Dmitri Mendelejef

Dmitri Mendelejef
Dmitri Mendelejef in 1897
Geboortenaam	Dmitri Iwanowitsj Mendelejef
Gebore	8 Februarie 1834 Tobolsk, Siberië, Russiese Ryk
Oorlede	2 Februarie 1907 (op 72) Sint Petersburg, Russiese Ryk
Nasionaliteit	Rusland
Vakgebied	Chemie, fisika en aangrensende gebiede
Alma mater	Universiteit van Sint Petersburg
Ander bekende student(e)	Dmitri Petrowitsj Konowalof, Valery Gemilian, Alexander Baykof
Bekend vir	Formulering van die periodieke tabel van chemiese elemente
Toekennings	Davy-medalje (1882)
Handtekening

Dmitri Mendelejef (geb. 8 Februarie 1834 – † 2 Februarie 1907) was 'n Russiese chemikus en uitvinder. Die eerste weergawe van die periodieke tabel van chemiese elemente word aan hom toegeskryf. Anders as ander bydraers tot die tabel het Mendeleev die eienskappe van elemente voorspel wat op daardie tydstip nog nie ontdek is nie.

Lewensloop

Portret van Dmitri Mendelejef geskilder deur Ilya Repin

Dmitri Mendelejef is gebore in Tobolsk, Siberië tot Ivan Pavlovich Mendeleev en Maria Dmitrievna Mendeleeva (gebore Kornilieva). Sy oupa was Pavel Maximovich Sokolov, 'n Russiese priester. Ivan het saam met sy broers nuwe familiename aanvaar toe hulle 'n kweekskool by Tver bygewoon het.

Mendelejef was die jongste van 17 kinders (daar is verskille tussen bronne oor die presiese getal). Teen die ouderdom van 13 na sy vader se afsterwe en die vernietiging van sy moeder se fabriek in 'n brand, het Mendelejef die gimnasium in Tobolsk bygewoon.

In 1849 het die verarmde Mendelejef gesin verhuis na Sint Petersburg in Rusland waar hy verder gaan studeer het in 1850. Nadat hy gegradueer het, het hy tuberkulose onder lede gehad wat hom aangespoor het om na die Krimskiereiland te verhuis aan die noordkus van die Swartsee in 1855. Daar het hy die hoof wetenskaponderwyser geword aan die Simferopol-gimnasium. In 1857 nadat hy herstel het, het hy na Sint Petersburg teruggekeer.

Tussen 1859 en 1861 het hy werk gedoen op die kapilêre gedrag van vloeistowwe en die werking van die spektroskoop in Heidelberg. In laat Augustus van 1861 het hy sy eerste boek oor die spektroskoop geskryf waarvoor hy baie lof ontvang het. In 1862 is hy getroud met Feozva Nikitichna Leshcheva. Mendelejef het 'n Professoraat in Chemie aan die Saint Petersburg Instituut vir Tegnologie verwerf en was ook verantwoordelik daarvoor dat Saint Petersburg teen 1871 erken is as een van die vooraanstaande sentra vir chemiese navorsing. In 1865 het hy 'n doktoraat verwerf vir sy verhandeling getiteld "Oor die Kombinasies van Water in Alkohol". In 1876 het hy 'n verhouding met Anna Ivanova Popova aangeknoop en is eers 'n maand nadat hy met Popova getroud is van Lescheva geskei in 1882. Selfs na sy egskeiding was Mendelejef tegnies gesproke 'n bigamis aangesien die Russies Ortodokse Kerk ten minste 7 jaar vereis het voordat iemand wettig kon hertrou. Sy egskeiding en die omstredenheid daarom was deels verantwoordelik vir sy mislukte toelating tot die Russiese Akademie vir Wetenskappe (ten spyte van sy wêreldroem). Sy dogter uit sy tweede huwelik, Lyubov, was getroud met die beroemde Russiese digter Alexander Blok. Sy ander kinders was Vladimir en dogter Olga vanuit sy eerste huwelik met Feozva en seun Ivan en 'n tweeling by Anna.

Al het Mendelejef wêreldwyd erkenning ontvang van wetenskaplike verenigings dwarsoor Europa insluitende die Copley Medalje van die Royal Society van Londen, het hy van Sint Petersburg Universiteit op 17 Augustus 1890 bedank.

In 1893 is hy aangestel as die Direkteur van die Buro vir Gewigte en Mates. Dit was in hierdie rol waar hy aangesê was om nuwe standaarde vir die vervaardiging van wodka daar te stel. Sy belangstelling in molekulêre massas het daartoe gelei dat hy tot die gevolgtrekking gekom het dat wodka vervaardig moes word in die verhouding van een molekuul etanol verdun met twee molekules water, wat 'n verdunning van ongeveer 38% alkohol tot 62% water op 'n volumebasis tot gevolg gehad het. As gevolg van sy werk is 'n nuwe wodka standaard in Russiese wet bekragtig wat bepaal het dat wodka vervaardig moes word met 'n 40% alkohol op 'n volumebasis.

Mendelejef het ook die samestelling van olie in olievelde ondersoek en was behulpsaam in die vestiging van die eerste olieraffinadery in Rusland.

Mendelejef is in 1907 in Sint Petersburg oorlede aan longontsteking. Die Mendelejef-krater op die Maan is na hom vernoem asook chemiese element nommer 101, die radio-aktiewe mendelevium.