Mont d’an endalc’had

Rouantelezh Kongo

Eus Wikipedia
Stumm eus an 16 Her 2023 da 18:56 gant Dishual (kaozeal | degasadennoù)
(diforc'h) ← Stumm kent | Gwelet ar stumm red (diforc'h) | Stumm war-lerc'h → (diforc'h)
Rouantelezh Kongo
bro istorel, rouantelezh, style, Sevenadur
Deiziad krouiñ1395 Kemmañ
KevandirAfrika Kemmañ
Kêr-bennM'banza-Kongo Kemmañ
Daveennoù douaroniel6°16′0″S 14°15′0″E Kemmañ
Renad politikelunpenniezh Kemmañ
Office held by head of stateManikongo Kemmañ
MoneizShell money Kemmañ
Deiziad divodañ1888 Kemmañ
Map
Rouantelezh Kongo e 1711

Rouantelezh Kongo (e kongoeg: Kongo dya Ntotila[1] pe Wene wa Kongo[2]; e portugaleg: Reino do Congo) a oa ur rouantelezh e kornaoueg kreiz Afrika, el lec'h m'emañ bremañ norzh Angola, kornaoueg Republik Demokratel Kongo, Republik Kongo ha su Gabon.

Pa voe ar rouantelezh en he brasañ en em astenne eus ar Mor Atlantel er gornaoueg betek ar stêr Kwango er reter, hag eus ar stêr Kongo en norzh betek ar stêr Kwanza er su. Renet e oa gant ar Manikongo, pe Mwene Kongo ("aotrou rouantelezh Kongo"), ur roue hag en doa levezon ivez war rouantelezhioù bihanoc'h tro-dro, evel Ngoyo, Kakongo, Loango, Ndongo ha Matamba[3].

Etre war-dro 1390 ha 1857 e oa ur rouantelezh dizalc'h. Eus 1857 da 1914 ez eas en-dro evel ur Stad suj da rouantelezh Portugal[4] E 1914, goude ma oa bet mouget un emsavadeg kongo gant nerzhioù Portugal, e voe lakaet fin d'ar rouantelezh. Mont a reas he douaroù d'ober trevadenn Angola ha bro warezet Kabinda. Ul luskad politikel ha relijiel, Bundu dia Kongo, zo bremañ hag a glask adsevel ur vro hag a vefe distag diouzh stadoù Angola, Republik Kongo, Republik Demokratel Kongo ha Gabon.[5].

  1. Hervez Traditional Polities, gant B. Schemmel, 2008
  2. Thornton, John (2007). Central Africans, Atlantic Creoles, and the Foundation of the Americas, 1585–1660. New York : Cambridge University Press. 57 p. ISBN 978-0-521-77065-1. 
  3. Thornton, John (1977). "Demography and History in the Kingdom of Kongo, 1550–1750". The Journal of African History 18 (4). DOI:10.1017/s0021853700015693
  4. Leander (2016-05-18). Kingdom of Kongo 1390 – 1914.
  5. Bundu dia Kongo. Global Security.

Commons
Commons
Muioc'h a restroù diwar-benn

a vo kavet e Wikimedia Commons.