Нюур хуудаһан

Хэншье нэмэрилжэ болохо сүлөөтэ нэбтэрхы толи
Википеэдидэ морилжо хайрлыт!

2024 оной 12 һарын 12 үдэртэ Буряад хэлэнэй
Википеэдиин хубилбарида 2833 үгүүлэл байна.
Гар утаһанай хубилбари

Намтар Түүхэ Ниигэм Соёл Эрдэм ухаан Газар зүй Шажан мүргэл Тамир Улас түрэ Хэлэн
Буряад-Монгол

Шэлэгдэмэл үгүүлэл

Шубууд ([Aves] Error: {{Lang-xx}}: text has italic markup (help)) — хоёр хүлтэй, халуун шуһатай, һээр нюруутанай дэд хүрээндэ багтаха амитад юм. Бэень үдээр бүрихэгдэһэн, шүдэгүй, хатуу яһархаг хушуутай. Шубуунай хэмжээнь хамагай жаахан һоно билзуухай 5 см хамагай томо болохо тэмээн шубуун 2.7 метр үндэр, 150 кг хүрэтэрхи жэнтэй гэхэ мэтэ янза бүри байна.

Одоогоор Дэлхэй дээрэ 9792 үлүү зүйлэй (2007 мэдээнээр), тэрэ тоодо Россиин газар дайдада — 789 зүйлнүүд (энэ тоодо 125 уургайлдаггүй зүйлнүүд, 7 усадхагдаһан зүйлнүүд) шубуун мэдэгдээдэ байна. Халуун, һэрюун, хүйтэн, туйлын бүһэнүүд болон тэнгис, далай гээд дэлхэйн бүхыл бүһэн нютагаар тархаһан байха ба хүрээлэн бай оршондоо зохисоһон түрэлүүд байна. Шубуудай тоо толгой хойто, урда хоёр туйлһаа экваторда ойртохо туһам ехэдхэдэгынь хоол тэжээл болон саг ууларилай нүхэсэлтэй холбоотой. Иимһээшье олон зүйл шубууд нүүдэлэлэн амидардаг боложо һэн. Шубуудынь нэлээд үндэр хүгжэлтэй амитад болон ниидэхэд зохисоһон олон гайхалтай зохилдолгоотой.

Монгол орондо 460 оршом зүйлэй шубуун нүүдэлэй болон һуурин байдалаар тохёолдоно. Агаарай оршонг эзэгнэһэнээр шубуудынь бусад амитадһаа тусгаарлагдаба. Энэхүү зорилгодо гайхалтай даһан зохисохо шубуудынь хубисалай гайхамшигта ололто болохо ниидэхэ шадабариие үзүүлдэг.

Википеэди амар мэндэ!

Буряад Википеэдидэ таатай морилогты! Хэншье оролсожо баяжуулжа болохо, хамагай баялиг, олон хэлэн дээрэхи нэбтэрхы толиин түһэл, нэбтэрхы толи. Тухайн мэдээлэлые өөршэлхэ, баяжуулха боломжо хүн бүридэ нээлтэтэй байдаг. Энэнь өөрын мэдэлгэ бусадтай хубаалсаха үргэн боломжые хүн бүридэ олгожо байна ха юм. Википеэди нэбтэрхы толи бэшэгынь GNU cүлөөтэ баримта бэшэгэй лицеэнзитэй, энэнь сүлөөтэ агуулгатай бидэнэй һайн дуранай оролсоотойгоор баяжаха нэбтэрхы толи юм. Хэрхэн хуудаһа заһабарилха бэ? Тогтомол табигдадаг асуулта зэргые уншажа гү, али Элһэтэй хайрсаг хэһэгтэ заһабари хэжэ оролсожо үзэгты! Энэ түһэл анха англи хэлээр 2001 оной 1 һараһаа эхилһэн болоод одоо 1.5 сая шахуу үгэ хэлэлгын тайлбариие агуулжа байна. Халха-Монгол хэлэн дээрэхи хубилбари 2004 оной 2 һарада эхилһэн. Буряад хэлэн дээрэхи хубилбари 2006 оной 2 һарада эхилһэн. Мүнөөнэй байдалаар хамагай түрүүндэ хэрэгтэй байгаа зүйлнүүд. Нюур хуудаһан болон системын хэлэлгэнүүдые Буряад хэлэн уруу оршуулха үйлэ ябасада хубита нэмэриеэ оруулаарайгты. Энэ хэрэгэй тулада доорохи холбооһонууд дээрэ даража ороод, заһабарилха гэһэн хэһэг дээрэ дарагты! Энэ хадаа буряад Википеэди. Буряадаар бэшэжэ шадаха хүн бүхэн тус нэбтэрхы толиие зохёолсохо аргатай!

This is a Wikipedia in the Buryat language. If you can write in this language and want to collaborate in the creation of this encyclopedia, let’s do it!

Аятай үгүүлэл

Буддын шажан (Бурханай шажан, Буддизм) МЭҮ V-дугаар зуунда Сиддарта Гаутамаар үндэһэлһэн шажан, гүн ухаан юм. Буддын шажан уламжалал, этигэл үнэмшилыень янза бүриин хамарһан теизмгүй, Сиддарта Гаутама холбоотой һургаалда тулгуурилан шажан юм. Буддын шажанай уламжалал ёһоор, Будда амидаржа, зарим тохёолдолдо МЭҮ 6-р, 4-р зуунай хоорондо Энэдхэгэй хахад аралда зүүн хэһэгтэ зааһан байдаг. Буддын шажан хубиин оюун һанаанай хүгжэл, амидаралай үнэн мүн шанарые руу гүн ойлголтотой хүрэхэд шиглэгдэһэн байха гэһэн оюун һанаанай уламжалал юм. Даяар дэлхэйдэ 376 сая дагалдагшад байдаг.

Шэлэгдэмэл зураг
Шара шажанай тэргүүн Далай Лама Данзан Жамсо ба АНУ-ын юрынхэлэгшэ Барак Обама хоёр Сагаан Ордондо уулзана.

Викимедиин түһэлнүүд

Мета Вики Викимедиа түһэлнүүд	Викимедиа сан Дуу, зураг, бусад юумэн	Вики эшэлэл Эшэ үндэһэнүүд
Вики һонин Мэдээ	Вики толи Толи, тайлбари бэшэг	Вики зүйл Биологиин зүйлнүүд
Вики ном Һураха бэшэг, заабарнууд	Вики һорболжо Ном, сударнууд	Вики һургуули Эрдэм мэдэлгэ

Википеэдидэ шэнэ хубилалга

Википеэдидэ шэнэ хубилалга

Хаһалгын список:

д: Правка Викиданные
Н: Шэнэ хуудаһан заһабариин аргаар зохёогдоо (мүн баһа харагты шэнэ хуудаһануудай список)
м: Багахан хубилалта
б: Бодой хэһэн заһабари
(±123): Хуудаһанай хэмжээнэй хубилалта, байтаар