Hokkaido
| Hokkaido Inheemse naam: 北海道 | |
|---|---|
 Topografiese kaart van Hokkaido | |
| Geografie | |
| |
| Ligging | Oos-Asië |
| Koördinate | 43°N 142°O / 43°N 142°O |
| Argipel | Japanse Argipel
|
| Oppervlakte | 77 981,87 km² |
| Hoogste punt | Asahidake 2 290 m |
| Administrasie | |
 Japan
| |
| Hoofstad | Sapporo |
| Grootste stad | Sapporo (1 890 561)
|
| Demografie | |
| Bevolking | 5 377 435
|
| Bevolkingsgroepe | Japanners, Ainoe |
| Die wêreld se 21ste grootste eiland en die tweede grootste eiland van Japan | |
Hokkaido (Japannees: 北海道, Hokkaidō, [ho̞k̚kaido̞ː], , letterlik: "Noordsee-stroombaan"; Ainoe: Ainu Mosir, voorheen bekend as Ezo, Yezo, Yeso of Yesso) is Japan se tweede grootste eiland en die mees noordelike van die 47 Prefekture van Japan. Dit word deur die Tsugaru-seestraat van Honsjoe, die Japanse hoofeiland, geskei. Intussen word die twee eilande egter deur 'n onderwatertonnel, die Seikan-tonnel, met mekaar verbind.
Hokkaido vorm saam met Honsjoe, Kioesjoe en Sjikokoe die vier hoofeilande van die Japanse Argipel tussen die See van Japan in die weste en die oop Stille Oseaan in die ooste. Dié eiland grens in die weste aan die See van Japan, in die noordooste aan die See van Ochotsk en in die suidooste aan die Stille Oseaan. Hokkaido is in die suide van die Russiese eiland Sachalin en in die suidweste van die omstrede Koerile geleë.[1]
As die Noordelike Gebiede – eilande noord van Hokkaido – ingereken word, beslaan die eiland met sowat 83 500 km² 'n vyfde van Japan se oppervlakte. Sapporo is die hoofstad en belangrikste stedelike gebied.
Alhoewel Hokkaido slegs anderhalf vlieguur noord van die Japanse hoofstad Tokio geleë is, word na die yl bevolkte eiland (sy 5,4 miljoen inwoners verteenwoordig minder as vyf persent van Japan se algehele bevolking) met sy ongerepte woude en wildernis dikwels as Japan se "laaste grens" verwys. Hokkaido se vulkane behoort tot die Ring van Vuur wat die Stille Oseaan van Nieu-Seeland in 'n boog tot by Chili omsirkel.
Agtergrond
[wysig | wysig bron]Hokkaidō se hoofstad, Sapporo, is die enigste stad op die eiland wat deur regeringsordonnansie aangewys is. Die Russiese eiland Sachalin lê ongeveer 43 kilometer noord van Hokkaidō, en in die ooste en noordooste is die Koerile-eilande, wat deur Rusland geadministreer word, hoewel die vier mees suidelike deur Japan geëis word.[2]
Alhoewel daar Japannese setlaars was wat sedert die 16de eeu die suidpunt van die eiland regeer het, is Hokkaido as vreemde gebied beskou wat deur die inheemse mense van die eiland, bekend as die Ainu-mense, bewoon is. Terwyl geograwe soos Mogami Tokunai en Mamiya Rinzō die eiland in die Edo-tydperk verken het, was Japan se bestuur tot die 17de eeu beperk tot Oshima-skiereiland. Die Japannese setlaars het hul migrasie na Hokkaido in die 17de eeu begin, wat dikwels gelei het tot botsings en opstande tussen Japannese en Ainu-bevolkings. In 1869, na die Meiji-herstel, is Ezo deur Japan geannekseer onder voortdurende koloniale praktyke, en herdoop tot Hokkaido. Na hierdie gebeurtenis het Japannese setlaars die eiland begin koloniseer. Terwyl Japannese setlaars die eiland gekoloniseer het, is die Ainu-mense van hul grond ontneem, gedwing om te assimileer en aggressief teen die Japannese setlaars gediskrimineer.[3][4]
Feodale Japan
[wysig | wysig bron]Gedurende die Muromachi-tydperk (1336–1573) het die Japannese 'n nedersetting aan die suide van die Oshima-skiereiland geskep, met 'n reeks versterkte wonings soos dié van Shinoridate. Namate meer mense na die nedersetting verhuis het om gevegte te vermy, het geskille tussen die Japannese en die Ainu ontstaan. Die geskille het uiteindelik in oorlog ontwikkel. Takeda Nobuhiro het die Ainu-leier, Koshamain, doodgemaak en die opposisie verslaan in 1457. Nobuhiro se afstammelinge het die heersers geword van die Matsumae-han, wat eksklusiewe handelsregte met die Ainu toegestaan is in die Azuchi-Momoyama- en Edo-periodes (1568–1868). Die Matsumae-familie se ekonomie het staatgemaak op handel met die Ainu. Hulle het gesag oor die suide van Ezochi gehad tot aan die einde van die Edo-tydperk.
Die Matsumae-stamheerskappy oor die Ainu moet verstaan word in die konteks van die uitbreiding van die Japannese feodale staat. Middeleeuse militêre leiers in die noorde van Honsjoe (bv. Noord-Fujiwara, Akita-stam) het slegs geringe politieke en kulturele bande met die keiserlike hof en sy gevolmagtigdes, die Kamakura-shogunaat en Ashikaga-shogunaat, gehandhaaf. Feodale leiers het hulself soms binne die Middeleeuse institusionele orde geplaas en shogunaat-titels aangeneem, terwyl hulle ander kere titels aangeneem het wat blykbaar 'n nie-Japannese identiteit aan hulle gegee het. Trouens, baie van die feodale leiers het afgestam van Emishi militêre leiers wat in die Japannese samelewing geassimileer is.
Die Matsumae-stam was van Yamato-afkoms soos ander etniese Japannese mense, terwyl die Emishi van noordelike Honshu 'n kenmerkende groep was wat aan die Ainu verwant was. Die Emishi is verower en geïntegreer in die Japannese staat wat so ver as die 8ste eeu dateer en het gevolglik hul eiesoortige kultuur en etnisiteit begin verloor namate hulle minderhede geword het. Teen die tyd dat die Matsumae-stam oor die Ainu regeer het, was die meeste van die Emishi etnies gemeng en fisies nader aan Japannese as wat hulle aan Ainu was. Hieruit postuleer die "transformasie"-teorie dat inheemse Jōmon-volke geleidelik verander het met die infusie van Yayoi-immigrante in die Tōhoku, in teenstelling met die "vervanging"-teorie wat beweer dat die Jōmon deur die Yayoi vervang is.[5][6]
Tweede Wêreldoorlog
[wysig | wysig bron]In die middel van Julie 1945 is verskeie skeepvaarthawens, stede en militêre fasiliteite in Hokkaidō deur die Verenigde State se Vloot se Taakmag 38 aangeval. Op 14–15 Julie het vliegtuie wat vanaf die taakmag se vliegdekskepe bedryf is, 'n groot aantal skepe in hawens langs Hokkaidō se suidelike kuslyn gesink sowel as in noordelike Honsjoe. Boonop het 'n mag van drie slagskepe en twee ligte kruisers op 15 Julie die stad Muroran gebombardeer. Voordat die Japannese oorgawe geformaliseer is, het die Sowjetunie voorbereidings getref vir 'n inval in Hokkaidō, maar die Amerikaanse president Harry Truman het dit duidelik gemaak dat die oorgawe van al die Japannese tuiseilande sou volgens die 1943-Kaïro-verklaring deur generaal Douglas MacArthur uitgevoer word.
Hokkaidō-ontwikkelingsagentskap
[wysig | wysig bron]Hokkaidō het gelyk geword aan ander prefekture in 1947, toe die hersiene Wet op Plaaslike Outonomie in werking getree het. Die Hokkaidō-ontwikkelingsagentskap (北海道開発庁, Hokkaidō Kaihatsuchō ) is in 1949 deur die Japannese sentrale regering gestig om sy uitvoerende mag in Hokkaidō te behou. Die agentskap is geabsorbeer deur die Ministerie van Grond, Infrastruktuur en Vervoer van Hokkaidō in 2001. Die kantoor van die ministerie het steeds 'n sterk invloed op openbare konstruksieprojekte in Hokkaidō.
Geografie
[wysig | wysig bron]Die eiland Hokkaidō is geleë in die noorde van Japan, naby Rusland (Sachalin Oblast). Dit het kuslyne aan die See van Japan (in die weste), die See van Ochotsk (in die noorde), en die Stille Oseaan (na die ooste). Die middel van die eiland is bergagtig, met vulkaniese plato's. Hokkaidō het veelvuldige vlaktes soos die Ishikari-vlakte 3 800 vk km, die Tokachi-vlakte 3 600 vk km, die Kushiro-vlakte 2 510 vk km (in die grootste vleiland in Japan). Hokkaidō is die tweede grootste eiland in Japan.
Die Tsugaru-straat skei Hokkaidō van Honshu (Aomori-prefektuur); die La Pérouse-straat skei Hokkaidō van die eiland Sachalin in Rusland; Nemuro-straat skei Hokkaidō van Kunashir-eiland in die Russiese Koerile-eilande.
Die regeringsjurisdiksie van Hokkaidō bevat verskeie kleiner eilande, insluitend Rishiri, Okushiri-eiland en Rebun. (Volgens Japannese berekening sluit Hokkaidō ook verskeie van die Koerile-eilande in.) Hokkaidō-prefektuur is die grootste en mees noordelike Japannese prefektuur. Die eiland is 21ste grootste in die wêreld volgens oppervlak.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Hokkaido" (in Engels). Encyclopædia Britannica. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Desember 2019. Besoek op 12 Augustus 2017.
- ↑ "離島とは(島の基礎知識) (what is a remote island?)". MLIT (Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism) (in Japannees). Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism. 22 Augustus 2015. Geargiveer vanaf die oorspronklike (website) op 13 November 2007. Besoek op 9 Augustus 2019.
MILT classification 6,852 islands (main islands: 5 islands, remote islands: 6,847 islands)
- ↑ Seaton, Philip (2017). "Japanese Empire in Hokkaido". Oxford Research Encyclopedia of Asian History. doi:10.1093/acrefore/9780190277727.013.76. ISBN 978-0-19-027772-7.
- ↑ "The conquest of Ainu lands [electronic resource] : Ecology and culture in Japanese expansion, 1590-1800". 2001.
- ↑ Howell, David. "Ainu Ethnicity and the Boundaries of the Early Modern Japanese State", Past and Present 142 (February 1994), p. 142
- ↑ Ossenberg, Nancy (see reference) has the best evidence of this relationship with the Jōmon. Also, a newer study, Ossenberg, et al., "Ethnogenesis and craniofacial change in Japan from the perspective of nonmetric traits" (Anthropological Science v.114:99–115) is an updated analysis published in 2006 which confirms this finding.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Hokkaido.- (en) Toerisme-inligting oor Hokkaido op Wikivoyage
