθερία) και τις πολιτικές ελευθερίες με 5, δηλαδή ως χώρα "Μερικώς Ελεύθερη".[41]

Ο αιγυπτιακός εθνικισμός προϋπήρχε του αραβικού ομολόγου του κατά πολλές δεκαετίες, έχοντας τις ρίζες του στον 19ο αιώνα και έγινε ο κυρίαρχος τρόπος έκφρασης των Αιγυπτίων αντιαποικιακών ακτιβιστών και διανοουμένων μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.[42] Η ιδεολογία που υποστηρίζεται από ισλαμιστικές οργανώσεις όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα υποστηρίζεται κυρίως από τα κατώτερα μεσαία στρώματα της αιγυπτιακής κοινωνίας.[43]

Η Αίγυπτος έχει την αρχαιότερη συνεχή κοινοβουλευτική παράδοση στον αραβικό κόσμο.[44] Η πρώτη λαϊκή συνέλευση ιδρύθηκε το 1866. Διαλύθηκε ως αποτέλεσμα της βρετανικής κατοχής του 1882, και οι Βρετανοί επέτρεψαν να λειτουργεί μόνο ένα συμβουλευτικό σώμα. Το 1923 όμως, μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας της χώρας, νέο σύνταγμα προέβλεπε κοινοβουλευτική μοναρχία.[44]

Άμυνα

Επεξεργασία
 
Δύο αιγυπτιακά ελικόπτερα Mi-17 μετά την αποβίβαση στρατιωτών στη διάρκεια εκπαιδευτικής άσκησης.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Αιγύπτου αποτελούνται από 450.000 μέλη και στα 4 σώματα: Στρατό, Ναυτικό, Πολεμική Αεροπορία και Αεροπορική Άμυνα (Air Defense Command), στα οποία οι πολίτες πρέπει να εκπληρώσουν υποχρεωτική στρατιωτική θητεία 36 μηνών. Το 1998 η στρατιωτική δύναμη της Αιγύπτου αριθμούσε 450.000 άτομα. Ο στρατός ξηράς με προσωπικό 320.000 άτομα αποτελείται μεταξύ των άλλων και από επτά τμήματα πεζικού και 23 χωριστές ταξιαρχίες. Στο ναυτικό υπηρετούν 20.000 άτομα και στην αεροπορία 30.000. Οι παραστρατιωτικές ομάδες διαθέτουν 230.000 άντρες[ασαφές]. Οι συνολικές δαπάνες για την άμυνα ανέρχονται στο 4,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ).

Εκλογές

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Εκλογές στην Αίγυπτο

Τον Νοέμβριο του 2011 ξεκίνησαν οι πρώτες εκλογές μετά την ανατροπή του προέδρου Μουμπάρακ.[45] Στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου του 2014 πρόεδρος εξελέγη με ποσοστό 96,9% ο στρατιωτικός Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι για θητεία 4 ετών.

Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω. Η ψηφοφορία είναι υποχρεωτική[46].

Διοικητική διαίρεση

Επεξεργασία
 
Διοικητική διαίρεση της Αιγύπτου

Η Αίγυπτος διαχωρίζεται σε 27 επαρχίες, γνωστές αλλιώς και ως κυβερνεία[47].

Από το 2017 έχει ανακοινωθεί ότι θα λειτουργήσουν 5 νέα κυβερνεία, αυτά είναι τα εξής[48] :

Εγκληματικότητα

Επεξεργασία

Στην Αίγυπτο ισχύει η θανατική ποινή. Ο συνολικός αριθμός των κρατουμένων φτάνει τους 64.378. Τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν πλήξει τη φήμη της Αιγύπτου ως μετριοπαθούς χώρας. Η εγκληματικότητα του δρόμου και οι κλοπές που ήταν σπάνιες, έχουν αρχίσει να αυξάνονται. Επίσης η διακοινοτική βία μεταξύ Μουσουλμάνων και Χριστιανών έχει αποκτήσει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά. Οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν ασκήσει κριτική στην αστυνομία για κατάχρηση της τρέχουσας νομοθεσίας εκτάκτου ανάγκης, που έχει ως αποτέλεσμα τη διαπίστωση βασανιστηρίων ή θανάτων πολιτικών κρατουμένων κατά τη διάρκεια της κράτησής τους.[49]

Γεωγραφία

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Γεωγραφία της Αιγύπτου

Η χώρα βρίσκεται κυρίως μεταξύ του γεωγραφικού πλάτους του 22ου και 32ου παράλληλου, και του γεωγραφικού μήκους του 25ου και 35ου αντίστοιχα. Έχει έκταση 1.001.450 τετραγωνικά χιλιόμετρα,[50] και αποτελεί την 30η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα διεθνώς. Λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και ξηρασίας το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού κατοικεί κοντά στις όχθες των ποταμών και της θάλασσας, με συνέπεια το 99% του πληθυσμού να διαμένει στο 5,5% της συνολικής έκτασης.[51]

Στα δυτικά της χώρας βρίσκεται η Λιβύη, στα νότια το Σουδάν, και στα ανατολικά μετά τη χερσόνησο του Σινά βρίσκεται η Λωρίδα της Γάζας και το Ισραήλ. Η γεωστρατηγική της θέση είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς εκτός από το ότι εκτείνεται στις ηπείρους της Αφρικής και Ασίας, στην επικράτεια της βρίσκεται η διώρυγα του Σουέζ η οποία συνδέει τη Μεσόγειο Θάλασσα με τον Ινδικό ωκεανό μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.

Με εξαίρεση τις παράκτιες περιοχές και αυτές γύρω από τον ποταμό Νείλο, το μεγαλύτερο ποσοστό της Αιγύπτου αποτελείται από έρημο -τμήματα της Λιβυκής ερήμου και της Σαχάρας- και σποραδικές οάσεις σε αυτή με γνωστότερη αυτή της όασης Σίβα στα κεντροδυτικά της χώρας. Οι άνεμοι της ερήμου οδηγούν στη δημιουργία αμμολόφων οι οποίοι μπορούν να φτάσουν έως και τα 30 μέτρα σε ύψος.

Οι μεγαλύτερες πόλεις είναι αυτές της Αλεξάνδρειας, Ασσουάν, Ασιούτ, και το Κάιρο το οποίο είναι και η πρωτεύουσα της χώρας.

Κλίμα

Επεξεργασία
 
Χάρτης κλιματικής ταξινόμησης Κέππεν για την Αίγυπτο
 
Το βύθισμα Κατάρα στα βορειοδυτικά της Αιγύπτου.

Το μεγαλύτερο μέρος της βροχής στην Αίγυπτο πέφτει τους χειμερινούς μήνες.[52] Νότια του Καΐρου, η μέση βροχόπτωση είναι μόνο περίπου 2 με 5 χιλιοστόμετρα κατά μέσο όρο ανά έτος και σε διαστήματα πολλών ετών. Σε μια πολύ λεπτή λωρίδα της βόρειας ακτής η βροχόπτωση μπορεί να φτάσει και τα 410 χιλιοστόμετρα ανά έτος,[53] κυρίως μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου. Το χιόνι πέφτει στα όρη του Σινά και σε ορισμένες από τις βόρειες παράκτιες πόλεις όπως η Δαμιέτη, η Μπαλτίμ και η Σιντί Μπαρανί, και σπάνια στην Αλεξάνδρεια. Πολύ μικρή ποσότητα χιονιού έπεσε στο Κάιρο στις 13 Δεκεμβρίου 2013, για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες.[54] Ο παγετός είναι επίσης γνωστός στα μέσα του Σινά και στο κέντρο της Αιγύπτου. Η Αίγυπτος είναι η πιο ξηρή και ηλιόλουστη χώρα στον κόσμο και το μεγαλύτερο μέρος της χερσαίας της επιφάνειας είναι έρημος.

Η Αίγυπτος έχει ένα ασυνήθιστα ζεστό, ηλιόλουστο και ξηρό κλίμα. Οι μέσες υψηλές θερμοκρασίες είναι υψηλές στα βόρεια, αλλά πολύ έως εξαιρετικά υψηλές στην υπόλοιπη χώρα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι πιο δροσεροί μεσογειακοί άνεμοι πνέουν σταθερά πάνω από τη βόρεια ακτή της θάλασσας, γεγονός που βοηθά να έχουμε πιο μέτριες θερμοκρασίες, ειδικά στο ύψος του καλοκαιριού. Ο Χαμσίν είναι ένας ζεστός, ξηρός άνεμος που πηγάζει από τις απέραντες ερήμους στον νότο και φυσά την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού. Φέρνει καυτή άμμο και σωματίδια σκόνης και συνήθως φέρνει θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας πάνω από 40 βαθμών Κελσίου και μερικές φορές πάνω από 50 βαθμών Κελσίου στο εσωτερικό, ενώ η σχετική υγρασία μπορεί να πέσει στο 5% ή και λιγότερο. Οι απόλυτες υψηλότερες θερμοκρασίες στην Αίγυπτο σημειώνονται όταν φυσά ο Χαμσίν. Ο καιρός είναι πάντα ηλιόλουστος και καθαρός στην Αίγυπτο, ειδικά σε πόλεις όπως το Ασουάν, το Λούξορ και το Ασιούτ. Είναι μια από τις λιγότερο νεφελώδεις και λιγότερο βροχερές περιοχές στη Γη.

Πριν από την κατασκευή του φράγματος του Ασουάν, ο Νείλος πλημμύριζε κάθε χρόνο (στην καθομιλουμένη Το δώρο του Νείλου) αρδεύοντας το έδαφος της Αιγύπτου. Αυτό έδωσε στην Αίγυπτο μια σταθερή συγκομιδή όλα αυτά τα χρόνια.

Η πιθανή άνοδος της στάθμης της θάλασσας λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη θα μπορούσε να απειλήσει την πυκνοκατοικημένη παράκτια λωρίδα της Αιγύπτου και να έχει σοβαρές συνέπειες για την οικονομία, τη γεωργία και τη βιομηχανία της χώρας. Σε συνδυασμό με τις αυξανόμενες δημογραφικές πιέσεις, μια σημαντική άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα μπορούσε να μετατρέψει εκατομμύρια Αιγύπτιους σε περιβαλλοντικούς πρόσφυγες μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς για το κλίμα.[55][56]

Πανίδα

Επεξεργασία

Υπάρχουν γαζέλες, αγριοπρόβατα της ερήμου, μεγάλα τρωκτικά που μοιάζουν με καγκουρό, αιγυπτιακά τσακάλια, αγριόγατες, κόμπρες στις αγροτικές περιοχές, μαγκούστα, τρία είδη βαράνων (μιας φοβερής γιγάντιας σαύρας) αλλά δεσπόζει ο περίφημος κροκόδειλος του Νείλου το μεγαλύτερο ερπετό στη Γη και του είδους με μήκος που φτάνει και τα 10 μέτρα. Επίσης υπάρχουν περί τα 350 είδη πτηνών ενώ ο Νείλος έχει πάνω από 200 ποικιλίες ψαριών.

Δημογραφία

Επεξεργασία
 
Πληθυσμιακή πυκνότητα της Αιγύπτου (αριθμός κατοίκων ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο)
Ιστορικοί πληθυσμοί (χιλ.)
Έτος Πληθ.   ±%  
1882 6.712 —    
1897 9.669 +44.1%
1907 11.190 +15.7%
1917 12.718 +13.7%
1927 14.178 +11.5%
1937 15.921 +12.3%
1947 18.967 +19.1%
1960 26.085 +37.5%
1966 30.076 +15.3%
1976 36.626 +21.8%
1986 48.254 +31.7%
1996 59.312 +22.9%
2006 72.798 +22.7%
2017 94.798 +30.2%

Με 105.914.499 κατοίκους,[1] σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2024, η Αίγυπτος είναι η πληθυσμιακά μεγαλύτερη χώρα της Μέσης Ανατολής, και η 3η πολυπληθέστερη στην Αφρική. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 71,8 χρόνια (69,6 χρόνια οι άνδρες και 74,1 οι γυναίκες).[57] Ο πληθυσμός μεγάλωσε ραγδαία από το 1970 έως το 2010 με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου τη βελτίωση της περίθαλψης και την αύξηση της αγροτικής παραγωγής.[58][59] Στα τέλη του 18ου αιώνα ο πληθυσμός της χώρας ήταν μόλις 3 εκατομμύρια.[60]

Η Αίγυπτος είναι ιδιαίτερα αστικοποιημένη, συγκεντρωμένοι κατά μήκος του ποταμού Νείλου (κυρίως του Καΐρου και της Αλεξάνδρειας), στο Δέλτα και κοντά στη Διώρυγα του Σουέζ. Οι Αιγύπτιοι διαιρούνται δημογραφικά σε αυτούς που ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα και στους φελλαχίν, ή αγρότες, που κατοικούν σε αγροτικές περιοχές, σε χωριά. Η κατοικημένη περιοχή της Αιγύπτου καταλαμβάνει 77.041 τ.χλμ., τοποθετώντας τη φυσιολογική πυκνότητα σε πάνω από 1.200 άτομα ανά τ.χλμ. παρόμοια με το Μπανγκλαντές.

Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι συγκεντρωμένο κατά μήκους του ποταμού Νείλου, το Δέλτα, καθώς και κοντά στη διώρυγα του Σουέζ.

Ενώ η μετανάστευση ήταν περιορισμένη υπό τον Νάσερ, χιλιάδες Αιγύπτιοι επαγγελματίες απεστάλησαν στο εξωτερικό στο πλαίσιο του Αραβικού Ψυχρού Πολέμου.[61][62] Η μετανάστευση από την Αίγυπτο απελευθερώθηκε το 1971, υπό τον Πρόεδρο Σαντάτ, φτάνοντας σε αριθμούς ρεκόρ μετά την πετρελαϊκή κρίση του 1973.[63][64] Η διαδικασία της μετανάστευσης σε μη αραβικά κράτη συνεχίζεται από τη δεκαετία του 1950. Περίπου 2,7 εκατομμύρια Αιγύπτιοι ζουν στο εξωτερικό, με το 70% αυτών να βρίσκονται σε άλλες αραβικές χώρες όπως τη Σαουδική Αραβία (923.600), Λιβύη (332.600), Ιορδανία (226.850) και Κουβέιτ (190.550), και το υπόλοιπο 30% σε Ευρώπη (90.000 στην Ιταλία) και Βόρεια Αμερική (318.000 στις Ηνωμένες Πολιτείες, 110.000 στον Καναδά).[65]

Εθνολογία

Επεξεργασία

Οι Αιγύπτιοι είναι μακράν η μεγαλύτερη εθνότητα στη χώρα, αποτελώντας το 99,7% του συνολικού πληθυσμού.[66] Οι εθνοτικές μειονότητες περιλαμβάνουν τους Αμπαζά (εθνότητα του Καυκάσου που έφυγε από τον ρωσικό Καύκασο κατά τη φυγή των μουσουλμάνων Καυκάσιων το 1858-1870), τους Τούρκους, τους Έλληνες, τις αραβικές φυλές Βεδουίνων που ζουν στις ανατολικές ερήμους και τη χερσόνησο του Σινά, τους βερβερόφωνους Σίβι της Όασης Σίβα και τις κοινότητες των Νουβίων που συγκεντρώνονται κατά μήκος του Νείλου. Υπάρχουν επίσης φυλετικές κοινότητες Μπέτζα συγκεντρωμένες στη νοτιοανατολική γωνιά της χώρας και μια σειρά από φυλές Ντομ κυρίως στο Δέλτα του Νείλου και το Φαγιούμ που αφομοιώνονται σταδιακά καθώς αυξάνεται η αστικοποίηση.

Περίπου 5 εκατομμύρια μετανάστες ζουν στην Αίγυπτο, κυρίως Σουδανοί, «μερικοί από τους οποίους ζουν στην Αίγυπτο για γενιές».[67] Μικρότερος αριθμός μεταναστών προέρχεται από το Ιράκ, την Αιθιοπία, τη Σομαλία, το Νότιο Σουδάν και την Ερυθραία.[67]

Το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες εκτίμησε ότι ο συνολικός αριθμός των «ανθρώπων προς ανησυχία» (πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και απάτριδες) ήταν περίπου 250.000. Το 2015, ο αριθμός των εγγεγραμμένων Σύριων προσφύγων στην Αίγυπτο ήταν 117.000, μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος.[67] Η αιγυπτιακή κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι μισό εκατομμύριο Σύροι πρόσφυγες ζουν στην Αίγυπτο, αριθμός που για πολλούς θεωρείται υπερβολικός.[67] Υπάρχουν 28.000 εγγεγραμμένοι Σουδανοί πρόσφυγες στην Αίγυπτο.[67]

Οι κάποτε ζωντανές και αρχαίες ελληνικές και εβραϊκές κοινότητες στην Αίγυπτο έχουν σχεδόν εξαφανιστεί, με έναν μικρό μόνο αριθμό να παραμένει στη χώρα, αλλά πολλοί Αιγύπτιοι Εβραίοι επισκέπτονται για θρησκευτικές ή άλλες περιπτώσεις και για τουρισμό. Αρκετοί σημαντικοί εβραϊκοί αρχαιολογικοί και ιστορικοί χώροι βρίσκονται στο Κάιρο, την Αλεξάνδρεια και άλλες πόλεις.

Θρησκεία

Επεξεργασία

Η θρησκεία κατέχει κυρίαρχο ρόλο στην αιγυπτιακή κοινωνία. Η βαθιά θρησκευτική πίστη θεωρείται βασικό και απαραίτητο χαρακτηριστικό του Αιγύπτιου πολίτη. Η Αίγυπτος είναι στα πέντε πιο βαθιά θρησκευόμενα κράτη παγκοσμίως με όλους τους Αιγύπτιους να έχουν εντυπωσιακή τέλεση των θρησκευτικών τους υποχρεώσεων. Το 85-90% του πληθυσμού ασπάζεται το Ισλάμ στη συντριπτική τους πλειονότητα Σουνίτες αλλά υπάρχει και μια Σιιτική μειονότητα 2.000.000 ατόμων. Το 10-15% του πληθυσμού ασπάζεται τον Χριστιανισμό στη συντριπτική τους πλειονότητα Κόπτες χριστιανοί οι οποίοι είναι απόγονοι των Αρχαίων Αιγυπτίων που δεν εξισλαμίστηκαν και δεν αφομοιώθηκαν από τους Άραβες. Άλλες πηγές των Κοπτών ανεβάζουν το ποσοστό των χριστιανών ακόμα περισσότερο στο 23-30%.

Ορισμένες ανεξάρτητες οργανώσεις υπολογίζουν τον αριθμό των χριστιανών της Αιγύπτου σε 20-30% του πληθυσμού. Οι Κόπτες σήμερα μολονότι διατηρούν τη χριστιανική θρησκεία βαθιά ριζωμένη στην ταυτότητα τους εντούτοις μιλούν πλέον τα Αραβικά. Οι Κόπτες ανήκουν στην Κοπτική Εκκλησία η οποία υπερτερεί σε σύγκριση με την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία σε αριθμό πιστών και στην τέλεση των θρησκευτικών υποχρεώσεων των πιστών. Οι Κόπτες έχουν διατηρήσει πολλές δικές τους συνήθειες όπως η περιτομή κ.α. Οι Κόπτες διακρίνονται όπως και οι άλλοι χριστιανοί της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής για την κατά γραμμα προσήλωση τους στις αρχές του Ευαγγελίου και για την ισχυρή θρησκευτική τους πίστη. Οι Ελληνορθόδοξοι υπολογίζονται σε 15.000-30.000 άτομα.Υπάρχουν μικρότερες κοινότητες Αρμενορθοδόξων και άλλων χριστιανών. Το Αιγυπτιακό σύνταγμα ορίζει ως επίσημη θρησκεία το Ισλάμ αλλά αναφέρει ότι ο Χριστιανισμός αποτελεί και αυτός μαζί με το Ισλάμ παραδοσιακή θρησκεία των Αιγυπτίων και έχει έτσι κι αυτός δικαίωμα στην απεικόνιση και παρουσία των συμβόλων του σε δημόσια κτίρια,σε σχολεία, σε πανεπιστήμια,στις ένοπλες δυνάμεις και σε άλλους χώρους και φορείς ενώ η θρησκευτική διδασκαλία στο σχολείο αφορά το Ισλάμ για τους μουσουλμάνους και τον χριστιανισμό για τους χριστιανούς. Οι μισθοί των κληρικών του Ισλάμ και της Κοπτικής Ορθόδοξης Εκκλησίας πληρώνονται από το κράτος το οποίο υιοθετεί ως αργίες τόσο τις ισλαμικές όσο και τις χριστιανικές θρησκευτικές εορτές. Η ανεξιθρησκεία σύμφωνα με το Αιγυπτιακό Σύνταγμα είναι επιτρεπτή μόνο στο Ισλάμ και τον Χριστιανισμό.

Οικονομία

Επεξεργασία
 
Ιστορική μεταβολή στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Αιγύπτου, 1820–2018. Τα στοιχεία είναι προσαρμοσμένα στον πληθωρισμό στα διεθνή δολάρια του 2011.

Η οικονομία της Αιγύπτου εξαρτάται κυρίως από τη γεωργία, τα μέσα ενημέρωσης, τις εισαγωγές πετρελαίου, το φυσικό αέριο και τον τουρισμό. Υπάρχουν επίσης πάνω από τρία εκατομμύρια Αιγύπτιοι που εργάζονται στο εξωτερικό, κυρίως στη Λιβύη, τη Σαουδική Αραβία, τις χώρες που βρέχει ο Περσικός Κόλπος και την Ευρώπη. Η ολοκλήρωση του φράγματος του Ασουάν το 1970 και η λίμνη Νάσερ έχουν αλλάξει την θέση του ποταμού Νείλου στη γεωργία και την οικολογία της Αιγύπτου. Ο ταχέως αυξανόμενος πληθυσμός, η περιορισμένη καλλιεργήσιμη γη και η εξάρτηση από τον Νείλο εξακολουθούν να υπερφορολογούν τους πόρους και να πιέζουν την οικονομία.

Η κυβέρνηση έχει επενδύσει στις επικοινωνίες και τη φυσική υποδομή. Η Αίγυπτος λαμβάνει εξωτερική βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες από το 1979 (κατά μέσο όρο 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως) και είναι ο τρίτος μεγαλύτερος αποδέκτης τέτοιων κεφαλαίων από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον πόλεμο στο Ιράκ. Η οικονομία της Αιγύπτου βασίζεται κυρίως σε αυτές τις πηγές εισοδήματος: τουρισμό, εμβάσματα από Αιγύπτιους που εργάζονται στο εξωτερικό και έσοδα από τα πλοία που περνούν τη Διώρυγα του Σουέζ.[68]

 
Η Διώρυγα του Σουέζ
 
Οργανόγραμμα των εξαγωγών της Αιγύπτου ανά Προϊόν (2014) από τον Άτλαντα Οικονομικής Πολυπλοκότητας του Χάρβαρντ.

Η Αίγυπτος έχει μια ανεπτυγμένη αγορά ενέργειας που βασίζεται στον άνθρακα, το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και την υδροηλεκτρική ενέργεια. Σημαντικά κοιτάσματα άνθρακα στο βορειοανατολικό Σινά εξορύσσονται με ρυθμό περίπου 600.000 τόνων ετησίως. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παράγονται στις δυτικές περιοχές της ερήμου, στον Κόλπο του Σουέζ και στο Δέλτα του Νείλου. Η Αίγυπτος έχει τεράστια αποθέματα φυσικού αερίου, που υπολογίζονται σε 2.180 κυβικά χιλιόμετρα,[69] και το αιγυπτιακό υγροποιημένο φυσικό αέριο εξάγεται σε πολλές χώρες. Το 2013, η Γενική Αιγυπτιακή Εταιρεία Πετρελαίου δήλωσε ότι η χώρα θα μειώσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου και θα δώσει εντολή στις μεγάλες βιομηχανίες να επιβραδύνουν την παραγωγή αυτό το καλοκαίρι για να αποφύγουν μια ενεργειακή κρίση και να αποτρέψουν την πολιτική αναταραχή, ανέφερε το Reuters. Η Αίγυπτος υπολογίζει στον κορυφαίο εξαγωγέα υγροποιημένου φυσικού αερίου, το Κατάρ, για να αποκτήσει πρόσθετους όγκους φυσικού αερίου το καλοκαίρι, ενώ ενθαρρύνει τα εργοστάσια να προγραμματίσουν την ετήσια συντήρησή τους για αυτούς τους μήνες αιχμής, δήλωσε ο πρόεδρος της εταιρείας Ταρέκ ελ Μπαρκατάουι. Η Αίγυπτος παράγει τη δική της ενέργεια, αλλά είναι καθαρός εισαγωγέας πετρελαίου από το 2008 και γίνεται ταχύτατα καθαρός εισαγωγέας φυσικού αερίου.[70]

 
Το Έξυπνο Χωριό μια επιχειρηματική περιοχή που ιδρύθηκε το 2001 για να διευκολύνει την ανάπτυξη των επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας στην Αίγυπτο.

Οι οικονομικές συνθήκες έχουν αρχίσει να βελτιώνονται σημαντικά, μετά από μια περίοδο στασιμότητας, λόγω της υιοθέτησης πιο φιλελεύθερων οικονομικών πολιτικών από την κυβέρνηση καθώς και των αυξημένων εσόδων από τον τουρισμό και της άνθησης του χρηματιστηρίου. Στην ετήσια έκθεσή του, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) έχει αξιολογήσει την Αίγυπτο ως μία από τις κορυφαίες χώρες στον κόσμο που πραγματοποιούν οικονομικές μεταρρυθμίσεις.[71] Ορισμένες σημαντικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις που έχει αναλάβει η κυβέρνηση από το 2003 και έπειτα περιλαμβάνουν δραματική μείωση των φόρων τελωνείων και των δασμών. Ένας νέος φορολογικός νόμος που εφαρμόστηκε το 2005 μείωσε τους εταιρικούς φόρους από 40% στο σημερινό 20%, με αποτέλεσμα μια δηλωμένη αύξηση 100% στα φορολογικά έσοδα μέχρι το έτος 2006.

Αν και ένα από τα κύρια εμπόδια που αντιμετωπίζει ακόμη η αιγυπτιακή οικονομία είναι η περιορισμένη ροή του πλούτου στον μέσο πληθυσμό, πολλοί Αιγύπτιοι επικρίνουν την κυβέρνησή τους για τις υψηλές τιμές των βασικών αγαθών, ενώ το βιοτικό τους επίπεδο ή η αγοραστική τους δύναμη παραμένει σχετικά στάσιμο. Η διαφθορά αναφέρεται συχνά από τους Αιγύπτιους ως το κύριο εμπόδιο για την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη.[72][73] Η κυβέρνηση υποσχέθηκε μεγάλη ανακατασκευή της υποδομής της χώρας, χρησιμοποιώντας τα χρήματα που καταβλήθηκαν για τη νέα άδεια κινητής τηλεφωνίας (με ύψος 3 δισεκατομμύρια δολάρια) που αγοράστηκε από την Etisalat το 2006.[74] Στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς 2013, η Αίγυπτος κατατάχθηκε στην 114η θέση από 177 χώρες.[75]

Εκτιμάται ότι 2.7 εκατομμύρια Αιγύπτιοι στο εξωτερικό συμβάλλουν ενεργά στην ανάπτυξη της χώρας τους μέσω των εμβασμάτων (7,8 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2009), καθώς και με την κυκλοφορία ανθρώπινου και κοινωνικού κεφαλαίου και επενδύσεων.[76] Τα εμβάσματα, δηλαδή τα χρήματα που κερδίζουν οι Αιγύπτιοι που ζουν στο εξωτερικό και έπειτα στέλνουν στην πατρίδα τους, έφτασαν στα 21 δισεκατομμύρια δολάρια το 2012, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.[77]

Η αιγυπτιακή κοινωνία είναι μετρίως άνιση όσον αφορά την κατανομή του εισοδήματος, με περίπου 35–40% του πληθυσμού της Αιγύπτου να κερδίζει λιγότερο από το ισοδύναμο των 2 δολαρίων την ημέρα, ενώ μόνο το 2–3% περίπου μπορεί να θεωρηθεί πλούσιο.[78]

Μεταφορές

Επεξεργασία

Κύρια λιμάνια είναι η Αλεξάνδρεια, η Νταμιέτα, το Σουέζ και το Πορτ Σάιντ. Η Αίγυπτος συνδέεται σιδηροδρομικά με τη Λιβύη και το Σουδάν.[79] Το οδικό δίκτυο καλύπτει περισσότερα από 92.000 χλμ. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά. Οι αεροπορικές συγκοινωνίες εξυπηρετούνται από 85 αεροδρόμια (με βάση στοιχεία του 2008). Το 2007 λειτουργούσαν και τρία ελικοδρόμια.

Παράγωγα προϊόντα της Αιγύπτου

Επεξεργασία

Καλλιεργούνται ζαχαροκάλαμο 12 εκ. τόνοι, αραβόσιτος 5 εκ. τόνοι, ντομάτες 4,5 εκ., πατάτες, ρύζι, σιτάρι, βαμβάκι, τριφύλλι. Κτηνοτροφία καλή με εκτροφή βοοειδών, βουβαλιών και αμνοεριφίων. Η Αίγυπτος είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα με παραγωγή 335 εκ. βαρελιών ετησίως και πετρελαιοειδών καθώς και φυσικό αέριο (25 εκ. μετρικοί τόνοι). Υπάρχουν επίσης αρκετά ορυχεία αλατιού, σιδήρου και αργίλου.

Εισαγωγές

Επεξεργασία

Χημικά προϊόντα, μηχανήματα, εξοπλισμός μεταφορών, τρόφιμα, βασικά μέταλλα κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ένωση 37% και τις Η.Π.Α. 18%.

Εξαγωγές

Επεξεργασία

Πετρέλαιο και πετρελαιοειδή 49%, βαμβακερά νήματα και υφάσματα 16%. Μεταλλουργικά προϊόντα, με προορισμό κυρίως την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Η.Π.Α.

Πολιτισμός

Επεξεργασία
 
Το πάρκο αλ-Αζχάρ έχει καταχωρηθεί ως ένας από τους εξήντα σπουδαίους δημόσιους χώρους του κόσμου από το Έργο για τους Δημόσιους Χώρους.

Η Αίγυπτος είναι μια αναγνωρισμένη πολιτιστική δύναμη του αραβόφωνου κόσμου. Η σύγχρονη αραβική κουλτούρα της Μέσης Ανατολής επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από την αιγυπτιακή λογοτεχνία, τη μουσική, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Η Αίγυπτος απέκτησε έναν περιφερειακό ηγετικό ρόλο κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, δίνοντας μια περαιτέρω διαρκή ώθηση στη θέση του αιγυπτιακού πολιτισμού στον αραβόφωνο κόσμο.[80]

Η αιγυπτιακή ταυτότητα εξελίχθηκε στο διάστημα μιας μακράς περιόδου κατοχής φιλοξενώντας το Ισλάμ, τον Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό, και μια νέα γλώσσα, τα αραβικά, μαζί με τον προφορικό απόγονο της, τα αιγυπτιακά αραβικά, η οποία επίσης βασίζεται σε πολλές αρχαίες αιγυπτιακές λέξεις.[81]

Το έργο του λόγιου των αρχών του 19ου αιώνα Ριφα'ά αλ-Ταχταουί ανανέωσε το ενδιαφέρον για την αιγυπτιακή αρχαιότητα και εξέθεσε την αιγυπτιακή κοινωνία στις αρχές του Διαφωτισμού. Ο Ταχταουί συνίδρυσε με τον μεταρρυθμιστή της εκπαίδευσης Αλί Μουμπάρακ μια γηγενή σχολή Αιγυπτιολογίας που αναζητούσε έμπνευση στους μεσαιωνικούς Αιγύπτιους μελετητές, όπως οι Σουγιουτί και Μακρίζι, οι οποίοι μελέτησαν οι ίδιοι την ιστορία, τη γλώσσα και τις αρχαιότητες της Αιγύπτου.[82]

Η πολιτιστική αναγέννηση της Αιγύπτου κορυφώθηκε στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα μέσω της εργασίας των Μουχαμάντ Αμπντού, Αχμέτ Λουτφί ελ-Σάιντ, Μουχαμάντ Λουτφί Γκούμα, Τοφίκ αλ-Χακίμ, Λουίς Άουαντ, Κασίμ Αμίν, Σαλάμα Μουσέν, Τάχα Χουσέιν, Μαχμούντ Μοχτάρ/Σφυρηλάτησαν ένα φιλελεύθερο μονοπάτι για την Αίγυπτο που εκφράστηκε ως δέσμευση για προσωπική ελευθερία, κοσμικότητα και πίστη στην επιστήμη ως φορέας προόδου.[83]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Egypt in figures». Egypt Statistics (CAPMAS). Μάρτιος 2024. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2024. 
  2. ↑ Απογραφή 2017
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 «Αίγυπτος». ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. 
  4. ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. ↑ Midant-Reynes, Béatrix (2000). The Prehistory of Egypt: From the First Egyptians to the First Kings. Oxford: Blackwell Publishers. 
  6. ↑ «Egyptian Identity». www.ucl.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2021. 
  7. ↑ «Lessons from/for BRICSAM about south–north Relations at the Start of the 21st Century: Economic Size Trumps All Else?». International Studies Review 9. 
  8. ↑ Rosalie, David (1997). Pyramid Builders of Ancient Egypt: A Modern Investigation of Pharaoh's Workforce. Routledge. p. 18.
  9. ↑ "A Brief History of Alchemy". UNIVERSITY OF BRISTOL SCHOOL OF CHEMISTRY. http://www.chm.bris.ac.uk/webprojects2002/crabb/history.html. Retrieved 2008-08-21.
  10. ↑ Breasted, James Henry; Peter A. Piccione (2001). Ancient Records of Egypt. University of Illinois Press. pp. 76;40. ISBN 978-0-252-06975-8. http://books.google.com/books?id=bT0q7nt1-gUC&client=firefox-a.
  11. ↑ Hoffmeier, James K (October 1, 2007). "Rameses of the exodus narratives is the 13th B.C. Royal Ramessid Residence". Trinity Journal: 1. http://findarticles.com/p/articles/mi_qa3803/is_200710/ai_n21137941/pg_2 Αρχειοθετήθηκε 2013-08-01 στο Wayback Machine..
  12. ↑ Biblical Hebrew E-Magazine. January, 2005.
  13. ↑ The Nile Valley The British Museum
  14. ↑ Ιστορικό Λεύκωμα 1969, σελ. 123, Καθημερινή (1998)
  15. ↑ «Egypt: Documented Death Toll From Protests Tops 300 | Human Rights Watch». Hrw.org. 28 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2011. 
  16. ↑ «Rights group: Egypt's revolution death toll more than 680». AlMasry Alyoum. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2011. 
  17. ↑ «Unrest in Egypt». Reuters. 28 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2011. 
  18. ↑ News Service, Indo-Asian (2011-01-30). «10 killed as protesters storm Cairo building». Hindustan Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-02-09. https://web.archive.org/web/20110209101828/http://www.hindustantimes.com/10-killed-as-protesters-storm-Cairo-building/Article1-656402.aspx. Ανακτήθηκε στις 2011-01-30. 
  19. ↑ [1]
  20. ↑ «Coup topples Egypt's Morsy; deposed president under 'house arrest'». CNN. 4 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2013. 
  21. ↑ «Adly Mansour Sworn In As Egypt's Interim President». Associated Press. 4 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2013. 
  22. ↑ Hoffman. "Egypt before the pharaohs: the prehistoric foundations of Egyptian civilization", pp267.
  23. ↑ Redford, Egypt, Israel, p. 17.
  24. ↑ Edwin C. M et. al, "Egypt and the Levant", pp514.
  25. ↑ Toby A.H. Wilkinson. " Early Dynastic Egypt: Strategies, Society and Security", pp.15.
  26. ↑ Hunting for the Elusive Nubian A-Group People - by Maria Gatto, archaeology.org.
  27. ↑ Egypt and Sub-Saharan Africa: Their Interaction - Encyclopedia of Precolonial Africa, by Joseph O. Vogel, AltaMira Press, (1997), pp. 465-472.
  28. ↑ Journal of Near Eastern Studies, Vol. 46, No. 1 (Jan., 1987), pp. 15-26.
  29. ↑ Tracy L. Prowse, Nancy C. Lovell. Concordance of cranial and dental morphological traits and evidence for endogamy in ancient Egypt, American Journal of Physical Anthropology, Vol. 101, Issue 2, October 1996, Pages: 237-246.
  30. ↑ Wegner, J. W. 1996. Interaction between the Nubian A-Group and Predynastic Egypt: The Significance of the Qustul Incense Burner. In T. Celenko, Ed., Egypt in Africa: 98-100. Indianapolis: Indianapolis Museum of Art/Indiana University Press.
  31. ↑ Genesis of the Pharaohs: Genesis of the ‘Ka’ and Crowns? - Review by Timothy Kendall, American Archaeologist.
  32. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2010. 
  33. ↑ Ancient Astronomy in Africa.
  34. ↑ Wendorf, Fred (2001). Holocene Settlement of the Egyptian Sahara. Springer. pp. 525. ISBN 0-306-46612-0. http://books.google.com/books?id=qUk0GyDJRCoC&pg=PA525&dq=nabta+playa+sub-saharan&sig=I0g-2CzdwuyL0YG5NJCT0drbHOM.
  35. ↑ «Τα 192 Κράτη - UNRIC». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2010. 
  36. ↑ «Timetable for Egypt's parliamentary elections announced; voting to start 17 Oct». Ahram Online. 30 August 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 September 2015. https://web.archive.org/web/20150904023424/http://english.ahram.org.eg/NewsContent/1/64/139288/Egypt/Politics-/Egypt-parliamentary-elections-to-start--October---.aspx. Ανακτήθηκε στις 11 September 2015. 
  37. ↑ «Egypt to Hold Presidential Polls First: Interim President». Ahram Online. 26 Ιανουαρίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2014. 
  38. ↑ «El-Sisi wins Egypt's presidential race with 96.91%». English.Ahram.org. Ahram Online. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  39. ↑ «Think Again: The Muslim Brotherhood». Al-Monitor. 28 Ιανουαρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2016. 
  40. ↑ «Who's Who: Members of Egypt's 50-member constitution committee». Al-Ahram. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 September 2013. https://web.archive.org/web/20130903224524/http://english.ahram.org.eg/News/80519.aspx. Ανακτήθηκε στις 1 September 2013. 
  41. ↑ «Egypt». Freedom in the World 2013. Freedom House. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2013. 
  42. ↑ Jankowski, James.
  43. ↑ Dawisha, Adeed (2003). Arab Nationalism in the Twentieth Century. Princeton: Princeton University Press. σελίδες 264–265, 267. 
  44. ↑ 44,0 44,1 Brown, Nathan J. «Mechanisms of Accountability in Arab Governance: The Present and Future of Judiciaries and Parliaments in the Arab World». Programme on Governance in the Arab Region. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιουνίου 2012. 
  45. ↑ Q&A: Egypt's parliamentary elections
  46. ↑ «CIA World Fact Book». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2009. 
  47. ↑ Egypt Governorates
  48. ↑ Egypt to create 5 new governorates to push decentralisation
  49. ↑ «Egypt». Financial Times World Desk Reference  – μέσω Credo Reference (απαιτείται συνδρομή) . Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2012. 
  50. ↑ «World Factbook area rank order». Cia.gov. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Μαΐου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2011. 
  51. ↑ «Land use and Coastal Management in the Third Countries: Egypt as a case» (PDF). Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2011. 
  52. ↑ Soliman, KH.
  53. ↑ «Marsa Matruh, Egypt». Weatherbase.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2011. 
  54. ↑ Samenow, Jason (13 December 2013). «Biblical snowstorm: Rare flakes in Cairo, Jerusalem paralyzed by over a foot». The Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 September 2015. https://web.archive.org/web/20150903233952/http://www.washingtonpost.com/blogs/capital-weather-gang/wp/2013/12/13/rare-snow-in-cairo-jerusalem-paralyzed-in-historic-snow/. Ανακτήθηκε στις 26 August 2017. 
  55. ↑ «Contingency planning for rising sea levels in Egypt | IRIN News, March 2008». Irinnews.org. 12 Μαρτίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2010. 
  56. ↑ El Deeb and Keath, Sarah and Lee. «Islamist claims victory in Egypt president vote». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 June 2012. https://web.archive.org/web/20120620080939/http://hosted.ap.org/dynamic/stories/M/ML_EGYPT?SITE=AP&SECTION=HOME&TEMPLATE=DEFAULT&CTIME=2012-06-17-23-11-03. Ανακτήθηκε στις 18 June 2012. 
  57. ↑ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
  58. ↑ «The limits of a Green Revolution?». BBC News. 29 March 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/in_depth/6496585.stm. Ανακτήθηκε στις 25 August 2010. 
  59. ↑ 8 April 2000 by admin (8 Απριλίου 2000). «Food First/Institute for Food and Development Policy». Foodfirst.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2010. 
  60. ↑ «Egypt – Population». Countrystudies.us. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2013. 
  61. ↑ Simona., Talani, Leila (1 Ιανουαρίου 2010). From Egypt to Europe : globalisation and migration across the Mediterranean. Tauris Academic Studies. 
  62. ↑ Tsourapas, Gerasimos (2 July 2016). «Nasser's Educators and Agitators across al-Watan al-'Arabi: Tracing the Foreign Policy Importance of Egyptian Regional Migration, 1952–1967». British Journal of Middle Eastern Studies 43 (3): 324–341. doi:10.1080/13530194.2015.1102708. ISSN 1353-0194. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 July 2018. https://web.archive.org/web/20180720132456/http://eprints.soas.ac.uk/21822/1/s1-ln210934022089525479-1939656818Hwf-2143436348IdV150395290621093402PDF_HI0001.pdf. Ανακτήθηκε στις 7 July 2019. 
  63. ↑ Tsourapas, Gerasimos (10 November 2015). «Why Do States Develop Multi-tier Emigrant Policies? Evidence from Egypt». Journal of Ethnic and Migration Studies 41 (13): 2192–2214. doi:10.1080/1369183X.2015.1049940. ISSN 1369-183X. https://eprints.soas.ac.uk/20161/1/CJMS_A_1049940.pdf. [νεκρός σύνδεσμος]
  64. ↑ Migration and Development in Egypt: Facts and Figures. International Organization for Migration. 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 February 2011. https://web.archive.org/web/20110205011709/http://www.egypt.iom.int/Doc/IOM%20Migration%20and%20Development%20in%20Egypt%20Facts%20and%20Figures%20(English).pdf. Ανακτήθηκε στις 21 July 2010. 
  65. ↑ Migration and Development in Egypt: Facts and Figures. International Organization for Migration. 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-02-05. https://web.archive.org/web/20110205011709/http://www.egypt.iom.int/Doc/IOM%20Migration%20and%20Development%20in%20Egypt%20Facts%20and%20Figures%20(English).pdf. Ανακτήθηκε στις 21 July 2010. 
  66. ↑ «Egypt». The World Factbook. CIA. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2011. 
  67. ↑ 67,0 67,1 67,2 67,3 67,4 Omer Karasapan, Who are the 5 million refugees and immigrants in Egypt?
  68. ↑ Egypt Country Profile Σφάλμα στο πρότυπο webarchive: Ελέγξτε την τιμή |url=. Empty..
  69. ↑ «Egypt». U.S. Energy Information Administration. 14 Αυγούστου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2015. 
  70. ↑ «Egypt to reduce natural gas exports to avoid energy crisis». AMEinfo.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2013. 
  71. ↑ Enders, Klaus. «Egypt: Reforms Trigger Economic Growth». International Monetary Fund. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2011. In its most recent review of Egypt's economy, the IMF has said the expansion has broadened from energy, construction, and telecommunications to labor-intensive sectors such as agriculture and manufacturing. 
  72. ↑ «IRIN Middle East | Egypt: Corruption hampering development, says opposition report | Breaking News». Irinnews.org. 5 Ιουλίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2010. 
  73. ↑ Rania Al Malky. «et — Full Story». Egypttoday.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2010. 
  74. ↑ Fatima El Saadani (Αυγούστου 2006). «Etisalat Wins Third License». Business Today. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2008. 
  75. ↑ «Egypt ranks 114th on corruption scale». 3 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2013. 
  76. ↑ Migration and Development in Egypt: Facts and Figures. International Organization for Migration. 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 February 2011. https://web.archive.org/web/20110205011709/http://www.egypt.iom.int/Doc/IOM%20Migration%20and%20Development%20in%20Egypt%20Facts%20and%20Figures%20(English).pdf. Ανακτήθηκε στις 21 July 2010. 
  77. ↑ Saifur Rahman (April 2013). «Global remittance flow grows 10.77% to $514 billion in 2012: World Bank». Gulf News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 April 2013. https://web.archive.org/web/20130423033021/http://gulfnews.com/business/economy/global-remittance-flow-grows-10-77-to-514-billion-in-2012-world-bank-1.1172693. Ανακτήθηκε στις 18 June 2013. 
  78. ↑ Lauren E. Bohn· Sarah Lynch (8 Φεβρουαρίου 2011). «Egypt Over the Brink, interview with Tarek Osman». Foreignpolicy.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2013. 
  79. ↑ «Ταξιδιωτικές πληροφορίες». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2009. 
  80. ↑ «Mideast: Egypt Makes Cultural Clout Count (IPS, Oct. 29, 2009)». Ipsnews.net. 29 Οκτωβρίου 2009. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2010. 
  81. ↑ Raymon Kondos (15 Φεβρουαρίου 2004). «The Egyptian Identity: Pharaohs, Moslems, Arabs, Africans, Middle Easterners or Mediterranean People?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου 2008. 
  82. ↑ El-Daly, Okasha (2005). Egyptology: The Missing Millennium. London: UCL Press. σελ. 29. 
  83. ↑ Jankowski, James. Egypt, A Short History. σελ. 130. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
 
OpenStreetMap has geographic data related to: Αίγυπτος
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αίγυπτος&oldid=10750190"